علائم اوتیسم و نحوه تشخیص و درمان این اختلال
آشنایی با علائم اوتیسم میتواند تاثیر به سزایی در تشخیص زود هنگام این بیماری و درمان آن داشته باشد. اختلال طیف اوتیسم (ASD) نوعی اختلال رشد است که شامل نقص در تعامل و برقراری روابط اجتماعی، مشکل در پردازش ادراک و رفتارهای تکراری میشود. اصطلاح “طیف” در این تعریف بازتاب دهنده این حقیقت است که علائم در بین افراد مختلف متفاوت است و انواع و شدت متغیری دارد.
علائم اوتیسم از دو سالگی در فرد ظاهر میشود و قابل تشخیص است. بعضی از کودکان چرخه رشد را به درستی طی نمیکنند، درحالی که مابقی تا زمان شروع اختلال رشد طبیعی دارند.
شدت علائم اوتیسم بسیار متغیر است. اما نقص در مهارتهای اجتماعی در افراد دچار این اختلال ثابت است. ممکن است والدین کودک مبتلا به اوتیسممتوجه شوند که نوزاد آنها تماس چشمی برقرار نمیکند یا واکنشی به آنها نشان نمیدهد.
کودک اوتیسم معمولا به سختی میتواند ارتباط عاطفی برقرار کند یا به والدین خود وابسته شود. بعضی از کودکان اوتیسم در تلاش برای برقراری ارتباط چشمی هستند. این کودکان گفتوگو و احساس عجیب و ناخوشایندی نیز دارند. اما کسانی که علائم اوتیسم در آنها شدید است پرحاشگر میشوند یا حرف نمیزنند.
کودکان دچار اوتیسم از سن پایین انواع مختلفی از رفتارهای تکراری مانند بالا و پایین کردن دست، تلوتلو خوردن و صدا درآوردن را از خود نشان میدهند. این کودکان ممکن است بارها اشیای مختلف را مرتب یا انبار کنند. بعضی از کودکان با انجام اعمال تکراری مانند گاز گرفتن دست یا ضربه زدن به سر به خودشان آزار میرسانند و از همان ابتدا روتین یکنواخت زندگی روزمره را به انجلم کارهای خلاقانه ترجیح میدهند.
علایق محدود از دیگر ویژگیها و علائم اوتیسم است. بنابراین کودکان اوتیسم معمولا به برنامه قطار یا کتابهای مصور علاقه نشان میدهند. آنها زمان زیادی را صرف این علایق میکنند و در این زمینه متخصص میشوند. کودکان دچار اوتیسم از تجربههای حسی، مانند چشمک زدن لامپ یا لباسی که در آن راحت نیستند، آزرده و پریشان میشوند.
علائم اوتیسم چگونه تشخیص داده میشود؟
براساس DSM-۵، علائم اختلال طیف اوتیسم شامل مشکل در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی، پردازش حسی و رفتار تکراری و محدود است. البته هنوز نمیتوان اوتیسم را مانند بسیاری از بیماریهای روانی، با استفاده از معیارهای زیستی مانند آزمایش خون یا اسکن مغز تشخیص داد. بنابراین متخصصان معمولا برای معاینه و تشخیص این اختلال به رفتار کودک بسنده میکنند.
یکی از ابزارهای رایج برای معاینه کودکان دچار اوتیسم استفاده از نسخه اصلاح شده اوتیسم برای کودکان نوپا M-CHaT است. این روش به پاسخ والد یا پرستار به ۲۳ سوال تکیه دارد.
برنامه نظارت برای تشخیص اوتیسم (ADOS) به متخصص اجازه میدهد از طریق مشاهده کودک به مدت یک ساعت این وضعیت را تشخیص دهد. مصاحبه تشخیص اوتیسم براساس پرسشنامهای انجام میشود که شامل ۹۳ سوال است که از والد یا پرستار کودک پرسیده میشود. سپس بر اساس پاسخهای داده شده وضعیت مورد ارزیابی قرار میگیرد.
علائم اوتیسم معمولا از چه سنی تشخیص داده میشود؟
علائم اوتیسم در اکثر کودکان از دو سالگی قابل تشخیص است. اگر علائم شدیدتر باشد، این اختلال حتی زودتر هم میتواند تشخیص داده شود. اما در اکثر کودکان ایالات متحده از چهار سالگی به بعد اوتیسم تشخیص داده میشود.
آکادمی کودکان آمریکا پیشنهاد میکند تمام کودکان در ۱۸ و ۲۴ ماهگی توسط پزشک اوتیسم مورد معاینه قرار بگیرند. اگر خطر بروز این اختلال در کودک بیشتر باشد، مثلا یکی از خواهر یا برادرهای او دچار اوتیسم باشد، پزشک به والدین معاینه و نظارت دقیقتری را پیشنهاد میدهد.
تشخیص زودهنگام علائم اوتیسم بسیار حیاتی است. زیرا به والدین و کودک اجازه میدهد تا به موقع به تراپی و خدمات لازم دسترسی پیدا کنند. همین امر نیز به رشد سالمتر کودک کمک میکند. زیرا بهرهگیری از خدماتی مانند رفتار درمانی میتواند علائم اوتیسم را به شدت کاهش دهد.
معاینه بزرگسالان مبتلا به اوتیسم نیز رو به افزایش است. هر چند تشخیص دیر هنگام اوتیسم میتواند زندگی افراد مبتلا را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اما تاثیر استفاده از روشهای درمانی و خدمات ویژه مبتلایان به اوتیسم قابل اغماض نیست.
اولین علائم اوتیسم
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، اولین علائم اوتیسم شامل ناتوانی در برقراری تماس چشمی، علاقه نشان ندادن به والدین یا سایر کودکان، کم حرف بودن نسبت به سایر بچهها و پریشان شدن در اثر کوچکترین تغییر در روتین روزمره است.
از این رو نظارت دقیق بر وضعیت رشد کودک بسیار ارزشمند و مهم است. اما یادتان باشد اوتیسم در هر کودک به شکل متفاوتی ظاهر میشود. ممکن است بعضی از کودکان به رشد کافی نرسند در حالی که حدود یک چهارم از کودکان هر مرحله از رشد را با موفقیت پشت سر میگذارند ولی بعدها در سایر مراحل دچار مشکل خواهند شد.
علائم اوتیسم در بزرگسالان چیست؟
علائم اوتیسم در بزرگسالی شامل مشکل در حفظ ارتباط چشمی، ادامه دادن به مکالمه، دوست یابی، تعبیر شوخی یا کنایه و درک احساسات دیگر است.
افراد دچار اوتیسم رفتارهای تکراری بسیاری دارند. به عنوان مثال حرکات خاص دست و علاقه به داشتن ساختار و روتین مشخص نمونههایی از رفتارهای تکراری هستند. همچنین ممکن است فرد به موضوع خاصی، مثل ریاضی، علاقه نشان دهد و مدام درمورد آن صحبت کند یا سخت آن را تمرین کند.
بزرگسالان مبتلا به اوتیسم همچنین ممکن است در اثر صدا، تصاویر یا بافت خاصی پریشان شوند. از آنجایی که علائم اوتیسم در بعضی از بزرگسالان خفیفتر است، گاهی به سختی میتوان آنها را تشخیص داد.
علائم اوتیسم در زنان چیست؟
اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران رخ میدهد. اما هنوز هم زنان زیادی هستند که با این اختلال دست و پنجه نرم میکنند. زنان مبتلا به اوتیسم اغلب نادیده گرفته شدهاند یا مشکل آنها به اشتباه تشخیص داده شده است.
زنان مبتلا به اوتیسم تلاش زیادی صرف یاد گرفتن رفتارهای اجتماعی میکنند تا همرنگ جماعت شوند. آنها خود را با روشهای جایگزین تطبیق میدهند و درنهایت اختلال اوتیسم خود را مخفی میکنند. زیرا معیارهای فعلی تشخیص، براساس ارزیابی رفتار مردان ایجاد شده است.
علائم اوتیسم در زنان و مردان به شکل متفاوتی ظاهر میشود. ممکن است زنان به جای علاقه ذهنی به یک شیء یا سیستم، جذب برند یا سلبریتی خاصی شوند، با لباسهایی که در آن راحت نیستند مشکل داشته باشند و لباسهای اورسایز را انتخاب کنند. ممکن است حتی اگر به خود یاد داده باشند که تماس چشمی برقرار کنند، باز هم به طور طبیعی این کار را انجام ندهند. عدم توانایی فرد برای همرنگ شدن با جماعت میتواند عزت نفس او را خدشه دار کند و منجر به
یا افسردگی شود که هر دو معمولا در زنان بیشتر تشخیص داده میشود.
آیا اوتیسم معلولیت است؟
اوتیسم یک اختلال و ناتوانی در رشد است. با توجه به اینکه هر اختلال در رشدی به عنوان معلولیت شناخته میشود. بنابراین میتوان گفت اوتیسم نیز در گروه معلولیتها جای دارد.
تفاوت بین اوتیسم با سندرم آسپرگر در چیست؟
نسخه فعلی راهنمای تشخیص بیماریهای سلامت روان، تشخیص اختلال طیف اوتیسم را آسانتر کرده است. این عنوان کلی شامل سه اختلال مجزا است :
- اختلال اوتیسم
- اختلال آسپرگر
- اختلال فراگیر رشد نابرشمرده.
طبق اطلاعات موجود کسانی که در مهارتهای اجتماعی ناتوان هستند و رفتار تکراری و محدودی از خود نشان میدهند، دچار اختلال آسپرگر هستند. اگر چه سندرم آسپرگر دیگر در دسته رسمی تشخیص اوتیسم قرار ندارد. اما امروزه هنوز هم باور بر این است که کسانی که علائم اوتیسم در آنها خفیفتر است دچار اختلال آسپرگر هستند.