چطور پولمان را بهتر مدیریت کنیم؟ نکات مهم سال ۲۰۲۰ قدم به قدم مدیریت پول؛ نکات مهم سال ۲۰۲۰
آیا شما هم از فکر کردن به خرج و مخارج خسته و نگران می‌شوید؟ آیا بودجهٔ شخصی‌تان مطابق انتظارتان است؟ آیا می‌دانید ارزش خالص دارایی‌هایتان چقدر است؟ جریان نقدی ماهانه شما مثبت است یا منفی؟ اگر به هریک از سؤالات بالا پاسخ منفی دادید، این مقاله می‌تواند به شما در مدیریت بهتر هزینه‌هایتان کمک کند. یادگیری چگونگی مدیریت سرمایه‌تان به تلاش و صرف زمان نیاز دارد. اگر مشغول خواندن چنین مقاله‌ای هستید، در این مسیر قدم گذاشته‌اید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند: چطور پولمان را بهتر مدیریت کنیم | لیستی از دارایی‌ها و بدهی‌هایتان جمع کنید | ارزش خالص دارایی‌هایتان را حساب کنید | بودجه ماهانه تعیین کنید: درآمد در برابر مخارج | جریان نقدی کلی را حساب کنید | گزارش امتیاز اعتباری‌تان را به دست آورید | امور مالی شخصی‌تان را ارزیابی کنید | بودجه ماهانه و سالانه تعیین کنید | انگیزه داشته باشید | بررسی را ادامه دهید | آرام باشید
مدیریت پول ۱۰ مرحله دارد. پس از دنبال‌کردن این مراحل، شما باید تصویر واضحی از امور مالی شخصی‌تان به دست آورید. پس از طی‌کردن این مراحل، قادر خواهید بود تغییرات لازم را ایجاد کنید تا به آزادی مالی دل‌خواه‌تان برسید.
چطور پولمان را بهتر مدیریت کنیم
پیش از شروع و غرق‌شدن در اصول و جزئیات این کار، بهتر است چند نکته درباره مدیریت پول را یادآوری کنیم.
به نظر می‌رسد بررسی نقل‌قول‌های برخی متخصصان برنامه‌ریزی بودجه شخصی از سراسر جهان، ایدهٔ خوبی باشد.
اهداف مالیتان را بشناسید
یکی از ابتدایی‌ترین نکته‌ها هنگام قدم گذاشتن در مسیر مدیریت پول، شناخت اهداف مالی است. ما می‌توانیم تمام میان‌بُرهایی را به شما ارائه دهیم که احتمالا در امور مالی به‌دنبال‌شان هستید؛ اما اگر شما اهداف مالی مشخصی نداشته باشید، نمی‌توانید تشخیص دهید کدام راهکارها مفید و کدام‌یک باعث انحراف شما از مسیر اصلی خواهد شد.
آیا قصد دارید زودتر از موعد بازنشسته شوید؟ آیا قسط و بدهی دارید؟ آیا فرزندی دارید و می‌خواهید هزینه‌های دانشگاه او را بپردازید؟ جزئیات مدیریت پول در دهه سوم زندگی با دهه هفتم بسیار متفاوت است.
بسته به موقعیت و اهداف شما، محاسباتی که در این مسیر به دست می‌آورید، نتایج متفاوتی در پی خواهد داشت.
یک مسیر احتمالی رو به جلو داشته باشید
جزئیات قدم‌های بعدی شما برای داشتن استراتژی خاص مربوط به حسابهای شخصی‌تان، تا حد زیادی به نتیجهٔ اقداماتی بستگی خواهد داشت که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
هرچند به‌صورت کلی، بهتر است از تمام این مراحل و حساب‌وکتاب‌ها آگاه شوید تا تصویر جامع‌تری درباره نکات لازم برای مدیریت پول و اموال‌تان به دست آورید.
آیا اول می‌خواهید قسط‌هایتان را پرداخت کنید، سپس برای بازنشستگی پس‌انداز کنید و در آخر بازپرداخت‌های وام را انجام دهید؟ یا اول قصد خرید خانه شخصی‌تان را دارید، سپس قسط‌ها و در آخر پس‌انداز برای بازنشستگی؟ توصیه ما این است که پیش از هر چیز، اولویت‌هایتان را مشخص کنید.
انگیزه و اشتیاقتان را حفظ کنید
این نکته را در نظر داشته باشید که اگر پرداخت قسط‌هایتان بخش بزرگی از استراتژی مدیریت مالی شماست، در این زمینه تنها نیستید و بسیاری از مردم هم این‌گونه هستند. شما باید آمادگی لازم برای رویارویی با مشکلات پیش رو را داشته باشید؛ البته گاهی این مشکلات کمی بیش از حد طولانی می‌شوند.
فراموش نکنید که پس از هر قدم و رسیدن به هر نتیجه‌ای (حتی اگر پرداخت یک قسط به ارزش یک میلیون تومان باشد) جلوی کارها یک تیک بزنید. با این کار، شما در مسیر درست و در حال پیشرفت خواهید بود.
تمام چیزی که برای مدیریت مالی به بهترین شکل به آن نیاز خواهید داشت وجود انگیزه است.
نقاط ضعفتان را بشناسید و از کمک یا مشاورۀ مناسب دریغ نکنید
اشکالی ندارد که همهٔ ما به‌صورت ذاتی حسابدار، سرمایه‌گذار بانکی یا معامله‌گر بورس نیستیم.
بسیاری از ما زمانی که با مسئلهٔ مهمی مثل امور مالیاتی یا پس‌انداز برای دوران بازنشستگی روبه‌رو می‌شویم، به کمک حرفه‌ای نیاز خواهیم داشت.
اگر برای تصمیم‌گیری انتخاب بهترین مسیر برای خودتان دچار مشکل شده‌اید، به فکر استخدام یک فرد متخصص باشید تا به شما در مدیریت امور مالی کمک کند.
حفظ غرور و به‌تنهایی کلنجار رفتن با موضوعات مالی، بدون داشتن دانش کافی، آخرین کاری است که بخواهید انجام دهید. نتایج نامطلوب این کار خیلی زود افراد را متوجه اشتباه بزرگ و هدردادن وقت‌شان خواهد کرد.
از ابزار موردنیازتان استفاده کنید و اگر لازم بود، به‌فکر ابزار جدید باشید
البته که برای بریدن یک تکه چوب، وسایل و روش‌های مختلفی وجود دارد؛ اما هرکس باید ابزار مناسب با موقعیت خودش را انتخاب کند.
ممکن است شما طرف‌دار روش‌های سنتی و استفاده از قلم و کاغذ برای ثبت امور مالیتان باشید. شاید هم به‌دنبال ابزار جدید و کامل‌تر مانند برنامه‌ها و وب‌سایت‌های مرتبط در این زمینه باشید.
برخی کارها باید با روش‌های مشخص‌تری انجام شوند. هرچند استفاده از قلم و کاغذ برای بودجه‌بندی کافی خواهد بود، اما اگر شما جزو آن دسته افرادی باشید که خواستار استفاده از روشی فراتر از نوشتن روی کاغذ هستند، به یک ابزار مدرن نیاز دارید: یک اپلیکیشن مربوط به بودجه‌بندی که همیشه روی تلفن همراه و جلوی چشمتان باشد و درباره تغییرات مالیتان به شما اطلاع دهد.
اگر برای مدیریت پولتان تمایلی به کارکردن با افراد متخصص در امور مالی ندارید، احتمالا نرم‌افزارهای حسابداری در این زمینه به شما کمک خواهد کرد. نسخه‌های فارسی این نرم‌افزارها با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت قابل‌شناسایی و در دسترس هستند.
چگونه پولتان را مدیریت کنید
خب، حالا که تقریبا می‌دانید باید در چه مسیری قدم بگذارید، درباره استراتژی‌های مدیریت مالی برای شما می‌گوییم. این استراتژی‌ها رویکردی بسیار ساده دارند و به‌راحتی می‌توانید آنها را دنبال کنید.
۱. لیستی از دارایی‌ها و بدهی‌هایتان جمع کنید
دارایی‌ها: تمام چیزهایی را که برای شما ارزش دارند، در این لیست بنویسید. این لیست شامل حسابهای بانکی، پس‌انداز، بازنشستگی، خودرو یا دیگر وسایل نقلیه، اوراق مشارکت، سهام، سال‌واره و دارایی‌های خانگی می‌شود.
بدهی‌ها: تمام بدهی‌هایتان را یادداشت کنید. این لیست شامل وام دانشجویی، وام مسکن، وام خودرو، وام شخصی و نیز هر نوع بدهی به دیگران می‌شود.
اگر در مرتب کردن مسائل مربوط به مدیریت پول تازه‌کار هستید، استفاده از کاغذ و قلم بسیار مفید خواهد بود. لیست را ساده نگه دارید. جمع کل مبلغ‌ها و عنوان مربوط به هر بخش را بنویسید. در این قسمت می‌توانید از برنامه اکسل یا وب‌سایت‌های رایگان مربوط به این کار استفاده کنید (برای این کار، باز هم می‌توانید در اینترنت جست‌وجو کنید).
۲. ارزش خالص دارایی‌هایتان را حساب کنید
برخی از مردم فکر می‌کنند حساب کردن ارزش خالص دارایی کار سختی است. در حقیقت، این کار یکی از ساده‌ترین قدم‌ها در شروع یادگیری مدیریت پول است. برای این کار، میزان بدهی‌ها را از دارایی‌ها کم کنید تا عدد اصلی به دست بیاید (بدهی -دارایی = ارزش خالص).
باز هم یادآوری می‌کنیم که استفاده از قلم و کاغذ برای این کار، شیوه خوبی خواهد بود. اگر از اکسل استفاده می‌کنید، به‌راحتی می‌توانید یک فرمول ساده به آن بدهید تا این عدد را برای شما محاسبه کند.
۳. بودجه ماهانه تعیین کنید: درآمد در برابر مخارج
دو مرحله اول، تصویر کلی مناسبی از امور مالی شخصی به شما ارائه می‌دهد. باتوجه‌به نتایج، متوجه می‌شوید که در کل، اوضاع مالیتان چطور پیش می‌رود. این نکته بسیار مهم است. بررسی جریان نقدی ماهانه نیز به همان میزان مهم است.
درآمد: لیستی از تمام درآمدها و حقوق دریافتی ماهانه‌تان را آماده کنید. این لیست شامل دستمزد ساعتی، حقوق، پاداش، درآمدهای جانبی، مشاغل جانبی و جزئیات این‌چنینی می‌شود.
مخارج: تمام مخارج ماهانه را یادداشت کنید. ابتدا مخارج ثابت را در نظر بگیرید، مانند اجاره، وام مسکن، بیمه، قسط وام دانشجویی، اینترنت، شهریه باشگاه ورزشی و دیگر هزینه‌های ثابت مشابه. چون این هزینه‌ها به شکل ماهانه و ثابت پرداخت می‌شوند، شناسایی آنها راحت‌تر است. حالا مخارج متغیر را یادداشت کنید: هزینه آب، برق، گاز، قبض موبایل و تلفن ثابت، خرید مواد غذایی، خرج‌های غیرضروری و تفریحی، هزینه‌ای که برای خیریه کنار می‌گذارید و سایر هزینه‌های مشابه.
شاید برآورد کردن برخی هزینه‌ها به‌صورت ماهانه کار سختی به نظر برسد. به چند ماه گذشته نگاه کنید و حد وسط آن را در نظر بگیرید. رسیدن به تصویر واضح خرج‌های ماهانه برای مدیریت پول و درنظرگرفتن بودجۀ لازم بسیار ضروری است.
۴. جریان نقدی کلی را حساب کنید
در این قسمت هم مسیر ساده‌ای پیش رو دارید. برای به‌دست‌آوردن جریان نقدی کلی، هزینه‌ها را از درآمدتان کم کنید (مخارج – درآمد = جریان نقدی). به زبان ساده‌تر، جریان نقدی شما در واقع پولی است که هر ماه کسب می‌کنید و خرج می‌شود.
جریان نقدی کلی شما یکی از کاربردی‌ترین ابزارها برای مدیریت پول خواهد بود؛ چراکه با استفاده از آن یک معیار ثابت برای بازرسی خواهید داشت تا تأثیر استراتژی‌های مالی مختلف را بررسی کنید. با افزایش حقوق شما بیشتر و کاهش مخارج‌تان، این برآورد می‌تواند نمونه ملموسی از پیشرفت شما در مسیر درست باشد.
۵. امتیاز اعتباری‌تان را به دست آورید
تا اینجا متوجه ارزش دارایی‌های خالص (بدهی ـ دارایی) و جریان نقدی کلی‌‌تان (مخارج ـ درآمد) شده‌اید. این یک شروع عالی است.
مرحله بعد در مدیریت پول، به‌دست‌آوردن امتیاز اعتباری است.
برای گرفتن این گزارش، وب‌سایت‌ها و سامانه‌های مختلفی آماده ارائه خدمات هستند.
امتیاز اعتباری برای کارهایی مثل گرفتن وام از بانک بسیار مؤثر است و بالا بودن امتیاز اعتباری به شما کمک می‌کند که تسهیلات اعتباری بیشتری از بانک‌ها و مؤسسات مالی دریافت کنید. هرچه امتیاز اعتباری بهتری داشته باشید، بیشتر به‌نفع‌تان است و در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی خواهد شد.
۶. امور مالی شخصی‌تان را ارزیابی کنید
حالا که ارزش خالص دارایی، جریان نقدی، گزارش‌ها و امتیاز اعتباری‌تان را به دست آورده‌اید، زمان ارزیابی رسیده است. دانستن چنین اطلاعاتی عالی است، اما درک آن موضوع جداگانه‌ای اشت. حالا زمان آن رسیده که مدیریت هزینه‌ها را با جزئیات ارزیابی کنید.
ارزش خالص دارایی
همیشه باید بکوشید که ارزش خالص دارایی‌تان مثبت باشد. اگر دارایی‌تان بیشتر از بدهی‌هایتان است، تبریک می‌گویم! شما ارزش خالص دارایی مثبتی دارید. اگر ارزش خالص دارایی شما منفی باشد، یعنی زنگ هشدار برای بررسی امور مالیتان به صدا درآمده است. به‌قول معروف، «توانا بود هرکه دانا بود»! حالا که میزان ارزش خالص دارایی‌تان را می‌دانید، هدف‌های قابل‌دسترسی تعیین کنید تا این مبلغ را افزایش دهید.
جریان نقدی
بسیار مهم است که جریان نقدی شما مثبت باشد. اگر جریان نقدی منفی داشته باشید، حساب‌کتاب‌های شما دچار مشکل خواهد شد. هرازگاهی پیش می‌آید که در یک ماه، مخارج شما بیشتر از درآمدتان باشد. اگر هدف مالی شما رسیدن به آزادی و دوری از دغدغه‌های مالی باشد، نباید اجازه دهید این اتفاق زیاد تکرار شود.
هر ماه برای داشتن جریان نقدی مثبت هدف‌گذاری کنید. فراموش نکنید هزینهٔ تمام سرمایه‌گذاری‌ها یا حقوق بازنشستگی را به‌عنوان مخارج ماهانه یادداشت کنید. در اینجا با پول نقد سروکار ندارید و به این زودی‌ها قادر به استفاده از آن نخواهید بود.
منظور از آگاهی درباره جریان نقدی، حفظ بودجه و درک وضعیت مالی شماست. با ردیابی هزینه‌هایتان، از بیشترین مخارج ماهانه‌تان تصویر واضحی خواهید داشت. همچنین متوجه ول‌خرجی‌ها و تنظیم خرج‌های اضافی خواهید شد که در نهایت پیش از خارج شدن از کنترل اوضاع، به شما در مدیریت بهتر پولتان کمک می‌کند.
پس‌انداز (نقد یا قابل‌نقد شدن)
آیا یک پشتوانه مالی برای موقعیت‌های ضروری و پیش‌بینی‌نشده دارید؟ اگر جواب‌تان «نه» است، باید به این موضوع رسیدگی کنید. زندگی قابل‌‌پیش‌بینی نیست و ممکن است هر اتفاقی رخ دهد. چیزهایی مثل تعمیر ماشین، عمل‌های جراحی و یا مرگ یکی از نزدیکان از جمله این موقعیت‌ها هستند. داشتن پشتوانه مالی پیش‌بینی‌نشده به شما این امکان را می‌دهد که با چنین موقعیت‌هایی از نظر مالی بهتر کنار بیایید. در یک موقعیت اضطراری، فکر کردن به «چگونگی پرداخت هزینه‌ها» آخرین چیزی است که بخواهید فکرتان را به آن مشغول کنید.
میزان سرمایه شما برای موقعیت‌های اضطراری به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. با یک حساب سرانگشتی می‌توانید حداقل هزینه‌های ۳ ماه را برای این بخش کنار بگذارید. در عین حال، پس انداز هزینه‌های ۶ ماه یا حتی بیشتر می‌تواند گزینه بسیار ایدئالی باشد.
گزارش اعتبار
گزارش اعتبارتان را به‌صورت دقیق بررسی کنید. اگر گزارش منفی دارید، به‌دنبال چرایی آن باشید. در گزارش اعتبار ممکن است خطایی رخ دهد. تصحیح چنین خطاهایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با شرکتی که این گزارش را تهیه کرده است به‌صورت مستقیم تماس بگیرید و اگر مشکلی در گزارش وجود دارد، به آنها اطلاع دهید تا آن را رفع کنند.
وجود گزارش‌های منفی گاهی می‌تواند تا ۷ سال فعال باقی بماند. پس از گذشت این مدت، قسمت‌های منفی از گزارش شما حذف خواهد شد.
امتیاز اعتبار
وب‌سایت‌ها و شرکت‌هایی هستند که امکان سنجش امتیاز اعتبارتان را برای شما فراهم می‌کنند. نگران نشوید اگر امتیاز اعتبارتان کمتر از چیزی است که در نظر دارید! افزایش این اعتبار از چیزی که فکر می‌کنید، راحت‌تر است. بهتر است در این زمینه با مشاوران مالی معتبر صحبت کنید.
۷. بودجه ماهانه و سالانه تعیین کنید
زمانی که به این مرحله برسید، باید بدانید که در مسیر مدیریت هزینه‌های شخصی در کجا قرار دارید. در این مرحله می‌توانید برای افق پیش رو برنامه‌ریزی کنید.
اکثر افراد تعیین بودجه را یکی از سخت‌ترین قسمت‌ها می‌دانند. اگر واقعا خواستار مدیریت پولتان هستید، بودجه‌بندی یکی از بایدهاست. با این کار برای پولتان برنامه‌ریزی می‌کنید. یا باید برنامه‌ریزی مشخصی داشته باشید یا به‌سرعت پولتان را از دست خواهید داد.
در مراحل قبل، بودجه ماهانه‌تان را بررسی کرده‌اید؛ پس در اینجا فقط کافی است آن را به کل سال تعمیم دهید؛ مثلا می‌دانید که مناسبتی مثل «سال نو» هر سال پیش روی شما خواهد بود؛ پس بهتر است از چند ماه قبل، برای مخارج مربوط به آن، پس‌انداز مخصوص کنار بگذارید. برای مناسبت‌های ماهانه مثل تولدها، هزینه لوازم جانبی مدرسه یا دانشگاه یا حتی تعویض روغن ماشین هم همین کار را انجام دهید.
زمانی که بودجه اختصاصی برای مناسبت‌های تکرارشونده در ماه و سال را تنظیم کنید، می‌توانید کل سال را به‌صورت کلی ببینید. چیزهایی مثل هزینه‌های کلی موردنیاز برای کادوهای تولد یا هزینه مهمانی و خرج‌های این‌چنینی را یادداشت کنید. در طی سال متوجه خواهید شد که توانسته‌اید بودجه مناسبت‌های مختلف در ماه را در مدت کوتاه‌تری پس‌انداز کنید و در ماه‌های بعد این هزینه را برای موارد دیگر در نظر بگیرید.
همیشه به یاد داشته باشید که بودجه‌ها باید بسیار دقیق تنظیم شوند؛ در عین حال، احتمال تغییر و انعطاف در مواقع لازم را هم در نظر بگیرید.
۸. انگیزه داشته باشید
از خودتان این سؤال را صادقانه بپرسید: «چرا می‌خواهید پولتان را مدیریت کنید؟» هدف و انگیزه‌‌تان از یادگیری درباره امور مالی شخصی چیست؟
رسیدن به پاسخ واقعی این سؤال (مثل رسیدن به آزادی مالی) برای شما مهم است. زمانی که متوجه هدف‌تان شوید، پیدا کردن انگیزه هم بسیار آسان خواهد بود. هدف‌تان را تعیین کنید، برنامه‌هایتان را پیگیری کنید و به‌دنبال رسیدن به هدف‌تان باشید.
۹. بررسی را ادامه دهید
پس از کامل کردن مراحل ۱ تا ۸، بسیار ضروری است که به بررسی برنامه‌هایتان ادامه دهید. در هر ماه، زمانی را برای بررسی مسائل مالی مشخص کنید. اگر جایی از برنامه نیاز به اصلاح دارد، این کار را انجام دهید. به کسب اطلاعات درباره مسائل مالیتان ادامه دهید.
پس از آگاهی درباره موقعیت مالیتان، به مسیر طی‌شده در گذشته برنگردید. ممکن است اشتباهاتی از هرکس سر بزند و این موضوع اشکالی ندارد. بلند شوید و دوباره شروع کنید. ممکن است این کار در ابتدا کلافه‌کننده باشد، اما زمانی که به سیستم درست برسید، متوجه نتایج ارزشمند آن خواهید شد.
بررسی موقعیت مالی به‌صورت سالیانه هم می‌تواند به یک عادت خوب تبدیل شود. هر سال ارزش خالص دارایی‌تان را با سال قبل مقایسه کنید. امیدواریم که هر سال نسبت به سال قبل پیشرفت کنید. بودجه ماهانه‌تان را هم در سال‌های مختلف مقایسه کنید. این یک راه عالی است تا مطمئن شوید دخل‌وخرج‌تان باهم هماهنگ است.
در طول زمان بررسی، به حسابهای سرمایه‌گذاری‌تان هم نگاهی بیندازید تا مطمئن شوید همه‌چیز به‌خوبی پیش می‌رود.
۱۰. آرام باشید
شاید این بخش کمی غیرمنطقی به‌نظر برسد، اما همان‌طور که در مسیر اهداف مالیتان پیش می‌روید، توقف کردن و کشیدن یک نفس عمیق هم بسیار مهم است. مدیریت پول می‌تواند واقعا استرس‌آور باشد.
فراموش نکنید که هرازگاهی در مسیر توقف کنید و اگر نیاز بود، خستگی در کنید. کنار گذاشتن بودجه برای استراحت‌های گاه‌وبیگاه کاملا منطقی است. در این زمان می‌توانید به سینما یا رستوران بروید و یا یک سفر کوتاه آخر هفته ترتیب دهید.
فقط فراموش نکنید که تمام زحمت‌هایتان را [با ول‌خرجی] هدر ندهید!
سخن پایانی درباره چگونگی یادگیری مدیریت پول
با داشتن برنامه‌ای مشخص و بررسی موقعیت مالی به‌صورت ماهانه، قادر به مدیریت پول خواهیم بود. تصور اینکه برنامه‌ای برای مدیریت‌کردن اموال نداشته باشیم، بسیار ترسناک است.
حالا که اطلاعات کافی در این زمینه به دست آورده‌اید، زمان آن رسیده که به‌صورت عملی اقدامات لازم را انجام دهید. از همین امروز شروع کنید.
شما خوانندگان عزیز در این زمینه چه تجربه‌ای دارید؟ آیا برای پول و سرمایه‌تان برنامه خاصی تنظیم کرده‌اید؟
