عوامل اصلی فقر که زمینه ساز فقر را مرتفع می کند چیست؟
فقر یک وضعیت اجتماعی است که با فقدان منابع لازم برای بقایای اولیه یا دستیسابی به سطح معینی از استانداردهای زندگی برای مکانی که فرد در آن زندگی می کند تعریف می شود. سطح درآمدی که فقر را تعیین می کند از مکانی به مکان دیگر متغییر است . بنابراین دانشمندان علوم اجتماعی عموماًً بر این باورند که این پدیده به واسطه ی شرایطی مانند : عدم دسترسی به خوراک، پوشاک و سرپناه تعریف می شود.
افراد فقییر معمولاً گرسنگی یا گرسنگی مداوم ، عدم آموزش و مراقبت بهداشتی نا کافی را تجربه می کنند و معمولاً با جریان اصلی جامعه بی گناه هستند.
فقر پیامد توزیع نابرابر منابع مادی و ثروت در مقیاس جهانی و در درون کشور ها است . جامعه شناس این پدیده را همچنین جزء اثرات استثمارگرانه نظام سرمایه داری جهان نیز می دانند.
متداول ترین تعریف موجود از مفهوم فقر بر مشکلات اقتصادی تمرکز دارد. این تعریف ، فقر فقر را با مقدار پولی که یک فرد به دست می آورد، اندازه گیری می کند و نرخ فقر را برای جوامع و کشورهای مختلف براساس نابرابری سطح درآمد و خطوط فقر ترسیم شده در نظام اقتصادی آن کشور تعیین می کند.
به این ترتیب فقر مفهومی نسبی است ، به عنوان مثال آسنامه فقر برای یک خانواده چهارنفره در ایالت متحده مبلغی حدود ۲۶۵۰۰ دلار در سال است و همین مبلغ برای یک خانواده مشابه دراتیوتی ، یک سی و ششم این مبلغ است .
بسیار خانواده هایی که در کشور های فقیر جهان زندگی می کنند باید نیازهای اولیه ی خود را با درآمد زیر ۱/۹ دلار در روز برآورده کنند . نزدیک به ۱۰ درصد از جمعیت جهان در چنین شرایط فقر شدیدی زندگی می کنند .
تعریف درست تر فقر ، از منظر سازمان ملل متحد به ابعاد متفاوت فقر در زندگی انسان ها اشاره دارد و چنین اذغان می کند که فقر عبارت است از گرسنگی و نداشتن سرپناه ، بی سوادی و دسترسی نداشتن به مدرسه و آموزش ، داشتن بیماری جسمی و روحی و ناتوانی در مراجعه به پزشک. ترس از آینده و وجود عواملی خارج از کنترل فرد که بر زندگی او تاًثیر می گذارند.
علت پیدایش فقر در هر کشور و منطقه ی جغرافیایی معمولاً نتیجه عوامل متفاوتی است . با این حال ، بین همه ی این علت ها ، عوامل مشترکی نیز وجود دارد.
عوامل و علت های زمینه ساز فقر در جامعه
در این بخش عوامل اصلای بوجود آمدن فقر در جامعه را بررسی می کنیم :
۱- نابرابری و به رانده شدن
نابرابری به اصطلاح به ظاهر ساده است اما کمی گمراه کننده است که برای توصیف موانع سیستمی خاصی به کار می رود که منجر می شوند. گروه های مختلف از مردم در جامعه بدون تریبون باقی می مانند که نماینده ای برای خود و حرف هایشان ندارند.
۲- تعارض و جنگ
امروز جنگ یسکی از رایج ترین عوامل خطر ساز برای ایجاد فقر در جوامع مختلف است . خشونت در مقیاس وسیع و طولانی که در مناطقی مانند سوریه شاهد آن هستیم ، می تواند جامعه را از هم متلاشی کند ، زیر ساخت ها را از بین ببرد و باعث مهاجرت اجباری آن کشور شود . اما درگیری هایی موجود در آن مناطق باعث مهاجرت کردن افراد از این مناطق می شود.
۳-گرسنگی سوء تغذیه و مشکلات مربوط به رشد
گرسنگی جزء عوامل اصلی فقر است که اگر فردی غذا نداشته باشد و غذا دریافت نکند قدرت و انرژی لازم برای کار را نخواهدد داشت. افرادی که مبتلا به بیماری های مختلف می شوند از گرسنگی و نرسیدن به اوضاع فعلی خود است که این عوامل باعث فقر و به وجود آمدن بیماری های مختلف در بدن می شود.
۴- سیستم بهداشتی ضعیف
افرادی که فقیر باشند به سیستم بهداشتی خود هم نمی رسند و می گویند ما فقیر هستیم . افرادسی که به وضع بهداشتی خود نرسند بیماری هایی همچون : مالاریا، اسهال و عفونت هایی وارد بدن شان می شود افرادی که به وضعیت بهداشتی خود نشوند ویروس و عفونت وارد بدن می شود و این افراد به بیمارستان منتقل می شوند .
۵- عدم دسترسی به آب آشامیدنی
افرادیکه نمی توانند آب های آلوده را بخورند باید به مناطقی بروند که آب های آنجا تمیز و پاکیزه است . آب های آلوده همچنین می تواند باعث بوجود آمدن بیماری های مختلف در بدن فرد شود.
۶- تغییرات آب و هوایی
برخی از افراد هستند که وقتی از یک مکان به مکان دیگر می روند یا اینکه به مناطقی می روند که آب و هوای آنجا مناسب برای فرد نیست باعث می شود که فرد مریض شود.
۷- فقدان تحصیلات
افرادی که تحصیلات خود را ادامه نمی دهند باعث می شود دیگران آن ها را مسخره کنند و باعث می شود که به هیچ جایی نرسند .
۸-خدمات عمومی ضعیف
افرادی که می خواهند به سر کار بروید باید تصور کنید که به کجا می خواهید بروید و می خواهید به چه جاهایی بروی. کمبود زیر ساخت های اساسی از جاده ها ، پل ها و چاه های گرفته شده تا دسترسی به برق ،، تلفن همراه و اینترنت می تواند جوامع ساکن در مناطق روستایی را منزوی کند.
۹- عدم حمایت دولت
بسیاری از افرادی که در ایالت متحده زندگی می کنند با برنامه های رفاه اجتماعی آشنا هستند که به واسطه ی آن ها افراد در صورت نیاز به مراقبت های بهداشتی با کمک های غذایی می توانند به کمک های رایگان دولتی دسترسی داشته باشند.
۱۰- فقدان شغل و منبع کسب درآمد
این مسئله خیلی بدیهی به نظر می رسد که بدون شغل یا راهی برای امرار معاش ، مردم یا فقر روبه رو خواهند شد . کاهش دسترسی به زمین های مولد اعغلب به دلیل درگیری و جنگ ، افزایش جمعیت یا تغییرات آب و هوایی و بهره برداری بیش از حد منابع آبی یا مواد معدنی فشار فزاینده ای را بر معیشت جوامع سنتی وارد می کند.
۱۱- کمبود ذخائر
تمام عوامل خطر ساز فوق ، از درگیری و جنگ گرفته تا تغییرات آب و هوایی یا حتی یک بیماری فراگیر، در صورتی که خانواده یا جامعه ذخایر کافی را در اختیار داشته باشد ، می تواند به خوبی مهار شوند .
پس انداز شخصی و وام های دولتی می تواند بیکاری ناشی از جنگ یا بیماری را جبران کنند . اگر خشکسالی یا بلایای طبیعی محصولات کشاورزی را خراب می کند . سیستم های مناسب ذخیره سازی مواد غذایی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.