تولید قارچ را چگونه انجام دهیم؟

پرورش فارچ نیازمند آموزش های لاتزم در این زمینه دارد

قارچ چیست؟

قارچ موجودی است که هیچ اندام فتوسنتزی ندارد ،ساقه و برگ هم نیاز ندارد ، قارچ ها گیاه نیستند و از طرفی  ساختار

نیز به جانوران شبیه نیستند و بسیار ساده تر از گیاهان و جانوران هستند ،بنابراین قارچ ها را در دسته ای جداگانه طبقه بندی می کنند .

قارچ های دکمه ای با زندگی روی مواد آلی مرده، غذای مورد نیاز خود را بدست می آورد که به این مواد آلی مرده کمپوسیت می گوییم.

کمپوسیت چیست؟

کمپوسیت مخلوط  بقایای حیوانی و گیاهی است .دلیل لزوم وجود این دو ماده در کمپوسیت این است که در اثر فعالیت میکرو ارگانیسم ها مواد معدنی، کربو هیدرات ها و پروتئین هایی که داخل این بقایاوجود دارد ، به شکل قابل جذب برای قارچ درمی آید و قارچ می تواند از آن تغذیه کند.

پنج ماده اصلی در ساخت کمپوسیت ،آب،کاه  و کلش ،کود مرغی ، نیتروژن ، و سنگ گچ می باشد که نسبت به استفاده از این مواد اولیه در فرمول های مختلف کمپوسیت سازی ممکن است متفاوت باشد .

طراحی سالن پرورش قارچ:

اکثر سالن های پرورش قارچ دکمه ای در ایران دارای دیوارهای بتونی و کف موزاییک می باشند ولی برای واحد های صنعتی دیوارهای ساندویج پنل که عایق هستند استفاده می کنند.

برای  سقف سالن  ها پلیت ،تیرچه بلوک  و یا بلوک همراه فوم بکار می برند .معمولا ابعاد سالن ها را (۲۱-۱۸)× ۶ متر با ارتفاع ۵|۴ متر در نظر می گیرند که این ابعاد در واحد های مختلف متغیر است در سالن یک شیب ملایم به مقدار یک سانتی متر از ابتدای سالن به انتهای آن و از کناره ها به سمت وسط سالن به مقدار ۲ سانتی متر جهت جلو گیری از تجمع آب در زمان شستشوی کف وجود دارد.

قفسه بندی سالن پرورش قارچ:

استفاده از عرض ۱۴۰ سانتی متر در کشور ما مرسوم است که با سایز ۱۴۰ سانتی متر ،کار کرد داخل سالن راحت تر است ولی اغلب از سایز ۱۶۰ سانتی متر جهت افزایش سطح زیر کشت استفاده می کنند .البته با توجه به وضعیت عرض سالن و محدودیت های هر محل باید جداگانه طراحی شود.

فاصله بین طبقات ۶۵ تا ۷۰ سانتی متر مناسب است که کار کار گران راحت راحت تر باشد و اختلاف حدود ۲۰ سانتی متری طبقه اول از کف سالن جهت شست و شو و نظافت در پایان هر مرحله کاری لازم است.

در تولید قارچ ،جنس قفسه بندی بسته به میزان هزینه ای که برای آنم در نظر گرفته می شود متفاوت است ،سازه پروفیل ساختمانی با آهن سیاه، لوله و پروفیل صنعتی را می توان برای قفسه بندی در نظر گرفت.

معمولا از سازه لوله به دلیل هزینه نسبتاً مناسب نسبت به روش های دیگر ،استقامت و مقاومت نسبت به روش های دیگر به علت نوع سازه و همچنین شکل پذیری به مراتب بیشتر استفاده می شود.

همیشه قبل از راه اندازی سالن خود ،آموزش دقیق و عملی پرورش قارچ دکمه ای بسیار حائز اهمیت است به طوری که شناخت دقیق از تک تک مراحل پرورش دانستن شرایط محیطی و تنظیم صحیح آن داشتن آگاهی لازم برای خرید تجهیزات و قفسه بندی و …. می تواند در موفقیت و افزایش عملکرد یک ساللن پرورش قارچ نقش بسیار مهمی داشته باشد .دوره جامع عملی  پرورش قارچ دکمه ای به صورت صفر تا صد ،تمامی آنچه برای پرورش قارچ دکمه ای باید بدانید در اختیار ششما قرار داده ایم.

مراحل تولید قارچ:

پس از ورود کمپوسیت به سالن پرورش قارچ،۴ مرحله ریشه دوانی در کمپوسیت ، ریشه دوانی در خاک پوششی ،هوادهی و بازدهی طی می شود که در هر مرحله دما، رطوبت و … سالن باید کنترل شود.

۱- ریسه دوانی در کمپوست:

این مرحله ۱۴-۱۷ روز طول می‌کشد. در این مرحله دمای ۲۵ درجه سانتی گراد را برای میسیلیوم ها فراهم نموده تا در کمپوست رشد کنند و به‌اصطلاح به‌خوبی سفید کند.

در این مرحله رطوبت محیط حدود ۹۰ تا ۹۵% در نظر گرفته می‌شود تا علاوه بر تأمین رطوبت مورد نیاز کمپوست از خشک شدن نیز جلوگیری شود. در طول این مدت باید سطح کمپوسیت با روزنامه پوشیده شود و سطح روزنامه‌ها با آبپاش آبیاری شود.

معمولاً میزان Co_۲ در این مرحله در بستر ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ ppm می‌باشد.

۲- ریسه دوانی در خاک پوششی:

پس از سفید شدن کمپوسیت، ادامه‌ی رشد رویشی میسلیوم ها باید در خاک‌پوششی صورت گیرد. علاوه بر این‌که در این مرحله عمل اختلاط کمپوست و خاک پوششی باید صورت گیرد و شرایط محیطی لازم نیز باید فراهم گردد. نحوه ی مخلوط شدن و زمان آن متفاوت است که بسته به آن، عمل مخلوط شدن خاک و کمپوست را  رافلینگ یا ککینگ می گویند.

۳- هوادهی:

پس از سفید شدن میسیلیوم ها در خاک پوششی، باید از رشد رویشی میسلیوم جلوگیری کنیم و آن را وادار کنیم تا وارد فاز زایشی شود؛ به همین دلیل هوادهی می‌کنیم یعنی دما و co2 را کاهش داده و شرایط محیطی ویژه‌ای برای میسلیوم ها فراهم می‌کنیم تا وارد فاز زایشی و تولید اندام بارده قارچ شوند. در فاز زایشی اندام‌های باردهی قارچ در شرایط شوک دهی تشکیل می‌شود و رشد می‌کند و حفظ شرایط رشد میسلیوم و اندام‌های باردهی مهم‌ترین کاری است که باید انجام شود.

۴- باردهی:

پس از ۷ روز بعد از شوک دهی قارچ وارد مراحل ته سنجاقی و رشد و نمو اندام باردهی قارچ می‌شود. با تشکیل اندام بارده، باید شرایط را برای رشد و نمو آن فراهم کنیم تا تبدیل به قارچ شوند.

دما، رطوبت و غلظت Co_۲ از مهم‌ترین فاکتورهای محیطی برای تشکیل اندام بارده قارچ هستند. بهترین دما برای تشکیل اندام بارده قارچ ۲۰ درجه سانتی گراد در کمپوسیت و دمای  ۱۸ درجه سانتی گراد برای هوا می‌باشد. غلظت Co_۲ ناشی از میزان تولید Co_۲ از میسلیوم ها و میزان Co_۲  موجود در هوای تازه می‌باشد. غلظت کل Co_۲ برای تشکیل اندام بارده بین ۲۰۰۰-۶۰۰۰ ppm باشد.

برداشت قارچ ها در مرحله اول را فلش اول می گویند. پس از برداشت اول با تمیز کردن سطح بستر از قارچ های باقیمانده و آبیاری مجدد، پین های فلش دوم شروع به رشد کرده و در نهایت برداشت دوم و سوم نیز خواهیم داشت که به آن ها فلش دوم و فلش سوم گفته می شود.