تفاوت بین شتاب‌ دهنده ها و مراکز رشد چیست

شتاب دهنده ها (Accelerators) و مراکز رشدِ (Incubators) استارتاپ، هر کدام با روش خودشان به کارآفرینان در مسیر تبدیل شدن به شرکت‌های موفق کمک می‌کنند. با وجود اینکه این دو فرآیند، با یکدیگر تفاوت دارند، خیلی‌ها آنها را با هم اشتباه گرفته و در صحبت‌های خود به جای یکدیگر به‌کار می‌برند. در این مقاله می‌خواهیم درباره تفاوت بین شتاب‌ دهنده ها و مراکز رشد صحبت کنیم.

شتاب دهنده‌ یک استارتاپ چیست؟

آشکار‌ترین تفاوت میان شتاب دهنده‌ ها و مراکز رشد در چارچوب زمانی آنهاست. شتاب دهنده برای یک مدت‌ زمان کوتاه و مشخص، معمولا ۹۰ روز الی ۴ ماه، با استارتاپ‌ها کار می‌کند. هم‌چنین به استارتاپ‌ها میزان مشخصی سرمایه می‌دهند، غالبا چیزی حدود ۲۰،۰۰۰ دلار. شتاب دهنده ها معمولا در ازای سرمایه و راهنمایی چیزی ما بین ۳ الی ۸ درصد یا بیشتر از مالکیت شرکت شما را طلب می‌کنند. همان‌طور که در ادامه خواهید دید، همین ویژگی‌ها هستند که شتاب دهنده ها را ساختار یافته‌تر از مراکز رشد می‌کنند.

مسیر شتاب دهنده ها یک مسیر فراگیر در جهت رسیدن موفقیت نهایی نیست. در عوض، شتاب دهنده ها می‌خواهند که به شما کمک کنند تا به نقطه‌ای برسید که در آن آماده‌ی کسب سرمایه‌ی بیشتر می‌شوید. هدف شتاب دهنده ها رشد اندازه و ارزش هر چه سریع‌تر یک شرکت به منظور آمادگی برای رسیدن به اولین دور کسب بودجه و منابع مالی است. این اهداف کاملا منطبق با میزان حق سهمی (equity) است که شتاب دهنده ها در ازای راهنمایی‌ها و منابع خود طلب می‌کنند. بعضی از مرسوم‌ترین و محبوب‌ترین برنامه‌های شتاب دهنده ای که ممکن است درباره‌ی آنها شنیده باشید عبارتند از: تک استارز (TechStars)، وای-کامبینیترز (Y-Combinators) و دریمیت (Dreamit).

مرکز رشد یک استارتاپ چیست؟

مراکز رشد با دوره‌های منتورینگ (راهبری پرورشی) به مدت بیش از یک و نیم سال، تمرکز کمتری بر روی رشد داشته و هیچ هدف خاصی را برای شرکت به جز کسب موفقیت با سرعتی مناسب مد نظر ندارند. در حقیقت، هدف برخی از مراکز رشد ممکن است، آماده‌سازی شرکت شما برای یک برنامه‌ی شتاب دهنده باشد. مراکز رشد با وجود دارا بودن توان مالی، حق سهمی از شرکت شما برنمی‌دارند یا اگر حق سهمی داشته باشند بسیار ناچیز است، چرا که مانند شتاب دهنده ها سرمایه‌ی اولیه‌ای را وارد استارتاپ نمی‌کنند. بسیاری از مراکز رشد از طریق کمک‌های مالی دانشگاه‌ها تأمین می‌شوند و همین امر به آنها امکان می‌دهد تا خدمات خود را بدون داشتن سهامی از شرکت شما ارائه دهند.

از آنجا که بسیاری از کارآفرینان مایل هستند تا خودشان استارتاپ خود را بدون وجود محدودیت زمانی ۹۰ روزه تحت کنترل داشته باشند، برای ورود به مراکز رشد با دشواری‌های بیشتری مواجه خواهند شد. همچنین اگر شبکه‌های شما به شکلی مناسب ارتباط برقرار نکرده باشد، کسب پذیرش از سوی مراکز رشد سخت‌تر می‌شود؛ یعنی در میان تعداد زیادی از درخواست‌ها تنها کارآفرینانی پذیرفته می‌شوند که با آنها در ارتباط بوده‌اند. اگر هدف شما راهبری از سوی یک مرکز رشد باشد، باید خود را آماده نمایید تا به نحو احسن از مهارت‌های شبکه‌سازی خود بهره بگیرید.

مزایای شتاب دهنده ها و مراکز رشد

کار کردن با شتاب دهنده ها و مراکز رشد، مزایا و معایب خاص خود را دارد. برای شروع کار، مشاوره و راهنمایی از افراد با تجربه (راهبران) می‌تواند شما را از اشتباهاتی که استارتاپ‌تان را کاملا نابود کند باز دارد. هم شتاب دهنده ها و هم مراکز رشد امکان دستیابی به سرمایه‌هایی را فراهم می‌کند که جذب آنها به روش‌های دیگر امکان‌پذیر نیست، حال می‌تواند در طول راهبری و چه پس از آن باشد. علاوه بر این، آنها فضایی را مهیا می‌کنند تا ایده‌ی شما توسعه و گسترش یابد. در نهایت، قرار گرفتن به عنوان بخشی از یک شتاب دهنده یا مرکز رشد، ارتباطات ارزشمندی را ایجاد می‌کند و ممکن است بعضی از آنها رویدادهایی برای شبکه‌سازی ترتیب بدهند و به شما کمک کنند تا بتوانید خودتان را نشان بدهید.

معایب شتاب دهنده ها و مراکز رشد

در برابر مزایای فراوان شتاب دهنده ها و مراکز رشد، معایبی نیز وجود دارد. برای مثال، وقتی شما فقط با تیم خود کار می‌کنید، روال‌ کاری و چشم‌انداز شرکت، تنها بر اساس نظر خود شماست. اما در همکاری با یک شتاب دهنده یا مرکز رشد، آنها می‌توانند نظرات خود را به شما تحمیل کنند و ایده‌ی شما را به جهتی تغییر دهند که تیم‌تان به طور کامل با آن موافق نیست. از طرف دیگر، کار با آنها نیازمند تعهد طولانی‌مدت است و بیشتر اوقات لازم است که شما وقت خود را به جای توسعه‌ی محصول به حضور در جلسه با راهبران یا سرمایه‌گذاران بگذرانید. علاوه بر این، برنامه‌ی زمان‌بندی شما به برنامه‌ی راهبران وابسته است. هم‌چنین، گاهی اوقات که می‌خواهید بدون هیچ مزاحمتی به کار خود بپردازید باید با راهبران خود صحبت کنید و گاهی اوقات که نیاز به راهنمایی‌های آنها دارید، درگیر کمک به سایر تیم‌ها هستند.

چطور باید انتخاب کنید؟

تصمیم‌گیری برای انتخاب راهبر از یک شتاب دهنده یا مرکز رشد بسیار دشوار است. اول باید تصمیم بگیرید که آیا به راهنمایی، سرمایه یا سایر کمک‌هایی که آنها ارائه می‌دهند نیاز دارید؟ با وجود شتاب دهنده ها و مراکز رشد فراوان، شما گزینه‌های زیادی را برای یافتن شتاب دهنده یا مرکز رشدی که مناسب شرکت شما باشد پیش رو دارید. با این حال، شتاب دهنده یا مرکز رشد ممکن است برای استارتاپ شما گزینه‌ی درستی نباشد. مثلا، اگر شما فقط به دنبال سرمایه هستید، ممکن است بهتر باشد که به یک کارشناس برای کمک به جذب سرمایه رجوع کنید. یا اگر دارای سرمایه‌ی کافی هستید اما نیاز به مشاوره و راهبری دارید، از شبکه‌ی خود برای کسب راهنمایی و کمک از یک فرد با تجربه و متخصص بهره بگیرید.

شما می‌باید بعد از انتخاب یکی از این برنامه‌های راهبری مشخص کنید که آیا از برنامه‌ی رشد سریع شتاب دهنده ها بیشتر سود می‌برید یا برنامه‌ی پیشرفت ساختار نیافته‌ی مراکز رشد. در آخر، فقط شما و تیم‌تان می‌دانید که چه چیز برای آینده‌ی استارتاپ‌تان بهترین انتخاب است.