مروری بر فیلمهای شصتوسومین دوره جشنواره فیلم لندن
جشنواره فیلم لندن امسال کمی زودتر و از ۱۰ تا ۲۳ مهر ماه با ۳۰۵ فیلم با تمرکز بر فیلمهای بریتانیایی شروع شد. جشنواره در ۱۵ بخش مختلف از جمله «عشق»، «خنده»، «جرئت»، «گفتوگو»، «سفر» و… همچون یک چهارراه سینمایی فیلمهای مختلفی را از ۷۵ کشور جهان به نمایش گذاشت. همچون سالهای گذشته افتتاحیه جشنواره فیلمی از انگلستان بود؛ تاریخ شخصی دیوید کاپرفیلد ساختهی آرماندو یانوچی بر اساس داستان جذاب زندگی کاپرفیلد، یکی از محبوبترین شخصیتهای نویسنده بزرگ چارلز دیکنز. اقتباس یانوچی و همکار نویسندهاش، سیمون بلکول، از این رمان و شخصیتاش که ماجرایش در دوره ویکتوریا اتفاق میافتد، به شکلی چشمگیر با مسائل روز در آمیخته و اثری کمدی و بسیار سرگرم کننده با بازیهای گیرای بازیگران ارائه کردهاند؛ فیلمی که برای تمام اعضای خانواده مناسب است.
در میان ۶۲ فیلمی که در جشنواره دیدم، این آثار برایم جذابتر بود:
به لطف خدا ساختهی فرانسوا اوزون به داستان رسوائی کلیسای کاتولیک در شهر لیون در فرانسه میپردازد (در رابطه با سوء استفاده جنسی یک کشیش از کودکان.)در سال ۲۰۱۵ مردی, پدری روحانی را که مسئول کمپ پسر بچهها بود به سوءاستفاده جنسی از خودش متهم کرد اما کلیسا بطور جدی این مسئله را تکذیب کرد. داستان با روایت فردی هر کدام از قربانیان، زندگی آنها را دنبال میکند.فیلمی پر قدرت و تأثیرگذار با بازیهای درجهیک هنرپیشگان اصلی که تماشاگران را کاملا درگیر داستان میکند. بهنظر میرسد با فراگیر بودن این موضوع (پدوفیلی) در همه جوامع، دیدن این فیلم برای مخاطبانش (پدران و مادران) جنبهی آگاهی بخش نیز دارد. اوزون با کارگردانی ظریف خود فیلمی بسیار تأثیرگذار و کاربردی ساخته است.
کودتای ۵۳ فیلم بسیار مهمی است؛ مهم برای من به عنوان یک ایرانی و مهم برای تماشاگرانش که درسی از تاریخ بگیرند. کودتای ۵۳ به کارگردانی تقی امیرانی کاری بسیار دقیق و تحسینبرانگیزی دربارهی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ است. امیرانی در ۱۰ سال گذشته زمان زیادی صرف تحقیق و سفر به نقاط مختلف جهان کرده و به دیدار افرادی رفت که در آن زمان کودتا را از نزدیک دیدهاند.همکاری تدوینگر صاحبنام، والتر مرچ، در این پروژه به جذابیت فیلم اضافه کرده است؛ او که به عنوان صداگذاری و میکس صدایِ فیلم اینک آخرالزمان و بیمار انگلیسی برندهی جایزه اسکار بهترین «صداگذاری و میکس صدا» شد، دیدگاه متعادلی به فیلم آورده است. استفاده از هنرپیشه حرفهای چون ریف فاینس برای بخشی از فیلم که در حقیقت پرداختن به بخش گمشدهی یکی از شخصیتهای ماجراست و استفاده از انیمیشن برای بعضی از صحنههای تاریخی، فیلم را از نظر سینمایی یک پله بالاتر از فقط یک مستند دربارهی کودتا ۲۸ مرداد قرار داده است.
مدت زیادی بود که از آتوم اگویان، یکی از کارگردانان محبوبم در دهه ۱۹۹۰، خبری نداشتم. دوستی اعلام کرد که او به تازگی فیلمی ساخته که افتتاحیه جشنواره ونکوور بوده است. با اشتیاق به دیدن مهمان افتخاری آخرین ساختهی او در جشنواره فیلم لندن رفتم. داستان فیلم مانند اغلب آثار اگویان دوباره روابط بین والدین و فرزندان است؛ در این فیلم بهطور مشخص به داستان رابطه دختری با پدرش پرداخته میشود. فیلم با پنج زمان مختلف بازی کرده و هوشمندی تماشاگر را طلب میکند؛ موضوعهای مهمی از جمله نقش خاطره، درک واقعیت و خطراتی که شهرت ایجاد میکند اساس فیلماند. موسیقی جذاب و ارجاع به هویت ارمنی اگویان نیز در این فیلم یادآور کارهای قبلی اوست.
لارا از آلمان فیلم کوچک و جمعوجوری به کارگردانی یان اوله گرستر توجه بینندگان را به خود جلب کرد. فیلم داستان روز تولد ۶۰ سالگی لارا با بازی شگفتانگیز کورنیا هارفوخ در نقش زنی که تمام خواستههای زندگیاش را برای رشد هنری پسرش گذاشته و تبدیل به انسانی تلخ و تنها شده است. اولین روز کنسرت پسرش بهعنوان آهنگساز با روز تولد او یکیست، فیلم رابطه پیچیده مادر و پسرش را توام با تلخی و شوخی به نمایش میگذارد. از نکات دیگر فیلم پرداختن به مسئله پذیرفته شدن از طرف دیگران و اهمیت آن برای ادامه زندگی است.
شرکت عاشقانه خانوادگی جدیدترین فیلم ورنر هرتزوگ نگاهی به زندگی این روزها و حس بیگانگی در جامعه کنونی است که داستانش در توکیو اتفاق میافتد. داستان کارکنان شرکتی که به مردم، برای موقعیتهای مختلف افراد خانواده کرایه میدهند. از پدر گمشده تا شوهر قهر کرده که با پرداخت هزینهای این افراد استخدام میشوند و نقش عضوی از خانواده را بازی میکنند! نگاهی عمیق به روند رشد جوامع و تکنولوژی و برخورد با نیازهای روحی انسانی، فیلمی جذاب و قابل تأمل.
پسر عزیزم یکی از سختترین و مشکلترین فیلمهای جشنواره امسال به کارگردانی آلما هارل و نویسندگی شیا لابوف بود. فیلمی که دیدنش را به بیشتر مردان توصیه میکنم. تأثیرات سوءاستفادهی روحی از فرزندان، محور اصلی فیلم است.لوکاس هجز نقش هنرپیشه فیلمها اکشن را بازی میکند که الکلیست و در ضمن گرایش زیادی برای خود نابودی دارد.او وقتی برای توانبخشی به درمانگاهی رفته آرام آرام داستان زندگی خود را بررسی میکند؛ روزهای کودکیاش را که بهعنوان هنرپیشه کار میکرده به یاد میآورد و روزهای تلخ و ضربههای روحی که از طرف پدرش به او وارد میشده است.بازی فوقالعادهی نوآ جوپ در نقش هنرپیشه جوان و شیا لابوف در نقش پدر به یادماندنیست و فیلم را به واقعیت نزدیکتر کردهاند.
از دیگر فیلمهای خوب جشنوارهی امسال بلکبرد ساختهی راجر میچل بود. این فیلم به مرگ، مشغلهی ذهنی اکثر مردم میپردازد. داستان فیلم یک آخر هفتهی خانوادهای را نشان میدهد که مادر خانواده، با بازی عالی سوزان ساراندون، نقش مادری بیمار را ایفا میکند که میخواهد پیش از مرگ برای آخرین بار اعضای خانواده را در یک پایان هفته دور هم جمع کند اما فاش شدن برخی رازهای خانوادگی شرایطی عجیب و پیچیده برای همه پدید میآورد. فیلم به زیبایی روابط پیچیدهی خانوادگی را مطرح میکند. در واقع آنچه دیده میشود لزوماً تعبیر همه افراد خانواده از واقعیت نیست. بازی عالی تمام بازیگران (کیت وینسلت، سم نیل و میا واسیکووسکا) به قدرت تاثیرگذاری فیلم افزوده است.
نوآ بامباک با فیلم داستان ازدواج یکی از جالبترین فیلمها را در رده فیلمهای جدایی در خانواده مانند کرامر علیه کرامر ساخته است. داستان بسیار ساده و به آرامی رابطه یک زوج با یکدیگر را میشکافد. آدام درایور و اسکارلت جوهانسون با بازیهای فوقالعاده نابودی رابطهشان را به نمایش میگذارند. دو نفر از دو سوی آمریکا، شرق و غرب، دو نگاه متفاوت به زندگی و چگونگی زندگی مشترکشان دارند. بهمحض جدی شدن جدایی از طرف زن و گرفتن وکیل، داستان کلاً عوض میشود؛ قدرت وکلا در بهم ریختن رابطه یک زوج و در حقیقت رو یا رویی با واقعیت سیستمی که شما را بهرغم خواست خود وارد عوایی میکند که فاصلهها را بیشتر میکند.
گزارش ساخته اسکات زی برن بر اساس داستان واقعی است که در آن آدام درایور نقش دانیل جونز یکی از گزارشنویسان کمیته بررسی سنای آمریکا را بازی میکند. او سعی دارد نتیجه ۵ سال تحقیقاتش را در رابطه با سازمان سیا و شکنجههایش عرضه کند. تکنیکهای شکنجه که بعد ۱۱/۹ بوسیله سیا در رابطه با زندانیان انجام شده، چیزی نبود که بسیاری از مقامات بالا بخواهند با آن روبهرو شوند. فیلم نشان میدهد که درهر سیستمی افرادی خود رای سعی میکنند همه چیز را آنطور که میخواهند انجام دهند. فیلم بسیار جالب و آگاهی دهنده است.