چطور کارآفرینان و افراد خوداشتغال راحت‌تر فصل مالیات را پشت‌سر بگذارند؟

مدیریت سرمایه‌ها و برنامه‌ریزی به‌منظور پرداخت مالیات‌ها تقریبا برای همه دشوار است، اما وقتی صحبت از کارهایی مانند خوداشتغالی یا کارآفرینی می‌شود، این دشواری به‌مراتب بیشتر می‌شود. بار اصلی نظارت بر روند پرداخت مالیات‌ها برای کارکنان دیگر، بر دوش کارفرما است؛ حال آنکه افراد خوداشتغال و کارآفرینان خودشان باید این کار را انجام دهند. اگر تازه کسب‌وکار خودتان را راه‌انداخته‌اید یا نیاز به توصیه‌هایی مالی دارید تا زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی را راحت‌تر پشت سر بگذارید، همراه ما باشید. در ادامه این مطلب، شما را با راهکارهایی آشنا می‌کنیم که با مشورت با حسابداران و مشاوران مالیاتی مجرب گردآوری شده‌اند و با افزودن آنها به فهرست وظایف و فعالیت‌های روزمره و به‌کارگرفتن آنها، خواهید آموخت که چطور برای پرداخت بی‌دردسر مالیات‌ها بخشی از درآمدهایتان را کنار بگذارید و پس‌انداز کنید.

۱. استفاده از نرم‌افزار اسپردشیت برای ثبت حساب درآمدها و هزینه‌ها

اگر به‌نظر شما، روند ثبت حساب درآمدها و هزینه‌ها بیش از حد دشوار و پرزحمت است، می‌توانید این کار را با یکی از نرم‌افزارهای اسپردشیت انجام دهید. [Spreadsheet/ صفحه گسترده: نرم‌افزارهایی نظیر گوگل‌شیت که به‌صورت جدول طراحی می‌شوند و امکان واردکردن اطلاعات در سطرها و ستون‌های مختلف جداول آنها و نیز امکان انجام محاسبه‌های ریاضی روی آنها وجود دارد] افراد می‌توانند جزئیات اطلاعات درآمد و هزینه‌های ماهانه خود را به‌سادگی وارد اسپردشیت کنند. سادگی کار با اسپردشیت، این نرم‌افزار را به انتخابی ایدئال برای فریلنسرها تبدیل می‌کند.

کارفرمایان نیز می‌توانند از این نرم‌افزار کمال استفاده را ببرند. محاسبات ریاضی صورت‌گرفته روی داده‌های واردشده، تمامی اطلاعات موردنیاز را در اختیار کارفرمایان می‌گذارد و آنان با استناد به این اطلاعات می‌توانند درک بهتری از سلامت مالی شرکتشان پیدا کنند. مزیت دیگر اینکه با دراختیارداشتن این اطلاعات، از پیچیدگی روند ارائه اظهارنامه مالیاتی در آینده هم تا حدود زیادی کاسته می‌شود.

۲. تعیین و تعریف روش‌های عملیاتی استاندارد و مشخص برای به‌روزرسانی حساب درآمدها و هزینه‌ها

توصیه می‌شود روش‌های دقیق، مشخص و ازقبل‌تعیین‌شده‌ای را برای به‌روزرسانی ماهانه حساب درآمدها و هزینه‌ها تعریف کنید؛ در غیر این صورت، نه‌تنها هنگام سررسیدن موعد ارائه اظهارنامۀ مالیاتی فرصت سرخاراندن هم پیدا نخواهید کرد بلکه ممکن است مجبور به پرداخت مالیات بیشتر هم بشوید.

همان‌طور که روش‌ها و رویه‌های فروش و بازاریابی را به‌دقت زیر نظر می‌گیرید و از قبل برایشان برنامه‌ریزی می‌کنید، برای مشخص‌کردن روش به‌روزرسانی حساب درآمدها و هزینه‌ها هم دقت‌نظر به خرج دهید. یکپارچگی روش‌های مورداستفاده در طول سال هم عامل مهم دیگری است که نباید فراموش شود (نباید روش مورداستفاده را مدام تغییر قرار دهید).

روز بخصوصی از ماه را مشخص کنید و در آن، زمانتان را صرف ثبت اطلاعات مذکور کنید.

۳. طراحی سیستمی جهت مدیریت رسید خریدها

از بسیاری از خریدهایی که انجام می‌دهیم، مبلغ مشخصی بابت مالیات کسر می‌شود؛ بنابراین ثبت اطلاعات مربوط به رسیدها نیز حائزاهمیت می‌شود. اما مدیریت تمامی هزینه‌ها و خریدها در میان همهمه و شلوغی روز کاری، اصلا آسان نیست. راهکار پیشنهادی برای ازقلم‌نیفتادن این مورد، تهیه نرم‌افزار حسابداری یا نرم‌افزار مدیریت هزینه‌هایی است که اپلیکیشن مختص موبایل هوشمند هم داشته باشد (نرم‌افزارهایی مثل Freshbooks ،Quickbooks یا Wave)؛ به‌این‌شکل می‌توانید به‌محض دریافت رسید از آن عکس بگیرید. همچنین می‌توانید پوشه جداگانه‌ای در ایمیلتان درست کنید و آن را فقط به ذخیره رسیدهای الکترونیکی اختصاص دهید؛ سپس، ماهیانه یک بار، اطلاعات ذخیره‌شده در پوشه را به نرم‌افزار حسابداری منتقل کنید.

با به‌کارگیری سیستم‌های کوچکی نظیر آنچه گفته شد، در بلندمدت به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای در وقتتان صرفه‌جویی خواهد شد؛ به‌علاوه، نتیجه کار با استفاده از این روش‌ها در مقایسه با زمانی که بخواهید اطلاعات را در اختیار حسابدار بگذارید، یکدست‌تر خواهد بود.

۴. برنامه‌ریزی برای دوران بازنشستگی

صِرف اینکه کارفرمایی ندارید و برای خودتان کار می‌کنید، به این معنا نیست که پس‌انداز برای آینده را نادیده بگیرید. البته پس‌انداز آینده شما به‌عنوان یک کارافرین یا فرد خوداشتغال، به اندازهٔ کارمندان دولتی، کارگران و کارکنان شرکت‌های خصوصی واضح و مشخص نیست؛ چون کارفرمای چنین اشخاصی طی روندی ماهیانه مبلغ مشخصی را از حقوقشان کسر می‌کند (که شامل مالیات هم می‌شود) و آن را به حساب تأمین‌اجتماعی واریز می‌کند. به‌ازای سالیانی که مبلغ موردنظر به تأمین‌اجتماعی پرداخت شده است، حقوق ماهیانه مشخصی در دوران بازنشستگی به آنها تعلق می‌گیرد. برای شما هم رویه کار دقیقا به همین صورت است، با این تفاوت که باید خودتان شخصا این مبلغ را به حساب بیمه تأمین‌اجتماعی واریز کنید و به‌اصطلاح، برای خودتان بیمه رد کنید. مبلغ واریزی ماهیانهٔ شما برای تأمین‌اجتماعی باتوجه‌به حداقل حقوق دریافتی‌تان تعیین می‌شود (بسته به عوامل مختلف معمولا بین ۱۸ تا ۲۷ درصد از حقوق ماهیانه‌ای را که ثبت می‌کنید باید به‌عنوان بیمه رد کنید).

۵. درست‌کردن حسابی مجزا برای پرداخت مالیات

البته این مورد صرفا مختص کسانی است که به‌صورت رسمی کارشان را در اداره‌کار ثبت کرده‌اند، نه کسانی که بدون ثبت اطلاعات حقیقی یا حقوقی مشغول کار هستند. این پرداخت مالیات معمولا برای استفاده از خدماتی مثل خدمات درمانی صورت می‌گیرد که بسته به عوامل مختلف بین ۵ تا ۲۵ درصد از کل حقوق دریافتی خواهد بود.

اگر کارتان را ثبت کرده‌اید و بر روی حقوق دریافتی‌تان مالیات وضع می‌شود، توصیه می‌شود حسابی جداگانه باز کنید و هر ماه، ۱۰ درصد از درآمد خالص (درآمد ناخالص با کسر سایر هزینه‌های رایج کاری) خود را به آن واریز کنید. هدف این است که طی روندی سه‌ماهه (آغاز یا پایان هر فصل جدید)، مبلغ موردنظر برای مالیات را با استفاده از این حساب پرداخت کنید. همچنین توصیه می‌شود برای این پس‌انداز، حسابی را انتخاب کنید که سود حداکثری به آن تعلق می‌گیرد.

برای کارآفرینان هم به همین صورت است، با این تفاوت که باید توجه بیشتری به این حساب و پس‌انداز در آن نشان دهند؛ چون مالیات پرداختی آنها در مقایسه با فریلنسرها بیشتر خواهد بود.

۶. کنارگذاشتن بخشی از درآمدها بابت پرداخت مالیات‌های مختلف

وظیفه پرداخت مالیات کارکنانی که در ارگان یا سازمانی بخصوص مشغول‌به‌کار هستند با کارفرما است. اما زمانی که برای خودتان کار می‌کنید، مالیات را هم خودتان باید پرداخت کنید. بنابراین برنامه‌ریزی و پس‌انداز برای پرداخت انواع مالیات‌ها باید از اولویت‌های شما باشد.

توصیه می‌شود مجموع درصد تمامی مالیات‌هایی را که باید پرداخت شوند، حساب کنید (مالیات بر درآمد، مالیات بر واردات، مالیات بر معامله‌ها و …)؛ سپس این درصد را در میزان درآمد خالصی که فکر می‌کنید در پایان ماه خواهید داشت، ضرب کنید. مبلغ حاصل از این معادله را در حسابی مثل آنچه در مورد قبل ذکر شد، پس‌انداز کنید.

۷. انتقال وجه از حساب جاریِ مختص درآمدهای کاری به حساب شخصی طی روندی منظم

پس از آنکه مبلغ کافی برای پرداخت مالیات‌های مختلف را کنار گذاشتید، طی روندی منظم، بخشی از مبلغ موجود در حساب جاری کارتان را به حساب شخصی منتقل کنید.

یکی از دغدغه‌های اصلی افراد خوداشتغال و کارآفرین‌ها نداشتن درآمد ثابت است. آنان گاهی برای وفق‌دادن خود با این شرایط به مشکل برمی‌خورند. راهکار توصیه‌شده برای پیشگیری از مشکل‌سازشدن این رویه، انتقال مبلغی مشخص از درآمد کاری به حساب شخصی، طی روندی منظم است. به‌این‌شکل، حساب شخصی ثبات بیشتری پیدا می‌کند و چندان تحت‌تأثیر کم یا زیاد شدن درآمد قرار نمی‌گیرد.

۸. تهیه کارت اعتباری حساب جاری مختص درآمدهای کاری

وقتی به کارهای خوداشتغالی و فریلنسینگ مشغول می‌شوید، تا جای امکان سعی می‌کنید زمانتان را صرف کارهایی کنید که بابت آن دستمزد دریافت می‌کنید؛ ازسوی‌دیگر، کار بدون دستمزد را محدود می‌کنید (کارهایی مثل ارسال ایمیل و نوشتن پروپوزال که معمولا دستمزدی برایشان در نظر گرفته نمی‌شود). به‌این‌شکل، می‌توانید دستمزدتان را به حداکثر میزان ممکن برسانید.

برای رسیدن به حداکثر سودآوری، علاوه بر این ملاحظه‌ها توصیه می‌شود حساب جداگانه‌ای مختص درآمدهای کاری‌تان باز کنید. با این کار، مشخص‌کردن درآمدها و هزینه‌های کاری بسیار ساده‌تر می‌شود و به‌دنبال آن، می‌توانید درک بهتری از تحلیل میزان سودآوری کارتان پیدا کنید؛ همچنین کسر مبلغ موردنظر برای پرداخت مالیات هم با سهولت بیشتری انجام خواهد گرفت.

جمع‌بندی

راهکارهای متعددی برای راحت‌تر کردن رویه ارائه اظهارنامه مالیاتی وجود دارند. در این مطلب، تا جای امکان، مهم‌ترین آنها را برشمردیم. اگر امکان استفاده از نرم‌افزارهای معرفی‌شده را دارید، حتما این کار را انجام دهید؛ چراکه هم کار با آنها ساده است و هم اطلاعات دقیق‌تر و یکدست‌تری در اختیارتان می‌گذارند. در کنار توجه به این نکات و توصیه‌ها، بهتر است گوشه‌چشمی هم به پس‌انداز برای دوران بازنشستگی بیندازید: گاهی فریلنسرها در گیرودار پرداخت مالیات و دیگر هزینه‌های زندگی از توجه به آن غافل می‌مانند. به هر عنوان، با بالارفتن سن، انرژی و توان کنونی را نخواهید داشت و برای آسودگی خاطر، لازم است پس‌اندازی کنار گذاشته باشید.

اگر راهکار یا توصیه دیگری درباره این موضوع به ذهنتان می‌رسد، لطفا به این موارد اضافه کنید. مشتاق شنیدن نظرهای شما هستیم.