درمان بوی بد زیر بغل؛ علت و راه‌های پیشگیری از آن

بوی بد زیر بغل مشکل ناخوشایندی است. هرچند بیشتر افراد در برهه‌های زمانی مختلف با این مشکل سروکار داشته‌اند، باز هم باعث خجالت زدگی و کاهش اعتماد به نفس می‌شود. در ادامه مطلب حاضر، اطلاعات بیشتری درباره علت و عوامل محرک این معضل در اختیارتان خواهیم گذاشت، سپس شما را با راهکارهایی کاربردی برای درمان بوی بد زیر بغل و پیشگیری از آن آشنا خواهیم کرد. همراه ما باشید.

علت بوی بد زیر بغل چیست؟

عرق کردن یکی از نیازهای ضروری بدن برای خنک نگه‌داشتن خود است. غدد عرقی که سرتاسر بدن انسان را پوشانده‌اند، عرق‌کردن را ممکن می‌کنند.

غدد اصلی عرق در بدن، اکرین (eccrine) و آپوکرین (apocrine) نام دارند.

غدد اکرین در بیشتر نقاط بدن یافت می‌شوند و مستقیما بر روی سطح پوست باز می‌شوند. غدد آپوکرین، برخلاف غدد اکرین، بیشتر در نقاطی از بدن یافت می‌شوند که در آنها تعداد زیادی فولیکول مو* وجود دارد: نقاطی مثل زیر بغل و کشاله ران. ترشح غدد آپوکرین به‌جای آنکه مستقیما در سطح پوست آزاد شود، ابتدا وارد فولیکول مو می‌شود و ازطریق آن، به سطح پوست راه پیدا می‌کند.

وقتی دمای بدن بالا می‌رود، ترشحات غدد اکرین آزاد می‌شود و به‌این‌صورت، دمای بدن تنظیم می‌شود (خنک‌شدن بدن). این نوع از عرق معمولا بویی ندارد. زمانی این نوع عرق بودار می‌شود که باکتری‌های روی سطح پوست شروع به تجزیه‌کردن آن کنند؛ البته مصرف برخی مواد خوراکی و نیز برخی از انواع داروها می‌تواند بوی نامطبوعی به این نوع عرق بدهد.

غدد آپوکرین در حالت کلی تحت فشار و استرس شروع به ترشح مایعی بی‌بو می‌کنند. ترشحات آزادشده از این غدد، وقتی با باکتری‌های سطح پوست تماس پیدا می‌کنند، بوی ناخوشایندتری نسبت به غدد اکرین تولید می‌کنند. نکته دیگر آنکه غدد آپوکرین از سن بلوغ به بعد شروع به فعالیت می‌کنند؛ به همین خاطر است که معمولا تا پیش از این دوران، مشکلی از بابت بوی بد عرق زیر بغل و نقاط دیگر نداریم.

اینکه عرق بعضا بوی بدی بدهد کاملا طبیعی است، اما بعضی‌ها هم بیشتر از حد معمول عرق می‌کنند. به این مشکل، هیپرهیدروز (با تلفظ دقیق‌تر هایپرهیدروزیس/ Hyperhidrosis) می‌گویند. هیپرهیدروز در بعضی موارد، علت بوی زیر بغل است. مبتلایان به این مشکل، بیش از حد عرق می‌کنند، به‌ویژه در نقاطی مثل پاها، زیر بغل و دست‌ها (علت عرق کردن کف دست).

راهکارها و توصیه‌ها برای درمان بوی بد زیر بغل

راهکار مناسب برای درمان بوی زیر بغل بسته به عواملی چون شدت تعریق و علت آن می‌تواند متفاوت باشد.

ریشۀ بوی بد زیر بغل در برخی موارد، رعایت‌نکردن اصولیِ مسائل بهداشتی و یا استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب است. در برخی موارد هم بوی نامطبوع عرق ریشه در ابتلا به اختلال یا بیماری دیگری دارد. در چنین شرایطی، تنها راه درمان قطعی بوی بد زیر بغل، پی‌بردن به آن مشکل جسمی و برطرف‌کردنش خواهد بود.

چند راهکار رایج برای درمان بوی بد زیر بغل وجود دارد که در ادامه معرفی‌شان می‌کنیم. دو روش اول رایج‌ترند، ولی راهکارها و توصیه‌های بعدی هم در درمان بوی بد زیر بغل و کنترل آن نقش مؤثری دارند.

۱. استفاده از داروهای ضدتعریق و دئودورانت برای درمان بوی بد زیر بغل

استفاده از داروهای ضدتعریق (که بدون نسخه دردسترس هستند) و یا دئودورانت (یا ترکیبی از این دو)، طی روندی روزانه و پس از حمام‌کردن، یکی از راهکارهای مناسب و رایج برای درمان بوی بد زیر بغل است. گاهی لازم است انواع داروها و برندها و انواع مختلف دئودورانت‌ها را استفاده کنید تا درنهایت، محصول مناسب خود را پیدا کنید.

داروهای ضدتعریق روزنه‌هایی را که باعث آزادشدن عرق در سطح پوست می‌شوند، به‌طور موقت مسدود می‌کنند و باعث می‌شوند کمتر عرق کنید؛ به‌دنبال آن بوی بد عرق هم کمتر می‌شود.

از سوی دیگر، دئودورانت نقشی در کم‌شدن عرق آزادشده ندارد، اما بوی بد عرق را کمتر می‌کند. دئودورانت‌ها را معمولا با الکل درست می‌کنند و تماس آنها با سطح پوست، به اسیدی‌شدن پوست منجر می‌شود. این فرایند جلوی شکل‌گیری و رشد باکتری‌ها را می‌گیرد. همان‌طور که گفتیم، باکتری‌ها علت اصلی بوی بد عرق هستند.

نگاهی به اسپری ضدعرق داو مدل بیوتی فینیش؛ آیا به خریدنش می‌ارزد؟

۲. استفاده از بوتاکس برای درمان بوی بد زیر بغل

بوتاکس را معمولا با کارایی آن برای رفع چین و چروک پوست و جوان سازی می‌شناسیم، اما بوتاکس کاربردهای دیگری هم دارد. یکی از این کاربردها، درمان بوی بد زیر بغل است. تزریق بوتاکس به غدد عرق، هم در کاهش عرق آزادشده در سطح پوست نقش دارد و هم به برطرف‌کردن بوی بد آن هم کمک می‌کند. تزریق بوتاکس راهکار درمانی رایجی برای مبتلایان به هیپرهیدروز است.

۳. حمام روزانه و رعایت مناسب اصول بهداشتی

پیش‌تر هم گفته شد که علت بوی بد زیر بغل تماس آن با باکتری‌های موجود بر روی سطح پوست است. با حمام‌کردن به‌صورت روزانه، می‌توانید باکتری‌های موجود بر روی سطح پوست را از بین ببرید و از تماس آنها با عرق جلوگیری کنید. هنگام حمام‌کردن بهتر است به تمیزکردن نقاطی مثل زیر بغل (یا نقاط دیگری که احساس می‌کنید منبع اصلی بوی بد عرق هستند) بیشتر توجه کنید.

۴. استفاده از صابون ضدباکتری برای درمان بوی بد زیر بغل

استفاده از صابون ضدباکتری هم راهکار مناسب دیگری برای ازبین‌بردن باکتری‌های روی سطح پوست و برطرف‌کردن بوی بد عرق است. روی بسته‌بندی صابونی که می‌خرید به‌دنبال نوشتۀ «ضدباکتری» باشید.

۵. خشک‌کردن کامل بدن پس از حمام

بعد از حمام‌کردن، بدن را کامل با حوله خشک کنید (به‌ویژه نقاطی را که زیاد عرق می‌کنند). وقتی بدن خشک باشد، احتمال پدیدارشدن و رشد باکتری‌ها بر روی سطح پوست بسیار کمتر می‌شود.

۶. تمیز نگه‌داشتن لباس‌ها

وقتی زیاد عرق می‌کنید، لباس‌هایتان را زودبه‌زود عوض کنید. لباس‌های تمیز بوی بد عرق را کمتر می‌کنند.

۷. خودداری از مصرف برخی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها برای درمان بوی بد زیر بغل

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید می‌توانند بوی عرق را عوض کنند. فلفل تند، غذاهای پرادویه و خوراکی‌های دیگری که باعث می‌شوند بیشتر عرق کنید، معمولا بوی آن را هم بدتر می‌کنند. همچنین بوی تند خوراکی‌هایی مثل سیر یا پیاز می‌تواند به عرق آزادشده راه پیدا کند و بوی آن را بدتر کند. نوشیدنی‌های الکلی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار هم باعث می‌شوند بیشتر عرق کنید. تا می‌توانید، از مصرف این خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها خودداری کنید.

راهکارهای مناسب برای پیشگیری از بوی بد زیر بغل

با رعایت این نکات و توصیه‌ها می‌توانید از همان ابتدا تا حدود زیادی بوی بد زیر بغل و نقاط دیگر را کنترل کنید و دیگر نیازی به برطرف‌کردن یا درمان آن نداشته باشید:

۱. حمام‌کردن روزانه با صابون ضدباکتری

حمام‌کردن روزانه با صابون ضدباکتری (که در بخش قبل هم به آن اشاره شد)، برای پیشگیری از بوی بد زیر بغل هم کاربرد دارد. این کار را به‌ویژه باید بعد از انجام فعالیت‌های سنگین جسمانی مثل ورزش کردن در دستور کار قرار دهید. به‌این‌شکل، از شر باکتری‌های ایجادکنندۀ بوی بد عرق خلاص خواهید شد.

۲. پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی

راهکار مناسب دیگر این است که تا جای ممکن، لباس‌های گشاد و نخی بپوشید، به‌ویژه اگر زیاد عرق می‌کنید؛ به‌این‌صورت، هوا در زیر لباس، بیشتر جریان پیدا می‌کند و بدن خنک می‌ماند؛ درنتیجه، کمتر عرق می‌کنید.

۳. اصلاح‌کردن موهای زائد زیر بغل

براساس پژوهشی در سال ۲۰۱۶، اصلاح‌کردن موهای زائد زیر بغل هم می‌تواند راهکار مناسب دیگری برای پیشگیری از بوی بد زیر بغل باشد. تمیزکردن زیر بغل با صابون، وقتی موی زائدی در این ناحیه نداشته باشید، بهتر و مؤثرتر خواهد بود؛ به همین خاطر است که اصلاح‌کردن زیر بغل به کنترل و پیشگیری از بوی بد عرق کمک می‌کند.

۴. کنترل استرس و کاهش اضطراب

آخرین راهکار مهمی که برای پیشگیری از بوی بد زیر بغل معرفی می‌کنیم، استفاده از تکنیک‌های کنترل استرس و کاهش اضطراب است. پیش‌تر هم گفتیم که غدد عرق (آپوکرین)، وقتی استرس دارید، شروع به آزادکردن ترشحات خود می‌کنند؛ بنابراین کاهش استرس و کنترل آن باعث می‌شود کمتر عرق کنید.

چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری می‌شود؟

اگر مدت‌هاست از راهکارهای مختلف برای درمان بوی بد زیر بغل و کنترل آن استفاده می‌کنید و هیچ‌کدام اثربخش نبوده‌اند، احتمالا مشکل یا بیماری دیگری دارید؛ پس وقت آن است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. او با تشخیص دقیق علت بوی بد، درمان اثرگذارتری پیشنهاد خواهد داد.

لطفا اگر نظری درباره موضوع مطلب دارید، با ما و خوانندگان به اشتراک بگذارید. همچنین اگر مایلید بیشتر درباره موضوع مطلب بدانید، موضوع‌های پیشنهادی خود را مطرح کنید.