ازدواج تجربه ای است که تقریبا همه به آن فکر می کنند یا برای انجام آن اقدام می کنند. بنابراین، بهتر است زوجین  از ویژگی های ازدواج موفق آگاه باشند. در ادامه رایج ترین ویژگی های ذکر شده را بیان می کنیم.

تعهد به ازدواج

تعهد داشتن نگاهی بلند مدت به رابطه،تمایل به حفظ رابطه در زمان بروز مشکل و احساس مسئولیت برای مراقبت از دیگری است. زوج های متعهد حس «ما بودن» دارند که به حفظ رابطه در طول زمان و هنگام برخورد با مشکلات کمک می کند. فداکاری عنصر اساسی تعهد است که میل به پیشرفت و دست کشیدن از برخی کارها به خاطر یک رابطه را شامل می شود. از این رو، همسرانی که به ازدواج متعهدند، نگاه بلند مدتی به رابطه دارند، برای فداکاری در رابطه تمایل نشان می دهند و توانایی سازش و تغییر رفتار به منظور موفقیت بلند مدت رابطه را دارند. این همسران تصمیم می گیرند که در تمام شرایط، چه غم و چه شادی در رابطه باقی بمانند و اعتماد دارند که همسرشان نیز چنین احساسی به رابطه دارد.

رضایت از رابطه

احساس آرامش و رضایتی است که فرد با آگاهی از یک وضعیت راحت تجربه می کند. البته این احساس با وجود چالش های زندگی نیز قابل درک است. به خصوص زمانی که فرد این چالش ها را وسیله ای برای رشد خویش و بهبود رابطه می داند. آن چه در این مورد اهمیت دارد نسبت روابط مثبت به منفی و چگونگی عملکرد زوج برای حل این چالش هاست. نگرش مثبت ازدواج موجب می شود و زوج با احتمال بیشتری روابط خود را شاد و موفق بدانند، رضایت بیشتری از رابطه داشته باشند و تعهد بیشتری نسبت به رابطه نشان دهند. با این حال، برخی افراد باور نادرستی از رضایت زناشویی دارند. آن ها فکر می کنند می تواند لذت، خوشبختی و رضایتی را که هیچ گاه در زندگی خویش تجربه نکرده اند با ازدواج به دست آورند.

دوستی و سپری کردن زمانی با یکدیگر

دوستی عمیق بین زوج و تلاش برای تامین نیازهای یکدیگر نقش مهمی در موفقیت ازدواج دارد. این زوج ها به راحتی اشتباهاتیکدیگر  را می بخشند و برای حل مشکلات از تکنیک هایی استفاده می کنند که نه تنها مخرب نیستند، بلکه موجب نزدیکی زوج به یکدیگر  می شوند.

زوج های موفق ازدواج را بر پایه ی دوستی بنا می کنند. این زوج ها یکدیگر  را همان طور که هستند می پذیرند، به فعالیت های مورد علاقه یکدیگر  احترام می گذارند، به دنبال کنترل یا تغییر یکدیگر نیستند و از سپری کردن زمان با یکدیگر لذت می برند. این زوج ها علایق، ارزش ها، دیدگاه ها و اهداف خود را با یکدیگر در میان می گذارند. همچنین به تقسیم وظایف، قدرت و مسئولیت در رابطه می پردازند و در تصمیم گیری ها مشارکت فعال دارند. در چنین ارتباطی، هر فرد از بودن در رابطه احساس لذت و رضایت دارد. اهمیت کیفیت ارتباط زوج بیشتر از کمیت زمانی است که با یکدیگر  سپری می کنند، چرا که مانند حساب بانکی عاطفی عمل می کند و در برخورد با مشکلات و دشواری های زندگی به کمک آن ها می آید. چاپمن نویسنده کتاب ۵ زبان عشق، زمانی را با کیفیت می داند که زوج تمام توجه شان را به دیگری نشان دهند. بنابراین، زمانی که برای نشستن و تماشای تلویزیون سپری می شود بخشی از زمان با کیفیت نیست. زوج می توانند با کمک گرفتن از کتاب های بهبود ارتباط و راهنمایی مشاور زمان و ارتباط با کیفیت خود را افزایش دهند.

محبت و صمیمیت

این دو عنصر قلب ارتباط زوج است و به صورت نزدیکی جسمی، عاطفی، فکری و معنوی آن ها به یکدیگر نمایان می شود. صمیمیت با نزدیک شدن عاطفی زوج همراه است. به این معنا که زوج به بیان عشق، مراقبت و عاطفه نسبت به دیگری می پردازند. در ازدواج موفق هر فرد با نیازها، علایق و اولیت های خود آشنایی دارد، آن ها را با همسرش در میان می گذارد و با هم برای برآوردن نیازها و علایق یکدیگر تصمیم گیری می کنند. زوج های موفق تمایل دارند نیازهای  یکدیگر به عشق و محبت را برآورده کنند. آن ها در مورد چگونگی ابراز محبت به توافق رسیده اند. برخی از افراد ترس از صمیمت دارند. آن ها نگران طرد شدن و تنها ماندن اند و بنابراین، ترجیح می دهند تنها بمانند و فاصله ی خود را از دیگری حفظ کنند. در صورت مشاهده ی این الگوی ارتباطی، مراجعه به روانشناس پیشنهاد می شود.

اعتماد و صداقت

اعتماد زوج به  یکدیگر برای ایجاد امنیت در زندگی زناشویی اهمیت زیادی دارد. اعتماد به زوج اجازه می دهد تا فضای شخصی خود را حفظ و با خیالی آسوده روابط خود را با اطرافیان شان سازماندهی کنند. این زوج ها می دانند که می توانند رو قول همسرشان حساب کنند یا به حرف های وی اعتماد داشته باشند. در این ارتباط، هر فرد احساس آزادی و مورد احترام بودن دارد. در ارتباطی که اعتماد بر آن حاکم است، زوج می توانند تجربه ای شخصی خود را با صداقت به اشتراک بگذارند.

تواضع

زوج های موفق فقط به دنبال لذت و شادمانی نیستند، از زبان من استفاده نمی کنند و در شرایط خاص، منافع مشترک را بر منافع شخصی ترجیح می دهند.

وفاداری

همسرانی که به یکدیگر  وفادارند، مرزهای جنسی و عاطفی خود را با افراد خارج از رابطه زناشویی حفظ می کنند. خیانت عاطفی در این زوج ها دیده نمی شود، یعنی صمیمت عاطفی (داشتن ارتباط عمیق با شخص دیگر)، پنهان کاری (پنهان کردن بخشی از اطلاعات از همسر)، جذب شدن یا علاقه جنسی به فردی که خارج از رابطه قرار دارد. چنین زوجی به اعتماد یکدیگر خیانت نمی کنند و در تمام شرایط سخت و آسان در کنار هم می مانند.

حمایت گری

زوج های موفق در تمام شرایط از همسر خود حمایت می کنند. در شرایط سخت و برخورد یا دشواری های زندگی در کنار وی می مانند و تا حد توان برای حل مشکل همکاری می کنند. این زوج ها یکدیگر  را در مسیر رسیدن به اهداف شان ترغیب و تشویق می کنند.

سازگاری و انعطاف پذیری

زوج های موفق نه تنها تفاوت های فکری، رفتاری و احساسی یکدیگر را می‏پذیرند، بلکه تلاش می‏کنند به این تفاوت ها احترام بگذارند، با تغییر شرایط و موقعیت ها به سرعت خود را سازگار می کنند و در صورت لزوم، به منظور حفظ سلامت رابطه انعطاف پذیری نشان می دهند. انعطاف پذیری موجب می شود زوج در برخورد با مشکلات کم ترین آسیب روانی و ارتباطی را تجربه کنند. با ارزیابی میزان سازگاری افراد با تغییرات می توان به میزان انعطاف پذیری آن ها پی برد.

همدلی و برآورده کردن نیازها

همدلی توانایی یکی شدن با احساسات، افکار و نگرش های دیگری است که حساس بودن به نیازها و تمایلات دیگری و توانایی قرار دادن خود در موقعیت طرف مقابل مشخص می شود. ازدواج موفق سهم مهمی در برآورده کردن نیازها دارد، نیازهای روانی (عشق، عاطفی، تایید و…)، اجتماعی (مصاحبت، تجربه های جدید و…)، جنسی (جنبه های روانی و جسمی).

توانایی کار در برخورد با مشکلات

زوج باید با این حقیقت آشنا باشد که تعارض، مشکلات و تفاوت بخشی از ازدواج اند و به طور پیش بینی ناپذیری در زندگی ظاهر می شوند. بنابراین زوج باید آمادگی مقابله با آن ها را در هر زمان داشته باشند. برخی از زوج ها مشکلات را نادیده می گیرند یا به دلیل مقصر دانستن دیگری برای بروز مشکل، به تدریج از وی فاصله می گیرند و مسئولیت بهبود رابطه و حل تعارض را بر عهده ی وی می گذارند. در حالی که برخی دیگر با پذیرش تعارض و مشکل موجود برای حل آن اقدامات لازم را انجام می دهند. گاهی نیز یکی از زوج با نشان دادن اضطراب بیش ازحد به موقعیت و انتقال آن به دیگری باعث بروز مشکلات ارتباطی می شود. با پرسیدن سوالاتی می توان به ارزیابی خود در این حوزه پرداخت:

– تا به حال در زندگیت با شرایط پیش بینی نشده و استرس زا روبه رو شدی، مثل بیماری یکی از والدینت؟

– در این موقیعت چه کاری انجام دادی؟

– به نظرت واکنشت مناسب بود و به حل مشکل کمک کرد؟

– فکر می کنی اگر دوباره با چنین شرایطی روبه رو شوی، می توانی به راحتی از پس آن بربیایی؟.

ثبات هیجانی

به معنای پذیرش هیجان های خود و کنترل آن هاست. ما به فردی تکیه می کنیم که پاسخ های هیجانی وی به حوادث متناسب و کارآمد است، این فرد قدرت شناخت و تنظیم هیجان هایش را دارد. گاهی در زندگی شرایطی پیش می آید که زوج با فشار روانی بالایی روبه رو می شوند و برای گذار موفق از این شرایط نیاز به تصمیم گیری مناسب دارند. توانایی مدیریت هیجان و گرفتن تصمیم قاطع در این شرایط برای حفظ سلامت رابطه و احساس امنیت ضرورت دارد. در مواردی فرد نیازمند یادگیری مهارت لازم برای مدیریت هیجان هایی همچون خشم است.

ارتباط موثر

ارتباط موثر شامل درمیان گذاشتن افکار، احساسات، تجربه ها، رویاها و چالش های زوجین به صورت کلامی و غیرکلامی است. ازدواج در صورتی می تواند رضایت بخش باشد که زوج نه تنها به کمیت بلکه به کیفیت ارتباط با یکدیگر  هم توجه داشته باشند. ارتباط با کیفیت باعث می شود زوج تعامل راحت و صادقانه ای با یکدیگر داشته باشند. در ارتباط موثر افراد آن چه احساس یا فکر می کنند به صورت کلامی و غیر کلامی بیان می کنند، در طی رابطه با دقت به یکدیگر گوش می دهند و احساس شنیده شدن، درک شدن و مورد احترام واقع شدن دارند. همچنین هر فرد با هدفی مثبت نظر خویش را بیان می کند. نیت مثبت به معنای نشان دادن تمایل برای درک کردن، برقراری ارتباط، تشویق کردن، توضیح دادن و… است که در مقابل نیت های منفی همچون کنترل دیگری، برنده شدن در بحث، انتقاد، توهین، نادیدگرفتن مثبت و سازنده وی و… قرار می گیرد.

مدیریت تعارض

تعارض در رابطه غیر قابل اجتناب است. از این رو، توانایی مدیریت تعارض یکی از ویژگی های ازدواج سالم و موفق است. مدیریت تعارض ممکن است شامل حل موفقیت آمیز مشکل باشد، یا این تصمیم که «زندگی کن و اجازه بده زندگی کند» یا تصدیق متقابل این نکته که منبع تعارض بیرونی است. در صورتی که تعارض زوج در زمینه های مختلف به شیوه ای درست حل نشود، روی هم انباشته می شود و در نتیجه رابطه به مرور از بین می رود و متلاشی می شود.

توانایی کنار آمدن با استرس

تمام زوج ها استرس را در داخل و خارج از رابطه تجربه می کنند. در رابطه موفق، افراد مشکلات را مانند بخشی از زندگی می پذیرند، بحران را فرصتی برای رشد می بینند، مهارت ها مسئله خوبی دارند و به راحتی شکست نمی خورند.

تعاملات فاقد خشونت

وقتی در رابطه خشونت یا سو رفتار مشاهده می شود، هر دو فرد می توانند در بروز آن نقش داشته باشند. خشم و سو رفتار در رابطه زوج می تواند جسمی باشد، مانند کتک زدن؛ روحی و روانی باشد، همچون صدا کردن همسر به شیوه ای نامناسب؛ یا جنسی باشد، مانند وادار کردن وی به داشتن رابطه جنسی بدون رضایت.