صرع : انواع، روش درمان و جراحی صرع مقاوم به درمان
صرع(Epilepsy)یک اختلال مزمن بوده که باعث تشنج مکرر و بدون دلیل می شود.تشنج یک حمله ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز است،تشنج دو نوع دارد: تشنج تعمیم یافته که بر کل مغز اثر می گذارد و تشنج کانونی یا جزئی که فقط بر یک قسمت مغز اثر می گذارد.تشخیص تشنج خفیف ممکن است دشوار باشد. این تشنج چند ثانیه در هر بیهوشی اتفاق می‌افتد. تشنج‌های شدیدتر باعث اسپاسم و کشش ناگهانی و غیرقابل‌کنترل عضلات می‌شوند و ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. در خلال تشنج شدید، برخی افراد ممکن است گیج شده و هشیاری خود را از دست دهند. سپس ممکن است شما این اتفاق را به خاطر نیاورید.
صرع قابل کنترل است!
هر کسی ممکن است دچار صرع شود اما این عارضه بیشتر در میان کودکان و افراد سالمند شایع است. احتمال ابتلا به صرع در مردان کمی بیشتر از خانم‌ها است. صرع درمان ندارد اما این اختلال ممکن است با مصرف برخی داروها یا به کارگیری برخی روش‌ها مانند رژیم غذایی یا جراحی مدیریت شود..
انواع صرع یا اپی لپسی
انواع مختلف بیماری صرع عبارتند از:
تشنج جزئی
تشنج جزئی بدان معنا است که فعالیت صرع فقط در بخشی از مغز اتفاق می‌افتد. دو نوع تشنج جزئی وجود دارد:
تشنج جزئی ساده: بیمار در این نوع تشنج، هشیار است. در بیشتر موارد، بیمار نسبت به اطراف خود حتی در هنگامی که حمله تشنج رخ می‌دهد هشیار است.
تشنج جزئی پیچیده: در این نوع تشنج هشیاری بیمار مختل می‌شود. بیمار معمولاً بروز تشنج را به خاطر نمی‌آورد و اگر هم چیزی به یاد بیاورد بسیار مبهم است.
تشنج تعمیم‌یافته
تشنج تعمیم‌یافته زمانی اتفاق می‌افتد که هر دو نیمه مغز فعالیت‌های صرعی داشته باشند. در هنگام بروز این نوع تشنج، بیمار هشیاری خود را از دست می‌دهد.
تشنج‌های تونیک کلونیک: (در گذشته به آنها تشنج‌های گراندمال گفته می‌شد) شاید این نوع تشنج شناخته‌شده‌ترین نوع تشنج‌های تعمیم‌یافته باشد. این نوع تشنج باعث بیهوشی، گرفتگی بدن و لرزه می‌شوند.
صرع کوچک: در گذشته به این نوع تشنج، تشنج پتیت مال گفته می‌شود که در آن فرد به مدت کوتاهی هشیاری خود را از دست داده و به فضا خیره می‌شود. صرع کوچک غالباً به خوبی نسبت به اقدامات درمانی واکنش نشان می‌دهد.
تشنج تونیک یا صرع بزرگ: عضلات دچار گرفتگی شده و فرد به زمین می‌افتد.
تشنج اتونیک: عدم کنترل عضلانی باعث می‌شود که فرد به طور ناگهانی به زمین بیفتد.
تشنج‌های کلونیک: این نوع تشنج با حرکات و تکان‌های ریتمیک همراه است.
تشنج تعمیم‌یافته ثانویه
تشنج تعمیم‌یافته ثانویه زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت صرعی آر تشنج جزئی شروع شود اما به هر دو نیمه مغز گسترش یابد. با این پیشروی، بیمار هشیاری خود را از دست می‌دهد.
علت ابتلای افراد به اپیلپسی چیست؟
فرد مبتلا به صرع به طور مکرر دچار تشنج می‌شود. هر عملکردی در بدن با سیستم پیام رسانی در مغز تحریک می‌شود. صرع زمانی اتفاق می‌افتد که این سیستم به دلیل خطای فعالیت‌های الکتریکی در مغز مختل شود. در بسیاری از موارد، علت اصلی ابتلا به صرع هنوز ناشناخته است. برخی افراد به دلیل وجود برخی عوامل ژنتیکی ممکن است به صرع مبتلا شوند. برخی عوامل که ممکن است احتمال ابتلا به صرع را افزایش دهند عبارتند از:
- آسیب‌دیدگی سر به عنوان مثال در هنگام حوادث رانندگی
- بیماری‌های مغزی مانند سکته مغزی یا تومورهای مغزی
- بیماری‌های عفونی به عنوان مثال ایدز و انسفالیت ویروسی
- آسیب‌های پیش از تولد یا آسیب‌دیدگی‌های مغزی قبل از تولد
- اختلالات رشدی به عنوان مثال اوتیسم یا نوروفیبروماتوز، احتمال بروز این عارضه در کودکان زیر ۲ سال یا بزرگسالان بالای ۶۵ سال بیشتر از سایرین است.
چیزی که فرد مبتلا به صرع در هنگام تشنج تجربه می‌کند به محل آسیب‌دیدگی مغز و میزان و سرعت گسترش آن از ناحیه آسیب‌دیده بستگی دارد.
نشانه‌های بیماری صرع
علامت اصلی بیماری صرع یا اپی لپسی، تشنج‌های مکرر است. اگر یک یا چند علامت از علائم زیر مشاهده شد، فرد باید به پزشک مراجعه کند به خصوص اگر این اتفاق به طور مکرر بروز کند:
- تشنج بدون افزایش دما (بدون تب)
- حمله تشنجی کوتاه یا اختلال حافظه
- تشنج‌های مکرر که در آن فرد کنترل مثانه و روده خود را از دست داده و پس از آن دچار خستگی مفرط می‌شود.
- به مدت کوتاهی فرد به سؤالات و فعالیت‌های اطراف واکنشی نشان نمی‌دهد.
- فرد به طور ناگهانی و بدون دلیل دچار گرفتگی می‌شود.
- فرد بدون دلیل واضحی به زمین می‌افتد.
- فرد بدون وجود محرک مشخصی شروع به چشمک زدن‌های شدید می‌کند.
- مشکلات بلع بدون داشتن دلیل مشخص
- به مدت کوتاهی فرد خیره شده و قادر به برقراری ارتباط نیست.
- انجام حرکات مکرر بیجا و نامناسب
- فرد بدون دلیل مشخصی وحشت‌زده به نظر می‌رسد، حتی ممکن است دچار حملات ترس شده یا عصبانی شود.
- بروز تغییرات عجیب در حس‌ها مانند بویایی، لمس و شنوایی
- دست‌ها، پاها یا بدن دچار پرش می‌شود، در کودکان، گروهی از حرکات سریع پرشی ایجاد می‌شود.
از قرار گرفتن در شرایط زیر باید اجتناب شود. این بیماری‌ها ممکن است علائمی مشابه با صرع داشته باشند که در برخی موارد با علائم صرع اشتباه گرفته می‌شوند:
- تب بالا با علائم مشابه صرع
- غش کردن
- نارکولوپسی یا خواب‌آلودگی مکرر در طول روز
- کاتاپلکسی یا تضعیف شدید عضلانی دوره‌ای
- اختلالات خواب
- کابوس
- پانیک اتک یا حمله‌های ترس
- وضعیت فوگ، اختلالات مربوط به روانپزشکی
- تشنج‌های روانی
راه‌های تشخیص
اگر فکر می‌کنید که به بیماری صرع مبتلا شده‌اید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تشنج ممکن است علامت ابتلا به برخی بیماری‌های خطرناک باشد. سوابق پزشکی و علائم شما به پزشک در تصمیم‌گیری برای انتخاب نوع آزمایش‌هایی که باید انجام دهید کمک می‌کند. احتمالاً شما برای تشخیص توانایی‌های حرکتی و عملکردهای روانی خود تحت معاینات مغز و اعصاب قرار می‌گیرید. برای تشخیص صرع، باید احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگری که علائم مشابه با صرع دارند رد شود. پزشک ممکن است دستور انجام آزمایش کامل خون و شیمی در خون را بدهد. آزمایش خون برای تشخیص موارد زیر انجام می‌شود:
- علائم بیماری‌های عفونی
- تشخیص عملکرد کلیه و کبد
- تعیین میزان گلوکوز خون
الکتروانسفالوگرام شایع‌ترین آزمایش مورد استفاده برای تشخیص صرع (اپی لپسی) است. نخست، الکترودهایی با چسب به پوست سر وصل می‌شود. این آزمایش یک روش غیرتهاجمی و بدون درد است. ممکن است از شما خواسته شود که برخی کارها را انجام دهید. در بیشتر موارد، آزمایش‌ها در هنگام خواب انجام می‌شوند. الکترودها فعالیت‌های الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کنند. چه شما دچار تشنج شوید و چه به این عارضه مبتلا نباشید، معمولاً در هنگام ابتلا به بیماری صرع الگوهای امواج مغزی شما دچار تغییر می‌شود. آزمایش‌های تصویری ممکن است نشان‌دهنده وجود تومور یا ناهنجاری‌های دیگر باشد که موجب تشنج شده است. برخی از این آزمایش‌ها عبارتند از:
- سی تی اسکن یا ام آر آی
- توموگرافی انتشار پوزیترون
- توموگرافی کامپیوتری انتشار تک فوتونی
