رای‌ها در آمریکا چطور شمرده و چه زمانی اعلام می‌شوند؟ | سناریوهای متفاوت پس از روز رای‌گیری؛ کار به شکایت می‌کشد؟ | مشارکت مردم تاثیر دارد؟

روز رای‌گیری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا فرا رسیده است و همه از جمله بسیاری از افراد در کشورها در سراسر جهان منتظر اعلام نتایج انتخابات هستند.

همشهری آنلاین   این مطلب راهنمایی درباره زمان اعلام نتایج انتخابات هر ایالت و نتایج کلی و احتمالات متفاوت درباره برنده شدن دونالد ترامپ یا جو بایدن بر اساس سناریوهای متفاوت است.

چه زمانی ممکن است نتیجه کلی انتخابات معلوم شود؟

این زمان بستگی به شرایط گوناگون دارد. برای مثال اگر شمارش آرا از همان ابتدا نشان دهد که جو بایدن در چند ایالت مهم چرخشی تعیین‌کننده نتیجه انتخابات فاصله زیادی با دونالد ترامپ دارد و به طور حتم آرای الکترال آن ایالت‌ها را به دست می‌آورد، چند ساعت پس از پایان رای‌گیری در سه‌شنبه شب (اوائل بامداد چهارشنبه به وقت تهران) پیروزی او بوسیله شبکه‌های خبری و خبرگزاری‌ها اعلام خواهد شد.

البته با توجه به تجربه سال ۲۰۱۶ که دونالد ترامپ بر خلاف نتایج نظرسنجی‌ها هیلاری کلینتون را شکست داد، رسانه‌های آمریکا ممکن است این بار با احتیاط بیشتری عمل کنند تا پیش‌بینی‌شان اشتباه از آب در نیاید.

اگر شمارش آرا از همان ابتدا در ایالت‌های تعیین‌کننده فاصله زیادی را میان دو نامزد نشان ندهد، ممکن است اعلام نتیجه به روز چهارشنبه ۱۴ آبان بکشد.

اگر شمارش آرا فاصله خیلی نزدیک دو نامزد را در ایالت‌های سرنوشت‌ساز نشان دهد، ممکن است شمارش آرای پستی که دیرتر انجام می‌شود، نتیجه را در این ایالت‌ها تعیین کند. اگر در نهایت یکی از نامزدها با شمار اندکی بر دیگری غلبه کند، طرف مقابل ممکن است به نتیجه انتخابات اعتراض کنند و با شکایت به دادگاه خواستار بازشماری آرا برخی بخش‌ها یا همه آرای ایالت شود. همچنین دونالد ترامپ از پیش از انتخابات درباره مشروعیت آرای پستی ابراز تردید کرده است. بنابراین ممکن است اعلام نتایج در ایالت‌های کلیدی و در نتیجه کلی انتخابات روزها یا حتی هفته‌ها به تاخیر بیفتد و به بحران قانون اساسی بینجامد.

• آیا سرنوشت انتخابات آمریکا در ۱۳ آبان تعیین می‌شود؟ | چطور ترامپ می‌تواند انتخابات را به هم بزند؟

چه زمانی نتایج نخستین ایالت‌ کلیدی اعلام می‌شود؟

نخستین ایالت عمده چرخشی کلیدی (ایالتی که در دوره‌های پیشین میان دو حزب دست به دست شده است و شمار آرای الکترال آن بالا است) که نتایج آن اعلام می‌شود، ایالت فلوریدا (با ۲۹ رای الکترال) است. حوزه‌ها در این ایالت در ساعت ۸ بعدازظهر سه‌شنبه به وقت شرق آمریکا (۳/۵ بامداد چهارشنبه به وقت تهران) بسته می‌شوند.

فلوریدا برای هر دو نامزد ایالتی سرنوشت‌ساز به شمار می‌رود، اگر بایدن در رای‌شماری اولیه فاصله زیادی با ترامپ داشته باشد، می‌تواند در این ایالت اعلام پیروزی کند و دموکرات‌ها امید بسیاری خواهند داشت که به پیروزی قاطعی در کل آمریکا برسند. اگر رای‌های دو نامزد در فلوریدا خیلی نزدیک باشد، ممکن است نتیجه به تاخیر بیفتد. اگر ترامپ در این ایالت برنده شود، هنوز پیروزی او قطعی نیست و باید در ایالت‌های کلیدی دیگر هم برنده شود.

بنابراین بردن فلوریدا برای ترامپ ضروری است اما برای بایدن ضروری نیست.

وضعیت سایر ایالت‌های چرخشی کلیدی چطور است؟

بایدن در چند هفته پایانی مبارزه‌های انتخاباتی در چندین ایالت به میزان‌های متفاوت از ترامپ جلو بوده است و در نتیجه ایالت‌هایی مانند تگزاس، جورجیا، اوهایو، ایووا، آریزونا و کارولینای شمالی به فهرست ایالت‌های چرخشی پیوسته‌اند.

اما ایالت‌های چرخشی اصلی در غرب میانه آمریکا در به اصطلاح «کمربند زنگ‌زده» قرار دارند و شامل ایالت‌های میشیگان، ویسکانسین و پنسیلوانیا می‌شوند. ایالت چرخشی همیشگی هم فلوریدا است که در در جنوب شرق آمریکا قرار دارد.

• اینفوگرافیک | ایالت‌هایی که سرنوشت انتخابات آمریکا را تعیین می‌کنند

چرا آرای عمومی برنده را تعیین نمی‌کند؟

رئیس‌جمهور آمریکا نه بر اساس آرای عمومی بلکه بر اساس رای‌های ایالت‌ها در «کالج الکترال» یا «مجمع گزینندگان» مشخص می‌شود. هر نامزدی که به اکثریت آرای الکترال یعنی ۲۷۰ (از ۵۳۸ رای) برسد. برنده انتخابات است. آرای الکترال ایالت‌ها بر حسب جمعیتشان از  ۵۵ رای الکترال برای ایالت بزرگ و پرجمعیت کالیفرنیا تا ۳ رای الکترال برای ایالت کوچک و کم‌جمعیت ورمونت متفاوت است. اما تفاوت‌ها در الگوهای رای‌دهی و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی این امکان را ایجاد می‌کند که نامزدی اکثریت آرای عمومی را به دست نیاورد، اما با برنده شدن اکثریت آرای الکترال برنده انتخابات شود. دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ و جرج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۰۰ این چنین برنده انتخابات شدند.

میزان مشارکت مردم چقدر اهمیت دارد؟

میزان مشارکت مردم چقدر اهمیت دارد؟ ؛ این مورد هم بستگی به شرایط دارد. یک استدلال این است که میزان مشارکت بالاتر مردم به نفع دموکرات‌ها است، چرا که گروه‌های جمعیتی که به دموکرات‌ها گرایش دارند، مانند جوانان به طور تاریخی میزان مشارکت پایینی دارند. همچنین میزان بالای مشارکت مردم ممکن است تلاش‌های جمهوریخواهان برای مهار و کاهش آرا را در ایالت‌های گوناگون ناکام بگذارد.

از طرف دیگر در آمریکای کنونی که شکاف عمیقی میان دو طرف رقابت وجود دارد (شمار افراد چرخشی و تصمیم‌نگرفته کمتر است)، نامزدی ممکن است موفق شود که بتواند عمده «طرفداران تمام‌عیارش» را به پای صندوق بکشاند و به دنبال جلب کردن رای‌دهندگان تصمیم‌نگرفته و چرخشی نباشد. اگر این استدلال درست باشد، میزان بالای مشارکت چندان نمی‌تواند نامزد برنده را پیش‌بینی کند- فقط نشان می‌دهد که رای‌دهندگان انگیزه بالایی برای رای دادن دارند.

رای‌های پستی کی شمرده می‌شوند؟

امسال به علت همه‌گیری کرونا و نگرانی‌هایی که درباره خطرات رای دادن با حضور شخصی در پای صندوق‌ها وجو دارد، میلیون‌ها نفر به طور پستی رای داده‌اند. این موضوع هم باعث پیچیدگی اعلام نتایج شود. زمان شمارش آرای پستی از ایالتی به ایالت دیگر و حتی از بخشی به بخش دیگر درون برخی از ایالت‌ها متفاوت است. برخی از ایالت‌ها اجازه می‌دهند آرای پستی که پس از روز رای‌گیری تحویل شده‌اند، هم شمرده شوند و برخی دیگر چنین اجازه‌ای نمی‌دهند. به این ترتیب ممکن است در برخی از ایالت‌ها نتیجه نهایی شمارش آرا تا چند روز پس از انتخابات معلوم نشود. در صورت فاصله خیلی زیاد میان نامزدها در شمارش‌های اولیه ممکن است این موضوع اهمیت چندانی نداشته باشید. اما اگر فاصله آرای دو نامزد نزدیک‌تر باشد، ممکن است در شب انتخابات برنده‌ای اعلام نشود.

در شرایط نزدیک بودن آرای دو نامزد، امکان بالقوه شکایت هر یک از طرفین برای باطل کردن رای‌های رقیبش هم وجود دارد. این شکایت‌ها ممکن است مراحل استیناف را طی کند و نهایتا به دیوان عالی آمریکا برسد- همچنان که در انتخابات سال ۲۰۰۰ در فلوریدا رخ داد. در حال حاضر به خصوص با برگزیده شدن یک قاضی محافظه‌کار برای دیوان عالی که تعادل میان محافظه‌کاران و لیبرال را به ۶ به ۳ رسانده است، ممکن است در موارد چنین شکایت‌های اکثریت محافظه‌کار قاضی‌های دیوان عالی به نفع نامزد جمهوریخواه یعنی ترامپ رای دهند.

آیا ممکن است اکثریت مجلس سنا هم تغییر کند و این امر چه اهمیتی دارد؟

با توجه به این که چندین کرسی مجلس سنا در چند ایالت در روز سه‌شنبه به رای گذاشته می‌شوند، بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها ممکن است دموکرات‌ها اکثریت این مجلس را به دست آورند. نظام حکومتی در آمریکا بر اساس رشته‌ای از «کنترل و موازنه‌ها» و توزیع قدرت میان رئیس‌جمهور، کنگره (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) و دادگاه‌ها طراحی شده است.

اگر دموکرات‌ها اختیار مجلس سنا را به دست گیرند، با توجه به اینکه در حال حاضر اکثریت مجلس نمایندگان را هم در دست دارند، تصویب قوانین موردنظرشان برایشان بسیار آسانتر می‌شود. در این صورت اگر جو بایدن برنده انتخابات شود، دست بسیار آزادتری برای اجرای برنامه‌هایش خواهد داشت.