کرونا کی تمام می‌شود؟
متخصصان بیماری‌های فراگیر نظریه‌های مختلفی درمورد زمان پایان همه‌گیری ویروس کرونا دارند. منتها همگی توافق دارند که این ویروس هرروزه تغییر می‌کند و ممکن است پاسخ آنها نیز ثابت نباشد. ویروس کرونا واگیردارترین ویروس جهان به شمار می‌رود و پایان‌دادن به آن قطعا کار دشواری خواهد بود. در ادامه مقاله، پیش‌بینی‌های متخصصان درباره زمان پایان همه‌گیری ویروس کرونا را با شما در میان می‌گذاریم. با ما همراه باشید.
چقدر با پایان کرونا فاصله داریم؟
این‌طور که پیداست، به پایان همه‌گیری کرونا نزدیک نیستیم. فقط ۴۰ درصد از جمعیت جهان واکسینه شده‌اند و آمار و ارقام مبتلایان هر روزه رو به افزایش است. دکتر بریلینت، متخصص بیماری‌های واگیری که برای سازمان بهداشت جهانی کار می‌کند و در نابودی آبله نیز نقش مهمی داشت، می‌گوید که کرونا دلتا، خطرناک‌ترین ویروس تاریخ است.
در ماه‌های گذشته، آمریکا، هند، چین به‌همراه کشورهای زیادی در اروپا، آفریقا و آسیا درگیر واریانت بسیار شایع دلتا بوده‌اند. منتها خبر خوب این است که واکسن‌هایی که با فناوریِ جدید استفاده از ناقل‌های RNA ساخته می‌شوند، در برابر کرونا دلتا مقاوم بوده‌اند. البته باید در نظر داشت که بیش از ۱۰۰ کشور هستند که جمعیتی زیر ۵ درصد را واکسینه کرده‌اند.
دکتر بریلینت باور دارد: «ما به شروع همه‌گیری کرونا نزدیک‌تر از پایان آن هستیم. البته این به‌دلیل عمر طولانی واریانتی که داریم تجربه می‌کنیم نخواهد بود. تا هنگامی که همه مردم را در بیش از ۲۰۰ کشور جهان واکسینه نکنیم، جهش‌های جدیدی از این ویروس پیدا خواهد شد.» بنا بر پیش‌بینی‌های این محقق سرشناس، ویروس کرونا ممکن است مانند آنفولانزا تا ابد وجود داشته باشد.
چه مشکلاتی بر سر راه تمام‌شدن کرونا وجود دارد؟
در حالی که تمام جهان به‌دنبال پایان‌دادن به مشکل کرونا هستند، راه‌حل این مشکل ساده و روان نیست. هیچ درمانی برای پایان ناگهانی آن وجود ندارد. به همین دلیل، هر شخص یک تعریف برای پایان ویروس کرونا دارد. موارد زیر باعث پیچیدگی ریشه‌کن‌کردن کرونا شده‌اند:
۱. زمان‌بندی
اولین مشکلی که باید با آن سر و کله بزنیم زمان است. با گذشت زمان کافی، از کارآمدی واکسن کرونا کاسته می‌شود. این یعنی واکسن عملکرد کمتری برای کنترل انتقال، بیماری و مرگ‌ومیر کرونا خواهد داشت. حالا که قرار است برای واکسن‌های کرونا یک دز سوم تقویتی نیز تزریق شود، این نظریه بیش‌ازپیش تأیید می‌شود. در واقع، بعید نیست مانند واکسن آنفولانزا مجبور شویم به‌طور سالانه واکسن کرونا را تزریق کنیم تا در برابر جهش‌های جدید در درمان باشیم.
۲. جهش‌ها
جهشی مانند دلتا توانست همه باورهای قبلی محققان را تغییر دهد. از اواسط سال ۲۰۲۰، جهش‌هایی در اروپا پدیدار شدند که واگیرتر و کشنده‌تر از ویروس ابتدایی بودند. در ادامه آنها، جهش‌های آلفا و دلتا ظاهر شدند و احتمال جهش‌های حتی خطرناک‌تر را افزایش دادند.
هنگامی که تعداد مبتلایان کرونا تازه به‌دلیل واکسیناسیون فروکش کرده بود، پیک جدیدی در تعداد مبتلایان و فوتی‌های آن دیده شد. هر زمان نیز ممکن است که جهشی جدید در ویروس ایجاد شود و این واریانت جدید بتواند قدرت انتقال، کشندگی یا مقاومت در برابر واکسن بیشتری داشته باشد.
۳. انتقال به حیوانات
کووید ۱۹ در حیوانات خانگی مانند سگ و گربه، موش‌های مزارع و راسوها نیز دیده شده است. همچنین، ۴۰ درصد از گوزن‌های دم‌سفید در چهار ایالت آمریکا، این ویروس را در بدن خود داشته‌اند. وجود ویروس در میزبان حیوانی به این معناست که کرونا می‌تواند در بدن حیوانات جهش پیدا کند و سپس به انسان‌ها برگردد. این جهش‌های مکرر در میزبان‌های مختلف، ممکن است نسخه‌ای کشنده‌تر از ویروس را به وجود آورد.
چه عواملی موجب کاهش تأثیر واکسن می‌شود؟
افراد کاملا واکسینه‌شده که هر دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند، ایمنی قابل‌توجهی در برابر ویروس کرونا دارند. واکسن‌های ساخته‌شده با ناقل RNA یا mRNA حدود ۸۸ درصد از علائم کرونای دلتا جلوگیری می‌کنند. حدود ۰٫۰۱ تا ۰٫۲۹ درصد افرادی که به‌طور کامل واکسینه شده‌اند به ویروس مبتلا می‌شوند. با این حال علائمی بسیار ضعیف‌تر نسبت به سایر افراد تجربه می‌کنند.
آمار نشان می‌دهد ۹۵ درصد از بستری‌های ناشی از کووید ۱۹، واکسینه نشده‌اند. این یعنی واکسن‌ها به‌خوبی می‌توانند مانع از مرگ و بیماری شدید شوند. منتها چرا کرونا هنوز تمام نشده است؟
۱. تجمع ویروس
افراد واکسینه‌نشده به‌طور تصادفی بین سایر افراد پخش نشده‌اند. بلکه این افراد از لحاظ جغرافیایی یا اجتماعی بسیار به هم نزدیک‌اند. به همین دلیل، توده‌هایی از بیماری ناشی از کرونای دلتا در حال گسترش است و ویروس بین افراد گردش می‌کند.
۲. ناقل‌های خاموش
افراد واکسینه‌شده نیز می‌توانند باعث گسترش دلتا شوند. افرادی که به ویروس کرونای دلتا آلوده شوند، بدون توجه به واکسینه شدن یا نشدن خود، این ویروس را در بدن خود خواهند داشت. البته لازم به ذکر است که این آلودگی بسیار سریع‌تر در بدن افراد واکسینه‌شده از بین می‌رود. به این دلیل که پاسخ ایمنی ناشی از واکسن در بدن در گردش است و پس از مدتی آن را پیدا می‌کند. پس از پیداشدن ویروس توسط دستگاه ایمنی، به‌سرعت از بین می‌رود.
با این حال، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند افراد واکسینه نیز در گسترش شیوع کرونای دلتا نقش دارند؛ حتی اگر این نقش کمتر از افراد واکسینه نشده باشد. به همین دلیل است که پس از واکسن‌زدن نیز در فضاهای بسته افراد باید ماسک بزنند و شیوهنامههای بهداشتی را رعایت کنند. در صورت رعایت‌نکردن شیوهنامههای بهداشتی، شاید خود افراد در امان باشند؛ اما خانواده، همسایه‌ها و همکاران خود را در معرض خطر قرار می‌دهند. این افراد ممکن است به ضعف ایمنی دچار باشند و انتقال کرونا دلتا به آنها عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.
۳. گسترش سریع کرونا دلتا
انتقال سریع جهش دلتا ویروس کرونا باعث شده امنیت در جامعه تقریبا واکسینه‌شده کاهش یابد. کشوری که هنوز به‌طور کامل واکسینه نشده باید اقداماتی برای جلوگیری از گسترش ویروس در نظر بگیرد. در غیر این صورت، کرونا می‌تواند به اندازه نسخه اولیه خود در یک کشور واکسینه‌نشده خطرناک باشد. در واقع، حتی در صورت واکسیناسیون ۹۰درصدی هم ممکن است این ویروس شدت یابد.
می‌توان گفت که جهش دلتا زمان را به عقب برگردانده و جوامع امن نیز دوباره در خطر هستند. به همین دلیل، مقابله با جهش دلتا فقط از طریق واکسن کافی نیست و رعایت شوه‌نامه‌های بهداشتی نیز ضروری است. واکسن بهترین روش برای مراقبت فردی است؛ اما برای مراقبت از جامعه، باید همچنان ماسک بزنید و فاصله اجتماعی را رعایت کنید.
چه اقداماتی برای پایان دادن به کرونا ضروری است؟
عناصر مختلفی هستند که می‌توانند با همکاری هم به همه‌گیری پایان دهند:
۱. واکسن
ضروری و امکان‌پذیر است که واکسن‌های در دسترس بهتر شود. تمرکز واکسن‌ها باید روی مقابله در برابر جهش‌های جدید باشد. تحقیقات نشان می‌دهند استفاده از مواد زیستی و اکسیژن می‌تواند تزریق واکسن را بهبود بخشد و ایمنی را بالاتر ببرد.
فرهنگ‌سازی و تشویق برای دریافت واکسن هم سوی دیگر ماجراست. افراد باید نسبت به شایعات گوناگون پیرامون واکسن کرونا از جمله شایعه مرگ بر اثر واکسن کرونا تیزهوش باشند. واکسن بهترین صلاح ما برای مبارزه با این ویروس است.
۲. داروهای پیشگیری‌کننده
بخش مهمی از کنترل بیماری دارویی ارزان و با اثر طولانی برای پیشگیری است. این نوع داروها پیش از شروع فعالیت به ویروس حمله و از انتقال آن جلوگیری می‌کنند. همچنین، نیاز است داروی کرونا برای استفادۀ همه امن باشد تا برای تمام افرادی که در معرض خطر قرار دارند تجویز شود. این نوع داروهای پیشگیرانه برای مبارزه با آنفولانزا استفاده شده و توانسته در ۸۰ درصد مواقع مانع انتقال ویروس بین افراد نزدیک شود. البته این داروها در حال حاضر وجود ندارند و لازم است از اولویت‌های مهم داروسازان سراسر جهان باشند.
۳. قوانین کنترل بیماری
متأسفانه تجربه نشان می‌دهد واکسن و داروها به‌تنهایی برای متوقف‌کردن ویروس کافی نیستند. همه کشورها باید سهم خود را در فراهم‌کردن امکانات تأمین سلامت عموم انجام دهند. مهم‌ترین عوامل برای کنترل کووید ۱۹ شناسایی افراد آلوده و قرنطینه‌کردن آنهاست. با این کار، از انتقال ویروس پیشگیری می‌شود و افرادی که آلوده شده یا در معرض ویروس قرار گرفته‌اند از جمعیت جدا می‌شوند.
۴. اقدامات هر کشور
بسیاری از کشورهای جهان سلامت افراد را اولویت خود قرار نداده‌اند. در این کشورها، کمتر از ۲ درصد بودجه به تأمین سلامت اختصاص داده شده و نتیجه آن کاملا قابل‌مشاهده است. کشورهای ثروتمند نمی‌توانند در اقدامات کشورهای دیگر دخالت کنند؛ اما در بیماری‌های واگیردار، آلودگی یک فرد، می‌تواند به‌معنی آلودگی همه باشد.
پیش‌بینی‌های آینده
بنا به گفته سازمان جهانی کنترل بیماری، فقط در صورتی به ایمنی جامع می‌رسیم که ۹۰ درصد جمعیت جهان واکسینه شده باشند. رسیدن به این آمار احتمال کمی دارد و از لحاظ ریاضی، این امر با واکسن‌های موجود غیرممکن است. می‌توان گفت نابودی کامل کرونا به واقعیت نمی‌پیوندد. در ازای آن، همه‌گیری هنگامی تمام می‌شود که تقریبا همه ایمنی داشته باشند. ترجیحا این ایمنی به‌دلیل واکسن خواهد بود؛ اما می‌تواند به‌دلیل ابتلا به ویروس کرونا نیز باشد.
در این صورت، پیک‌های کرونا متوقف می‌شوند و شیوع بیماری کم‌کم کاهش می‌یابد. کرونا بیماری‌ای بومی خواهد بود که تا ابد با ما باقی می‌ماند، درست مانند سرماخوردگی. در آن زمان، کرونا به‌اندازه حالا مشکل بزرگی نخواهد بود. البته نه به این دلیل که تغییر می‌کند، بلکه از تازگی آن کم می‌شود و افراد دیگر از لحاظ ایمنی در برابر آن آسیب‌پذیر نیستند.
در آینده، بیشتر مردم به ویروس کرونا مبتلا خواهند شد؛ اما برای افرادی که نقص ایمنی ندارند، این بیماری دیگر ترسناک نخواهد بود. افراد واکسینه می‌توانند در معرض ویروس قرار بگیرند، ولی دچار بیماری شدیدی نشوند. حتی افرادی که علائم نشان می‌دهند نیز امکان بهبود را خواهند داشت.
سخن پایانی
تمام‌شدن همه‌گیری کرونا با همه تأثیرات روانی و اقتصادی آن برای همه افراد جامعه به رؤیا تبدیل شده است. برای رسیدن به این رؤیا و دستیابی به ایمنی جامع، نیاز است همه افراد واکسینه شوند و تا قبل از کامل‌شدن ایمنی کشور نیز شیوهنامههای بهداشتی رعایت شود.
در صورتی که ماسک بزنید، فاصله اجتماعی را رعایت کنید و مرتب دست‌های خود را بشویید، می‌توانید جامعه‌ای امن برای افراد واکسن‌نزده فراهم کنید. با این کار، امکان بازگشایی مدارس فراهم می‌شود و حتی می‌توانید جان کسی را نجات دهید. نرسیدن به ایمنی عمومی ممکن است باعث جهش‌های بیشتر در ویروس شود و بازگشت به زندگی عادی را بیشتر به تأخیر بیندازد؛ پس سهم خود را در پایان‌دادن به همه‌گیری انجام دهید.
