چه ارتباطی بین گروه خونی افراد با شدت ابتلای آنها به بیماری کرونا وجود دارد؟
درمورد عواملی که خطر ابتلا به بیماری کرونا (Covid-19) را بیشتر می‌کنند (مانند بالابودن سن، ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و ضعف سیستم ایمنی بدن) مطالب زیادی را خوانده و شنیده‌ایم؛ ولی آنچه در این میان تازگی دارد و شاید برایتان غیرمنتظره باشد، ارتباط میان گروه خونی افراد با احتمال ابتلای آنها به کرونا و میزان شدت بیماری است. پژوهشگران به‌تازگی به نتایج تازه‌ای دست یافته‌اند که نشان می‌دهد گروه خونی ممکن است در آسیب‌پذیری فرد نسبت به بیماری کرونا و احتمال افزایش شدت بیماری نقش داشته باشد. البته دلایل این ارتباط هنوز روشن نیست و نمی‌دانیم تأثیر و پیامدهای این رابطه برای بیماران چیست و پژوهش‌ها در این زمینه همچنان ادامه دارد. در ادامه، نتایج به‌دست‌آمده درمورد ارتباط میان گروه خونی و ابتلا به بیماری کرونا و نظرات دانشمندان در این زمینه را بررسی می‌کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
شرح و نتایج پژوهش‌ها | دلایل ارتباط میان گروه خونی و کرونا | سؤال پژوهش | آیا باید نگران باشیم
شرح و نتایج پژوهش‌ها | دلایل ارتباط میان گروه خونی و کرونا | سؤال پژوهش | آیا باید نگران باشیم
شرح و نتایج پژوهش‌های انجام‌شده
در دو پژوهشی که به‌تازگی در مجله Blood Advances منتشر شده‌اند، رابطه میان گروه خونی و احتمال ابتلا به کرونا بررسی شده است.
۱. تحقیق پژوهشگران دانمارکی
در یکی از این تحقیقات که در دانمارک انجام شده است، پژوهشگران داده‌های مربوط به افرادی را تحلیل کردند که بین ۲۷ فوریه و ۳۰ جولای آزمایش شده بودند و توزیع گروه‌های خونی در میان این افراد را با داده‌های افرادی که آزمایش کرونا انجام نداده بودند مقایسه کردند. در این تحقیق، پژوهشگران داده‌های بیش از ۴۷۳ هزار نفر را که تست کووید ۱۹ انجام داده بودند با داده‌های به‌دست‌آمده از گروه کنترلی شامل بیش از ۲٫۲ میلیون نفر از جمعیت کشور دانمارک مقایسه کردند.
در این پژوهش، فقط ۳۸٫۴ درصد از ۷۴۲۲ فردی که تست کرونای آنها مثبت بود گروه خونی O داشتند؛ در حالی که در ۲٫۲ میلیون نفری که تست کرونا انجام ندادند، گروه خونی ۴۱٫۷ درصد افراد O بود. در مقابل، در ۴۴٫۴ درصد از افراد دارای گروه خونی A تست کرونا مثبت بود؛ در حالی که در جمعیت گسترده‌تری از مردم دانمارک، این گروه خونی ۴۲٫۴ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهد.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد احتمال ابتلای افراد دارای گروه‌های خونی A ،B یا AB به کووید ۱۹ از گروه خونی O بیشتر است. پژوهشگران هیچ تفاوت قابل‌توجهی در میزان عفونت میان گروه‌های خونی A ،B و AB پیدا نکردند. از آنجا که توزیع گروه خونی میان گروه‌های نژادی متفاوت است، پژوهشگران نژاد را نیز کنترل کردند و اظهار کردند در افراد دارای گروه خونی O تعداد کمتری تست ویروس کرونا مثبت بود.
۲. تحقیق پژوهشگران کانادایی
در تحقیق دیگری در کانادا از میان ۹۵ بیمار مبتلا به کرونای شدید، ۸۴ درصد افراد با گروه خونی A یا AB نیازمند دستگاه تهویه مکانیکی یا ونتیلاتور بودند؛ در حالی که این رقم در بیماران با گروه خونی O یا B به ۶۱ درصد رسیده است؛ یعنی میزان آسیب ریوی ناشی از کووید ۱۹ در گروه‌های خونی A یا AB بالاتر بود.
در پژوهش انجام‌شده در کانادا افراد دارای گروه خونی A یا AB مدت طولانی‌تری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بستری بودند و میانگین مدت بستری آنها در بخش مراقبت‌های ویژه ۱۳٫۵ روز بوده است؛ در حالی که افراد دارای گروه خونی O یا B در بخش مراقبت‌های ویژه به‌مدت میانگین ۹ روز بستری شده بودند. البته دوره بستری کلی افراد دارای گروه خونی A و AB در بیمارستان نسبت به افراد دارای گروه خونی O یا B طولانی‌تر نبود. پژوهشگران همچنین مشاهده کردند بیماران با گروه خونی A و AB بیشتری به‌دلیل نارسایی کلیه به دیالیز نیاز داشتند.
در مجموع، این یافته‌ها نشان می‌دهد بیماران در دو گروه خونی A و AB نسبت به افراد دارای گروه‌های خونی O یا B بیشتر در معرض خطر اختلال عملکرد یا نارسایی عضو ناشی از کووید ۱۹ قرار دارند.
اظهارات پژوهشگران این تحقیق‌ها
دکتر توربن بارینگتون (Torben Barington)، محقق ارشد پژوهش انجام‌شده در دانمارک و استاد بالینی در بیمارستان دانشگاه اودنس (Odense University Hospital) و دانشگاه دانمارک جنوبی (University of Southern Denmark) می‌گوید: «داشتن گروه کنترل مناسب بسیار مهم است، زیرا توزیع گروه خونی در گروه‌های نژادی و کشورهای مختلف ممکن است بسیار متفاوت باشد. ما در دانمارک از مزیت گروه کنترلی قوی برخوردار هستیم، زیرا دانمارک کشوری کوچک و از نظر نژادی یکدست است و از نظام بهداشت عمومی و سیستم ثبت مرکزی داده‌های آزمایشگاهی برخوردار است؛ بنابراین گروه کنترل ما مبتنی بر جمعیت است که موجب می‌شود یافته‌های ما پایه و اساسی قوی داشته باشد.»
دکتر مایپیندر سکون (Mypinder Sekhon)، پزشک مراقبت‌های ویژه در بیمارستان عمومی ونکوور کانادا و یکی از محققان پژوهش انجام‌شده در کانادا می‌گوید: «بخش خاص و منحصربه‌فرد پژوهش ما تمرکز بر تأثیر گروه خونی بر شدت بیماری کروناست. ما آسیب ریوی و کلیوی را بررسی کردیم و در تحقیقات آتی می‌خواهیم اثر گروه خونی و کووید ۱۹ بر سایر اندام‌های حیاتی بدن را نیز بررسی کنیم. در شرایطی که دوران همه‌گیری ویروس کرونا را سپری می‌کنیم، آنچه اهمیت ویژه‌ای دارد این است که اکنون طیف گسترده‌ای از بازماندگان را داریم که از بخش حاد و بحرانی کرونا خارج می‌شوند و باید سازوکارهایی را بررسی کنیم که با استفاده از آنها می‌توانیم افراد را از نظر میزان خطر طبقه‌بندی کنیم.»
دلایل احتمالی ارتباط میان گروه‌های خونی و ابتلا به بیماری کرونا
گرچه نظریه‌های زیادی وجود دارد، پژوهشگران هنوز نمی‌دانند چه سازوکاری ارتباط میان گروه‌های خونی و کرونا را توضیح می‌دهد. به‌گفته دکتر مایپیندر سکون این مسئله ممکن است به‌دلیل وجود یک عامل انعقاد خون در افراد دارای گروه خونی O باشد که موجب می‌شود مشکلات انعقاد خون در این افراد کمتر ایجاد شود. لخته‌شدن خون یکی از محرک‌های اصلی در شدیدشدن بیماری کروناست.
عوامل انعقادی خون، گروهی از عوامل‌اند که وجودشان برای انعقاد و لخته‌شدن خون ضروری است و نبودشان انعقاد خون را با مشکل مواجه می‌کند.
سایر دلایل احتمالی شامل آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی و چگونگی تأثیرگذاری آنها بر تولید آنتی‌بادی برای مقابله با عفونت یا ژن‌های مرتبط با گروه‌های خونی و اثر آنها بر گیرنده‌های دستگاه ایمنی بدن است. دکتر مایپیندر سکون می‌گوید: «این رابطه مشاهده علمی مکرر و جالبی است که نیازمند پژوهش بیشتری است.»
آنتی‌ژن (Antigène) ترکیبی است که پس از ورود به بدن، موجب برانگیختن واکنش‌های ایمنی می‌شوند که در جریان آن، موادی به‌نام پادتن (آنتی‌بادی) تولید می‌شود. پادتن یا آنتی‌بادی (Antibody) نیز نوعی پروتئین است که در دستگاه ایمنی بدن، در پاسخ به حضور آنتی‌ژنی خاص، تولید می‌شود تا آن را بی‌اثر کند.
سؤال پژوهش
به‌گفته دکتر آمش آدالجا (Amesh Adalja)، پژوهشگر ارشد در مرکز امنیت سلامت دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور که در هیچ‌یک از این دو پژوهش شرکت نداشته است، یافته‌های دو تحقیق جدید «شواهد همگراتری را ارائه می‌دهند که نشان می‌دهند گروه خونی ممکن است در آسیب‌پذیری فرد نسبت به عفونت کووید ۱۹ و احتمال شدیدبودن بیماری نقش داشته باشد.»
در پژوهشی دیگر، که در ماه ژوئن در نشریه پزشکی نیوانگلند (The New England Journal of Medicine) منتشر شد، در بعضی بیماران کووید ۱۹ و افراد سالم داده‌هایی ژنتیکی پیدا شد که نشان می‌دهد خطر بیماری در گروه خونی A بیشتر و در گروه خونی O کمتر است.
آیا خطر بیماری در گروه خونی A بیشتر و در گروه خونی O کمتر است؟
دکتر آدالجا، که روی بیماری‌های عفونی نوظهور تمرکز دارد، می‌گوید این پژوهشِ ژنتیک همراه با دو پژوهش جدیدِ منتشرشده در نشریه Blood Advances «نشان می‌دهند شاهد پدیده‌ای واقعی هستیم و این یافته‌ها از اعتبار نسبی برخوردارند.» وی می‌گوید: «هنوز به جایی نرسیده‌ایم که این ارتباط برایمان قطعی و انکارناپذیر باشد، ولی کاملا مشخص است رابطه‌ای وجود دارد و چیزی ندیده‌ایم که مغایر با وجود چنین رابطه‌ای باشد. الگویی که درمورد گروه خونی O پیدا شده است بسیار برجسته و ویژه است.»
آدالجا گفت درمورد گروه‌های خونی و آسیب‌پذیری آنها نسبت به عفونت‌های مختلف در گذشته نیز پژوهش شده است؛ برای نمونه، پژوهشی نشان می‌دهد که افراد دارای گروه خونی O بیشتر مستعد ابتلا به عفونت نوروویروس هستند. به‌گفته دکتر آدالجا، درمورد ویروس جدیدی که موجب بیماری کرونا شده است «باید سازوکاری را بیابیم و آن را در سطح مولکولی درک کنیم تا بتوانیم با اطمینان بگوییم چگونه این اتفاق رخ می‌دهد؛ آیا واقعا گروه خونی O عامل این مسئله است یا چیزی که به‌شکلی با گروه خونی O مرتبط است.» او افزود: «اکنون پی برده‌ایم این سؤال مهمی است که باید پاسخ آن را بیابیم. باید کارهای علمی بیشتری انجام شود؛ ولی به‌نظر من ما در حال جمع‌آوری شواهد بیشتری برای این فرضیه هستیم.»
آیا باید نگران باشیم؟
بیشترِ افراد در یکی از چهار گروه خونی A ،B ،AB یا O قرار می‌گیرند. به‌گفته دکتر توربن بارینگتون تفاوت در گروه خونی تأثیر بسیار اندکی بر زندگی روزمره مردم دارد و اغلب زمانی اهمیت می‌یابد که به تزریق خون نیاز داشته باشیم و بنابراین، نباید بی‌جهت درمورد ارتباط میان گروه خونی و کرونا نگران باشیم. او می‌گوید: «نمی‌دانیم دلیل این مسئله نوعی حفاظت در گروه خونی O است یا در سایر گروه‌های خونی نوعی آسیب‌پذیری وجود دارد. به‌نظر من، این مسئله دلیل علمی دارد و زمانی که سازوکارش را بفهمیم، احتمالا می‌توانیم از آن به‌شکلی در درمان بیماری استفاده کنیم.»
دکتر مایپیندر سکون می‌گوید: «به‌عنوان پزشک، وقتی به بیماران نگاه می‌کنم و آنها را طبقه‌بندی می‌کنم، گروه خونی آخرین چیزی است که در نظر می‌گیرم؛ ولی اگر می‌خواهیم گروه خونی نشانه‌ای قطعی در نظر گرفته شود، باید همین یافته‌ها در مناطق مختلفی تکرار شود و همه یک نتیجه را نشان دهند.»
دکتر سکون، که استادیار بالینی در بخش مراقبت‌های ویژه و گروه پزشکی دانشگاه بریتیش کلمبیا نیز هست می‌افزاید: «فکر نمی‌کنم گروه خونی سایر عوامل خطر شدت بیماری مانند سن و ابتلا به سایر بیماری ها و غیره را تحت‌تأثیر قرار دهد. کسانی که گروه خونی‌شان A است، نباید وحشت‌زده شوند و افراد دارای گروه خونی O نیز نباید احساس کنند آزادند و می‌توانند به مکان‌های عمومی و شلوغ بروند.»
تأثیر این رابطه بر زندگی و سلامتی ما چیست؟
همان‌طور که در بالا نیز گفتیم، ارتباط میان گروه خونی و ابتلا به بیماری کرونا نباید موجب نگرانی یا بی‌خیالی ما شود. گروه خونی ما هرچه باشد بازهم باید تمام نکات بهداشتی و موارد احتیاطی را رعایت کنیم تا از ابتلا به کرونا یا انتقال بیماری به دیگران جلوگیری کنیم. البته دلیل پایین‌بودن میزان ابتلا به بیماری و شدت آن در یک گروه خونی ممکن است در کشف روش درمان بیماری مؤثر باشد و از این نظر بسیار مهم است؛ ولی برای رسیدن به این هدف باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود و هنوز مشخص نیست که آیا این رابطه می‌تواند در کشف روش درمان تأثیری داشته باشد.
