خطرناکترین سیاره که جان انسان را تهدید می کند ؟
خطرناکترین سیارک های منظومه شمسی ممکن است روزی مستقیما بهطرف زمین حرکت کنند و باعث نابودی ما شوند. اما چقدر این احتمال وجود دارد؟
یکی از حیرتانگیزترین و چه بسی ترسناکترین اتفاقاتی که زمین پشتسر گذارنده، مربوط میشود به حدود ۶۶ میلیون سال پیش، درست زمانی که سیارکی به عظمت یک شهر به زمین برخورد کرد. ضربه انرژی این برخورد معادل انفجار ۷۲ تریلیون تن (۶۵ متریک تن) بود و گویی TNT منفجر شده است و زخمی به عرض ۱۸۰ کیلومتر (۱۰۰ مایل) در شبه جزیرهی یوکاتان، مکزیک کنونی به جای گذاشت.
این انفجار که ضربه گیر Chicxulub نام دارد بیشترین اثری که بر زمین و حیات آن گذاشت، مرگ دایناسورهای غیر پرندگان به همراه حدود سه چهارم از گونههای زمین در رویدادی به نام انقراض کرتاسه-پالئوژن بود.
بیشتر بخوانید:
سالانه چند سیارک خطرناک و نابودگر از کنار زمین عبور میکنند؟
در تلاش برای جلوگیری از برخوردهای وحشتناک و فاجعهباری که ممکن است حتی باعث پایان زمین شود، مرکز مطالعات اجسام نزدیک زمین ناسا (CNEOS) سیستم نظارت بر ضربه Sentry را به اجرا درآورده که درحال تجزیه و تحلیلهای طولانی مدت و مداوم از خطرناکترین سیارک های منظومه شمسی است.
خطرناکترین سیارک های منظومه شمسی برای بشر را بشناسید
پنج سیارک بیشترین خطر برای سیاره زمین هستند و به احتمال زیاد تعدادی غیر از آنها در پشت تابش نور خورشید پنهان شدهاند که شاید از وجود قطعیشان بیخبر باشیم.
سیارک Bennu (کشف در سال ۱۹۹۹)
سیارک Bennu به عنوان بیشترین خطر برای زمین شناخته میشود که به اندازهی ۰.۴۹ کیلومتر (۰.۳۰ مایل) و دارای جرمی معادل ۶۷ میلیون تن متریک (۷۴ میلیون تن) است. Bennu در سپتامبر ۱۹۹۹ یافت شد و نام آن را ۱۰۱۹۵۵ Bennu (1999 RQ36) گذاشتند. در برسی و محاسبههای دانشمندان ناسا آورده شده که وقتی این سیارک در ۲۴ سپتامبر ۲۱۸۲ به زمین نزدیک شود، احتمال برخوردش ۰.۰۳۷٪ یا ۱ در ۲۷۰۰ است و خوشبختانه جایی برای نگرانی نیست.
در هر صوت اگر زمانی Bennu بخواهد به زمین برخورد کند، درواقع انرژی معادل انفجار ۱.۴ میلیارد تن TNT را از خود آزاد میکند و قطعا باعث تخریب مناطقی خواهد شد که به احتمال زیاد میلیونها انسان خواهند مرد، اما قدرت آن به حدی نیست که زمین را کاملا نابود کند.
فضاپیمای OSIRIS-REx ناسا در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۳، توانست نمونهای از Bennu را به زمین بیاورد. این تکه سنگ برای برسیهای بسیار دقیقتر، توسط محققین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آمادگیهای بیشتر دانشمندان تلاش میکنند تا حد ممکن به اطلاعات جامعهای دربارهی این سیارک برسند و گفته شد احتمالا حدود ۲ میلیارد تا ۷۰۰ میلیون سال پیش از یک سیارک بزرگتر جدا شده است.
سیارک ۲۹۰۷۵ (کشف در سال ۱۹۵۰)
این سیارک به اندازهی ۱.۳ کیلومتر (۰.۸۱ مایل) و با جرم ۷۸ میلیون تن (۷۱ متریک تن) است و دومین سیارک خطرناک در این لیست قرار میگیرد. سیارک ۲۹۰۷۵ وقتی برای اولین بار خودنمایی کرد، درست در فوریه ۱۹۵۰ از دید خارج شد و ۵۰ سال بعد دوباره خودش را نشان داد. احتمال میرود که ۲۹۰۷۵ باقی ماندهای از سیارک دیگر با محتوای آهن نیکل بالا باشد.
گمان میرود این سیارک در ۱۶ مارس ۲۸۸۰ به زمین نزدیک شود و احتمال برخورد آن با زمین به ۰.۰۰۲۹٪ یا ۱ در ۳۴۵۰۰ میرسد. مقدار آسیب وارده از سوی این سیارک، انرژی شبیه ۷۵ میلیارد تن TNT آزاد کردن است.
سیارک TL4 (کشف در سال ۲۰۲۳)
TL4 سیارهای است که در سال ۲۰۲۳ کاوش شد. این سیارک ثابت کرد که جرمهایی در فضا شناور هستند که هنوز کشف نشده و احتمال میرود سیارکهای جدید خطرناک دیگری هم، روزی خودشان را به ما نشان بدهند.
اندازهی TL4 0.33 کیلومتر (۰.۲۰ مایل) و با جرم: ۴۷ میلیون تن (۴۳ میلیون تن متریک) محاسبه شده است. دانشمندان در بررسیهای خود گفتهاند اگر این سیاره به زمین بخورد احتمالا در ۱۰ اکتبر سال ۲۱۱۹ خواهد بود و مقدار آزاد شدن انرژی آن ۰.۰۰۰۵۵% یا ۱ در ۱۸۱۰۰۰ محاسبه شده و قدرت آزاده شده از انفجار این سیارک، انرژی معادل انفجار ۷.۵ میلیارد تن TNT برآورد شده است.
سیارک FT3 (کشف در سال ۲۰۰۷)
۲۰۰۷ FT3 سیارهای است که از سال ۲۰۰۷ تا کنون دیگر دیده نشده و بر همین مبنا به آن سیارک گمشده میگویند. مدار این سیارک کاملا محدود است و این شانس بزرگی برای در امان ماندن، ضربهی احتمالی و تبعات آن پس از ظربه به زمین میباشد. اما با وجود همهی این تفاسیر، ناسا این پیشبینی را کرده که سیارک FT3، کمی کمتر از ۰.۰۰۰۰۰۹۶٪ یا ۱ در ۱۰ میلیون ممکن است بین سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ به زمین برخورد کند.
اگرFT3 واقعا این ظربه را به زمین وارد کند، انرژی معادل با انفجار ۲.۶ میلیارد تن TNT خواهد بود. خسارت وارده به بزرگی یک فاجعهی جهانی نیست، اما قطعا باعث ویرانی یک منطقه خواهد شد.
سیارک XB (کشف در سال ۱۹۷۹)
۱۹۷۹ XB یک سیارک خطرناک گمشدهی دیگر به شمار میرود که حدود ۴۰ سال دیده نشده و همچنین مدار آن قابل شناسایی نیست. اندازهی این سیارک گمشده ۰.۴۱ مایل (۰.۶۶ کیلومتر) محاسبه شده و جرمی معادل ۳۹۰ میلیون تن (۳۵۴ تن متریک) دارد.
اخترشناسان CNEOS میگویند که سیارک ۱۹۷۹ XB برای اولین بار در ۱۱ دسامبر ۱۹۷۹ خود را نشان داد.
درواقع احتمال برخوردش ۰.۰۰۰۰۵۵% یا ۱ در ۱.۸ میلیون است و احتمالا این ظربه ۱۴ دسامبر ۲۱۱۳ رقم خواهد خورد و دانشمندان مقدار انرژی آن را برابر با انفجار ۳۰ میلیارد تن TNT در نظر گرفتهاند.
سیارک ۹۹۹۴۲ آپوفییس
در این لیست ۶ تایی از معرفی خطرناکترین سیارکها بدون شک Apophis قدرت بیشتری برای ویرانی دارد. این سیارک که با نام آخرالزمانی شناخته میشود. درواقع به Apep Uncreato، دشمن خدای خورشید مصر باستان یعنی Ra ارجاع میکند. حدود دو دههی متوالی به عنوان خطرناکترین سیارک در صدر جدول باقی مانده است.
این سیارک در ژوئن ۲۰۰۴ کاوش شد و تا قبل از اینکه در سال ۲۰۲۱ یک کمپین رصدی راداری مدار سیارک را به خوبی محدود کند، لقب خطرناکترین سیارک را از آن خود کرده بود. این اتفاق دانشمندان را دلگرم کرد، زیرا حداقل با عرض ۳۴۰ متر تا ۱۰۰ سال هیچ خطری از سوی این سیارک ما را تهدید نمیکند. Apophis هم اکنون در بخش اقلام حذف شده در جدول ریسک Sentinel قرار دارد.
اندازهی این سیارک ۰.۳۴ کیلومتر (۰.۲۱ مایل) و با جرم ۲۷ میلیون تن (۲۴ تن) است. این سیارک آنقدر بیخطر است که ناظران آسمان میتوانند، Apophis را هنگام نزدیک شدن به آن در سال ۲۰۲۹ بدون ترس از بازگشت آن تا سالهای ۲۰۳۶ و ۲۰۶۸ که سیارهی زمین را تهدید میکند آن را ببینند، زیرا از فاصلهی ۳۲۰۰۰ کیلومتری (۲۰۰۰۰ مایلی) ما میگذرد.
خطر اصلی این سیارکها در چیست؟
حتی ایدهی برخورد سیارکها به زمین بسیار ترسناک است. اما باید نسبت به این واقعهی عجیب کاملا اطمینان خاطر داشته باشیم، زیرا سنگهای فضاییای که در این لیست نام برده شده، درواقع به عنوان صفر یا سفید خطر برخورد در مقیاس تورینو فهرست بندی شدهاند. مقیاس تورینو در سال ۱۹۹۹ توسط اتحادیه بینالمللی نجوم تصویب شد که با توجه به مقدار خطرناک بودن سیارکها و حتی پیامدهای برخورد آنها باز زمین عدد ۰ تا ۱۰ را به خود نسبت دادهاند.
منطقهی سفید همان سطح صفر در نظر گرفته شده و این عدد یعنی خطر ضربه صفر یا حد پایین بودنش صفر است. این سطح تعریفی را شامل میشود برای سیارکهایی که از زمین درحال عبور هستند و همچنین اجرام کوچک فضاییای که در بیرون از جو میسوزند، در نتیجه تهدید و خطری را برای ما نخواهند داشت.
سطوحی با شمارهی ۸ تا ۱۰ در منطقه قرمز قرار گرفتهاند. سیارکهایی که این عدد را میگیرند به احتمال زیاد با زمین برخورد خواهند داشت و تهدیدی برای بشریت خواهند بود. خطر این برخورد و اثرات آن یعنی تخریب یک منطقهی بزرگ (سطح ۸)، ویرانی جبران ناپذیر (سطح ۹) تا فاجعهی آب و هوایی جهانی (سطح ۱۰) میباشد.
دانشمندان ناسا میگویند: «درحال حاضر هیچ تهدید قابل توجهی از برخورد برای صد سال آینده یا بیشتر وجود ندارد». درواقع هیچ جرمی در جدول خطر Sentry در مورد سطح ۰ وجود ندارد؛ تا حدی که Bennu و ۱۹۵۰ DA رتبه بندی تورینو نگرفتهاند، زیرا تأثیراتی که احتمالا آنها برجای خواهند گذاشت در ۱۰۰ سال آینده رقم خواهد خورد.
همانطور که گفته شد ممکن است، سیارکهای وجود داشته باشند که هنوز خود را نشان ندادهاند و هرلحظه احتمال دارد که پیدا شدن آنها تئوری و تفاسیر جدیدی را با خود به همراه بیاورد. شاید نور خورشید محلی برای پنهان شدن هزاران قاتل شهر و حتی برخی از قاتلان سیاره باشد و به همین دلیل CNEOS همیشه آمادهی جستجوی سیارکهای احتمالی نزدیک به زمین است.