آیین دادرسی مذنی

آیین دادرسی مدنی یکی از رشته های حساس و بسیارمهم حقوقی است بگونه ای  که آن را (فرزند شیطان حقوق) نامیده اند چون قواعد و مقررات آن به اندازه ای شیطان و زیرک هستند که کوچکترین لجبازی یا مخالفت با آن دودمان دعوا به پا می کند کافی است هنگام تنظیم دادخواست ،یکی از مقررات قانونی تنظیم دادخواست را رعایت نکنیم زیرا عدم دقت ، همانا و ردّ دعوا و از جیب رفتن هزینه های دادرسی و تضییع وقت و… استهمانا .از طرفی این مقررات ساده و ابتدائی نیست بلکه بسیار و پیچیده و فنی می باشد بگونه ای که یک شخص مبتدی بدون اینکه اطلاعاتی در مورد حقوق و رشته های مختلف آن داشته باشد ، به دشواری توان فهم و بکارگیری این مقررات ررا دارد و به همین دلیل است که درس آئین دادرسی مدنی معمولاً در ترم های نخستین دوره لیسانس ارائه نمی شود بلکه دانشجو ابتدا در چند ترم با اصول  و قواعد حاکم بر کلیات حقوقی آشنا شده و سپس آئین دادرسی را فرا می گیرد .اما در برخی رشته هایی که حقوق محض نیستند و پس از فراغت تحصیل ممکن است به امررقضاء یا وکالت و مشاغلی از این دست ، مشغول شوند هم این درس ، به صورت محدودی ارائه می شوند و طبیعی است که فهم مطالب آن برای چنین دانشجویی مشکل است و این مشکل در برخی رشته ها مانند فقه و حقوق ،کاملاً عیان و آَشکار است  و حتی در رشته های حقوق نیز ، جای خالی کتابی که محتوای آئین دادرسی مدنی را به صورت ساده و آسان ارائه می دهد کاملاً احساس می شود .بر همین اساس به نظر می رسد کتابی مختصر و روان و با زبان ساده برای تاًمین این هدف ،تدوین شود تا کسانی که در ابتدای امر ،قصد مطالعه در زمینه آئین دادرسی مدنی دارند ،این کتاب را مطالعه کنند و با کلیات آن آشنا شوند و آمادگی مطالعه عمیق تر را پیدا کنند و این مسئولیت بزرگ است  بردوش آنان که امر آموزش و تعلیم را برعهده دارند و البته در عین آنکه محتوای کتاب شکلی ساده و روان دارد اما نگاشتن کار دشواری است  و نویسنده باید خود را درجای شخصی قرار دهد که هیچکدام از این مطالب را نمی دانند تا احساس کند چه متنی برای او مناسب است این کتاب با این هدف تدوین یافته و آرزوی موًلفان آن است که از عهده چنین تکلیفی برآیند بنابراین خواننده نباید انتظار داشته باشد که پاسخ تمام سئولات را خود را از این کتاب بگیرد.در این کتاب سعی شده است پس از آشنایی کلی با سیستم دادرسی در اسلام به تشریح مباحث آئین دادرسی مدنی بر اساس تقسیم بندی و قانونگذاری در در قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی پرداخت شود.بنابراین ابتدا قواعد کلی دادرسی بیان می شود و سپس  وارد بحث صلاحیت ها و وکالت شده و پس از آن وارد مهم ترین بخش آئین دادرسی مدنی یعنی دادرسی نخستین میشود که شامل بحث های اساسی است مانند نحوه طرح دعوای اصلی و شکل دادرسی دادگاه و طرح دعاوی جانبی نحوه رسیدگی به دعوای تصرف و بحث درباره ادله اثبات دعوا نیز در همین باب صورت می گیرد.پس از آن راههای عادی و غیر عادی برای اعتراض به احکام مورد مطالعه قرار می گیرد و آنگاه با مقررات داوری آشنا شده و در پایان مطلب مربوط به هزینه دادرسی و مطالبه خسارت ها مطرح می شود .این شیوه ما را به تمامی مباحث آئین دادرسی مدنی می شود شرح مواد قانونی و توضیح مقررات و بیان هدف قانونگذار شیوه منایبی است و تجربه نیز موفقیت این راه را نشان دااده است به هر حال ساده نویسی و روان سازی مطالب فنی و پیچیده کاری بین دشوار است اما نوشته ای ساده برای کسانی که نخستین بار قصد فراگیری آئین دادرسی را دارند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است و یقیناً کسی که نیّت خویش را برای خدمت به همنوعانش خالص کند از شمول لطف حضرت حق بی بهره نمی داند و ما امید امید آن داریم که خداوند یاری رسان یاریمان دهد تا نیاز جامعه حخوقی را بر طرف سازیم بویژه دانشجویانی که در رشته های مرتبط مانند فقه و حقوق تحصیل می کنند یا طلایی که برای قضاوت جذب می شوند و تمامی دانش پژوهامی که می خواهند با مطالعه متنی ساده و مختصر ،اصول و قواعد و مطالب مورد نیاز را فرا گیرند.در پایان لازم است از کارشناسان ارشد حقوق تشکرنموده که همکاری فراوانی را در تدوین کتاب با ما کرده اند.

دادرسی اسلامی

دادرسسی اسلامی بخشی از فقه اسلامی است که درباره آداب القضاء و ادله اثبات دعوا بحث می کند .فقه اسلامی مجموعه ای از مقررات و احکام است که پیرامون امور اخروی و دنیوی انسان ها را وضع شده است و بر همین اساس محتوای فقه به دو دسته تقسیم می شود دسته ای از مقررات درباره رابطه انسان و خدا است که اصطلاحاًً (عبادات)نامیده می شوند مانند نماز ،زوزه ، حج و …. بقیه احکام فقهی را (معاملات ) می نامند که به معنای خاص آن یعنی قراردادها نیست بلکه شامل کلیه امور دنیایی انسان می شود زیرا فقه اسلامی هیچ مساله و موضوعی را فرو گزار نکرده است .معاملات شامل قراردادها ،جرایم ،مجازات ها ،اداره جامعه و … می شود .دسته ای از این مقررات را (احکام) می نامند یعنی مقرراتی که از سوی شارع اسلام برای مردم وضع شده است و مردم باید از آنها پیروی کند که احکام قضاوت و دادرسی هم جزء امور اخروی و عبادی نیست بلکه جزء امور دنیوی است اما از آنجا که تکلیف حاکم دینی است و به اصطلاح واجب عینی یا کفایی برای فقها و والیان می باشد ،رنگ و بوی عبادی هم پیدا کرده است و مانند عقودی که با تکیه بر اراده و خواست مردم می باشد جنبه دنیوی محض ندارد .در این قسمت که برای آشنایی با دادرسی اسلامی نگاشته می شود ،اشاره ای به جایگاه دادرسی اسلامی نگاشته  می شود، اشاره ای به جایگاه دادرسی در منابع شرعی و نحوه قضاوت توسط معصومین (ع) و حاکمان اسلامی و سیوه دادرسی در اسلام می نماییم و آنچه که مورد نظر می باشد مقررات شکلی است زیرا مقررات ماهوی مانند ادله اثبات دعوا و تقسیم مال مشترک و داوری در جای دیگری مورد بحث قرار می گیرد.

پیامبر اسلام (ص) : حتی در زمانی که به پیامبری برانگیخته نشده بود ،در میان مردم داوری و حاکمیت می کرد و یهودیان او را به عنوان داور انتخاب می کردند مانند زن و مردی که مرتکب زنا شده بودند.