دلایل خودکشی از دید روانشناس؟
استان ایلام نسبت به جمعیت خود دارای بیشترین آمار خودکشی است که به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر آمار خودکشی آن ۱۳,۸ نفر، کهگیلویه و بویر احمد ۱۳,۷ نفر و کرمانشاه ۱۱,۹ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.
کمترین آمار خودکشی نیز مربوط به استانهای سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی با ۲,۲ نفر است.
در استان کردستان سال گذشته به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۵,۹ نفر خودکشی کردهاند و در ۶ ماهه اول سال در شهرستان بیجار ۲۹ مورد اقدام به خودکشی کردهاند که ۲ اقدام از این آمار موفق بوده است.
معصومه الماس پور متخصص روانپزشکی، در رابطه با خودکشی گفت: خودکشی شایعترین اورژانس روانپزشکی و هشتمین علت مرگ در جهان است.
وی افزود: خودکشی امری موجه نیست و دلایل و عوامل خود را دارد و اقدامی عمدی برای پایان دادن به زندگی خود است.
این روانپزشک با بیان اینکه شایعترین اختلال زمینهای برای کسی که اقدام به خودکشی میکند، افسردگی است، عنوان کرد: ۶۰ درصد از افرادی که اقدام به خودکشی میکنند به علت افسردگی است که درمان ناموفق داشته و یا درمان نشده است.
وی با اشاره به دلیل اصلی اقدام به خودکشی در افرادی که خودکشی ناموفق داشتهاند، ادامه داد: در تحقیقات صورت گرفته از این افراد مشخص شده است که در لحظه خودکشی به هیچ چیزی فکر نکرده و گویی هیچ راهی جز پایان دادن به زندگی خود را ندارند.
این روانپزشک تاکید کرد: عمدتاَ این افراد از اقدام خود پشیمان هستند و به دلیل اینکه اختلال زمینهای آنها درمان نمیشود ۵۰ درصد از این افراد برای بار دوم اقدام به خودکشی میکنند.
وی افزود: خودکشی در مردان شایعتر است، اما اقدام به خودکشی در زنان، ۵ برابر مردان است، اما به دلیل استفاده کمتر از روشهای کشنده موفق به خودکشی نمیشوند و در نتیجه خودکشی موفق در مردان ۳ برابر از زنان بیشتر است.
الماسپور در ادامه صحبتهای خود، با اعلام اینکه سنین زیر ۱۹ سال و بالای ۵۰ سال در معرض خطر اقدام به خودکشی هستند، عنوان کرد: خودکشی در سنین نوجوانی و اغلب افراد زیر ۱۹ تا ۲۵ سال، دومین علت مرگ است.
وی بیان کرد: جوانان به دلیل عدم آشنایی با مکانیزمهای صحیح برخورد با استرس، دست به خودکشی میزنند، بر همین اساس در این سنین نیاز به حمایت خانواده و حمایت اجتماعی دارند.
این روانپزشک عنوان کرد: اقدام به خودکشی موفق در مردان و زنان بالای ۵۰ و ۷۰ سال سن، به دلایلی همچون سالمند بودن، عدم حمایت خانواده، حمایت اجتماعی، تنهایی، بیکاری، بیماری و اینکه عملکرد گذشته را ندارند، افزایش مییابد.
وی افزود: اقدام به خودکشی قبلی بسیار مؤثر است و این زمینه بزرگترین ریز فاکتور برای اقدام به خودکشی مخصوصاً در استفاده از روشهای کشنده افزایش مییابد.
الماسپور بیان کرد: مصرف مواد و الکل در اقدام به خودکشی بسیار مؤثر است و بررسیها نشان میدهد این افراد به افسردگی و اضطراب زمینهای مبتلا بوده و برای خود درمانی به سراغ الکل میروند.
وی ادامه داد: از دست دادن تفکر منطقی، یکی دیگر از دلایلی اصلی اقدام به خودکشی است و همانطور که در بالا گفته شد، فرد در لحظه اقدام، جز خودکشی به چیز دیگری فکر نمیکند و منطقی را قبول ندارد.
راهکارهای مقابله با خودکشی
این متخصص روانپزشکی گفت: ازدواج را میتوان یکی از راههای مؤثر در پیشگیری از خودکشی دانست، بررسیها نشان میدهد، افراد متأهل دارای فرزند، کمتر اقدام به خودکشی میکنند.
وی افزود: کاهش دسترسی به روشهای کشنده نیز یکی دیگر از عواملی است که آمار خودکشیهای موفق را کاهش میدهد، همچنین در مدارس باید مکانیزمهای برخورد با مشکلات به کودکان و والدین آموزش داده شود.
الماسپور، نقش رسانه در کاهش آمار اقدام به خودکشی را بسیار مؤثر دانست و تاکید کرد: رسانه باید سخن و تجربه افرادی را که اقدام به خودکشی کردهاند، در اختیار جامعه قرار دهد، اما این مهم باید به گونهای مطرح شود که منجر به تقلید افرادی که زمینه خودکشی دارند نشود.