جای نیش ساس؛ روش درمان و پیشگیری
جای نیش ساس یکی از مواردی است که ممکن است با جای نیش سایر حشرات اشتباه گرفته شود. نیش ساس به‌ندرت خطرناک است، اما می‌تواند خارش زیادی ایجاد کند. همچنین ممکن است گاهی موجب عفونت و واکنش حساسیتی شود. برای آشنایی بیشتر با جای نیش ساس، علائم، درمان و راه‌های پیشگیری از آن تا انتهای مقاله همراهمان باشید.
حشره ساس
ساس حشره کوچک تخت و بیضی‌شکل با رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز است که از خون انسان و جانواران تغذیه می‌کند. ساس بالغ به اندازه یک دانه سیب است و می‌تواند در تختخواب، اثاثیه، فرش و لباس زندگی کند. ساس‌ها به دمای بدن و دی‌اکسید‌کربن آن جذب می‌شوند. به همین دلیل حشره ساس در شب بیشترین فعالیت را دارد و معمولا در بخش‌هایی از خانه هست که می‌خوابید و روزها در همان جایی پنهان می‌شود که شب قبل شما را نیش زده است.
ساس بال ندارد و به‌کمک انسان و سایر جانواران از محلی به محل دیگر منتقل می‌شود. معمولا ساس با سفری شبانه و چسبیدن به چمدان یا لباس‌هایتان وارد خانه شما می‌شود. همچنین اگر ساختمان یا هتلی که در آن هستید آلوده به ساس باشد، می‌تواند به ساختمان‌های مجاور منتقل شود.
فضاهای تمیز هم ممکن است مثل فضاهای کثیف میزبان ساس شوند.
علائم نیش ساس
ساس‌ها قبل از تغذیه مقداری ماده بی‌حس‌کننده ترشح می‌کنند، بنابراین گزش نیش ساس را احساس نمی‌کنید و علائم آن ممکن است چند روز بعد شروع شود. ۳۰ تا ۶۰درصد افراد هیچ‌وقت متوجه علائم نیش ساس نمی‌شوند. علائم نیش ساس عبارت‌اند از:
قرمزی یا ورم به همراه لکه سیاه در مرکز هر نیش (ممکن است شبیه تاول باشد)؛
چند جای نیش در کنار هم به‌صورت خطی یا خوشه‌ای؛
خارش؛
سوزش؛
تاول‌های پر از مایع؛
مشاهده لکه خون روی ملحفه به‌دلیل خارش محل نیش.
خاراندن جای نیش ساس می‌تواند موجب خونریزی یا عفونت شود. همچنین گزیدگی زیاد می‌تواند موجب کم‌خونی شود. اضطراب، کم‌خوابی و اختلالات خواب ناشی از استرس پیداکردن ساس هم شایع‌اند.
درمان جای نیش ساس
بیشتر مواقع نیش ساس طی ۱ یا ۲ هفته بهتر می‌شود. برای خلاصی از علائم می‌توانید این داروها استفاده کنید:
کرم‌های استروئیدی بدون نسخه و تجویزی برای کاهش التهاب و خارش؛
آنتی‌هیستامین‌های خوراکی یا کرم دیفن‌هیدرامین برای کاهش خارش و سوزش؛
مسکن‌های بدون نسخه برای کاهش ورم و درد؛
لوسیون ضدعفونی‌کننده یا آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی برای عفونت باکتریایی؛
مصرف بندریل قبل از خواب برای کاهش خارش یا استفاده از آنتی‌هیستامین قوی‌تری که توسط پزشک تجویز شده است.
درمان خانگی جای نیش ساس
علاوه بر داروهای بدون نسخه، چند درمان خانگی هم برای خلاصی از علائم نیش ساس وجود دارند، از جمله:
استفاده از پارچه سرد یا بسته یخ پیچیده‌شده در حوله؛
قراردادن لایه نازکی از خمیر جوش شیرین و آب روی محل نیش.
واکنش حساسیتی و عفونت جای نیش ساس
واکنش حساسیتی به نیش ساس بعید است و در موارد بسیار نادری اتفاق می‌افتد. علائم حساسیت عبارت‌اند از کهیر، آسم و در موارد بسیار نادر شوک آنافلاکسی. خاراندن مدام جای نیش ساس می‌تواند موجب عفونت ثانویه مثل زرد زخم، فولیکولیت و سلولیت شود. برای کاهش خطر عفونت، جای نیش را با آب و صابون بشویید و تا حد امکان آن را نخارانید.
در صورتی که به عفونت یا واکنش حساسیتی مشکوک هستید، به پزشک مراجعه کنید. اگر این علائم خاص را دارید، باید مراقبت‌های اورژانسی دریافت کنید:
کهیرهای زیاد؛
مشکل تنفسی؛
خس‌خس سینه؛
ورم گلو یا دهان؛
تب؛
لرز؛
سرگیجه؛
گیجی.
پیشگیری از نیش ساس
حشره ساس با چسبیدن به وسایلی مثل چمدان و لباس از جایی به جای دیگر منتقل می‌شود و می‌تواند مدت طولانی بدون غذا زنده بماند. با رعایت چند نکته می‌توانید از ورود ساس به خانه جلوگیری کنید:
اگر نگران آوردن ساس به خانه هستید، می‌توانید بعد از سفر از روش‌های مکانیکی مثل جاروبرقی، گرما، سرما و انجماد برای تمیزکردن وسایل استفاده کنید.
زمانی که سفر می‌روید یا در هتل هستید، لباس‌هایتان را در چمدان بگذارید نه روی زمین یا مبلمان هتل.
وقتی از سفر برمی‌گردید، چمدانتان را دور از تختخواب قرار دهید و قبل از اینکه دوباره لباس‌هایتان را بپوشید، آنها را با ماشین‌لباس‌شویی بشویید.
هنگام برگشت به خانه از سفر، وسایل غیرقابل‌شست‌وشو را برای چند هفته در کیسه‌های پلاستیکی قرار دهید.
اگر مدام سفر می‌کنید، می‌توانید از دستگاهی برای حرارت‌دادن به چمدان استفاده کنید.
وسایل دسته‌دوم و لباس‌ها را قبل از ورود به خانه بررسی کنید.
تفاوت نیش ساس با نیش سایر حشرات
نیش کک: نیش این دو حشره تقریبا شبیه است، اما نیش کک کمی کوچک‌تر است. هر دو جوش قرمز ایجاد می‌کند و خارش زیادی دارند. کک بیشتر نواحی پایینی بدن و بخش‌های گرم و مرطوب نزدیک مفصل را نیش می‌زند، اما ساس معمولا نواحی بالایی بدن را نیش می‌زند.
نیش پشه: هر دو قرمز، متورم و خارش‌زا هستند. اگر خطی از نیش دارید احتمالا نیش ساس است. نیش پشه معمولا الگوی خاصی ندارد. هر دو نیش معمولا خود‌به‌خود طی ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابند.
نیش زنبور: نیش زنبور ممکن است به‌دلیل واکنش حساسیتی یا سایر دلایل بزرگ شود و معمولا مثل نیش ساس خارش دارد. اگر جای نیش بزرگ شد، تغییر شکل داد یا مکان آن تغییر کرد احتمالا نیش زنبور است.نیش عنکبوت: جای نیش عنکبوت مثل نیش ساس قرمز و خارش‌زاست. اما عنکبوت برخلاف ساس معمولا بیشتر از ۱ بار نیش نمی‌زند. اگر فقط یک جای نیش دارید، احتمالا نیش ساس نیست. نیش عنکبوت معمولا دیرتر از نیش ساس خوب می‌شود. نیش بعضی عنکبوت‌ها موجب آسیب جدی پوست و عفونت می‌شود و بعضی از آنها سمی هستند.
سؤالات رایج
۱. ساس کجای بدن را نیش می‌زند؟
ساس می‌تواند هر قسمتی از بدن را نیش بزند. بااین‌حال، معمولا بخش‌هایی از پوست را نیش می‌زند که در زمان خواب در دسترس‌اند. از جمله صورت، گردن، بازو و دست‌ها. اگر لباس خواب بپوشید، حشره در امتداد خط لباس نیش می‌زند.
۲. آیا ساس هر شب نیش می‌زند؟
ساس هر شب غذا نمی‌خورد. در واقع ساس‌ها می‌توانند چند هفته بدون غذا زندگی کنند. این موضوع به‌ظاهر خوب است، اما ممکن است برای مدت طولانی متوجه حضور ساس در خانه نشوید یا چند هفته طول بکشد تا علت نیش‌ها را کشف کنید. مشکل این است که ساس به‌سرعت تکثیر می‌شود. ساس ماده می‌تواند هر ۳ تا ۴ روز ۱ بار تخم بگذارد.
۳. درمان نیش ساس در کودکان چگونه است؟
اگر به این موضوع مشکوک هستید که ساس کودکتان را گزیده است، ملحفه‌ها، تشک، تختخواب و قرنیزها را برای حضور ساس بررسی کنید. برای درمان جای نیش ساس در کودکان ابتدا محل نیش را با آب و صابون بشویید و برای خلاصی از علائم از کمپرس سرد، کرم ضدخارش یا استروئیدهای ضعیف بدون نسخه استفاده کنید. حتما ناخن کودک را کوتاه کنید تا محل نیش را نخاراند و روی نیش را با باند بپوشانید.
قبل از استفاده از کرم‌های استروئیدی موضعی یا آنتی‌هیستامین‌های خوراکی برای درمان نیش ساس با پزشک کودک مشورت کنید. بعضی داروها برای کودکان و نوجوانان ایمن نیستند.
۴. ساس کجا پنهان می‌شود؟
معمولا ساس‌ها در طول روز در نواحی مختلف خانه پنهان می‌شوند از جمله:
ترک‌ها و شکاف‌ها؛
دیوارها؛
چمدان‌ها؛
لباس خواب؛
تشک؛
فنر تختخواب؛
چارچوب تختخواب؛
فضای زیر قرنیزها؛
بخش‌هایی که کاغذدیواری کنده شده است؛
کلید برق؛
مجرای کابل برق؛
مبل (اگر برای خواب استفاده می‌شود).
همچنین ساس‌ها معمولا در محیط‌های پر رفت‌و‌آمد و نواحی کنجی ساختمان‌ها هستند. از جمله:
هتل‌ها؛
بیمارستان؛
پناهگاه افراد بی‌خانمان؛
پادگان نظامی؛
خوابگاه؛
مجتمع‌های آپارتمانی؛
دفتر تجاری.
آوردن وسایل دسته‌دوم یا ملاقات با افرادی که ساس دارند، دلایل احتمالی دیگر انتقال ساس هستند.
۵. چگونه ساس را از بین ببریم؟
برای از بین بردن ساس می‌توانید این کارها را انجام دهید:
استفاده از جاروبرقی و بخارشوی برای تمیزکردن کف زمین، تشک‌ها و اثاثیه.
شستن ملحفه‌ها و لباس‌ها با داغ‌ترین درجه ماشین لباس‌شویی.
قراردادن وسایلی که نمی‌توان با لباس‌شویی شست در کیسه‌های پلاستیکی و دمای ۰ تا ۱۷ درجه سانتی‌گراد برای چند روز یا در دمای گرم برای چند ماه.
پپر کردن ترک‌ها و درزهای خانه.
بدون استفاده از محصولات دفع حشرات نمی‌توان از شر ساس خلاص شد. امروزه بسیاری از محصولات دفع حشرات از مواد غیرشیمیایی مثل گرمای بسیار زیاد یا نیتروژن مایع بسیار سرد استفاده می‌کنند. چون ساس‌ها به بسیاری از حشره‌کش‌ها مقاوم هستند، این محصولات می‌توانند مؤثر باشند.
منبع:بیماری
