مراحل ساخت و ساز ساختمان

روند ساخت و ساز ساختمان، یک فرایند پیچیده است و شامل مراحل مختلفی از طراحی گرفته تا نازک کاری می شود. فرقی نمی کند که ساختمان شما کارکرد تجاری دارد یا مسکونی؛ در هر دو صورت، به کارفرما برای شروع ساخت و ساز نیاز دارید. در اینجا ما روند ساخت و ساز ساختمان را از ابتدا تا انتها بررسی می کنیم. همچنین نمودار جریان روند ساخت و ساز ساختمان را در زیر ارائه کرده ایم.

۱. طرح نقشه

اولین قدم در هر پروژه ساختمانی طرح نقشه است که شامل مواردی چون اندازه ساختمان، تعداد اتاق ها و حمام ها می شود. اگر محدودیتی در صرف هزینه نداشته باشید، دستتان برای طرح ریزی نقشه بازتر خواهد بود. اما اگر بودجه شما محدود است و یا هنوز آن را تعیین نکرده اید، این مرحله می تواند کمی مشکل باشد. سپس به مرحله بعد می رویم.

۲. تعیین بودجه

مقدار هزینه ای که در روند ساخت و ساز ساختمان می توانید خرج کنید را مشخص کنید. این تعیین بودجه، در هنگام انتخاب مواد اولیه به شما کمک می کند. هر چقدر بودجه شما بیشتر باشد، مصالح بهتری برای ساخت ساختمان در اختیار خواهید داشت و مصالح بهتر نیز متعاقبا کیفیت ساخت شما را بالاتر می برد.

۳. انتخاب شرکت ساختمانی

معمولاً یک شرکت ساختمانی قادر است در تهیه نقشه و تعیین بودجه به شما کمک کند. تهیه نقشه، تعیین بودجه و انتخاب پیمانکار، ۳ گام اصلی برای شروع هر نوع پروژه ساخت و ساز می باشند. برای اطلاعات بیشتر در مورد انتخاب یک شرکت ساختمانی، فهرست اسامی پیمانکاران ما را بخوانید.

۴. دریافت مجوزها و بیمه

برای شروع پروژه ساخت و ساز خود نیاز دارید تا از مکان هایی مانند شهرداری، دولت و یا سایر آژانس های خدماتی مجوز کسب کنید. اگر مجوز لازم را کسب نکنید، پروژه شما ممکن است بعدا به حالت تعلیق در بیاید و یا بعدا مجبور به پرداخت جریمه بشوید.
بیمه، بخش مهمی از عملیات ساخت و ساز است که نقش حفاظتی از فعالیت شما و پیمانکارتان را ایفا می کند.

۵. آماده سازی محل ساخت

اکنون که مجوز دارید، زمان شروع کار است. پیمانکار شما ابتدا باید سرویس ها و امکانات موقتی مانند سرویس های بهداشتی، آب، نور و برق را در محل ساخت نصب کند. گام بعدی، احداث دیواره های حائل، حفر چاه، نصب سیستم فاضلاب و زهکشی، نصب تأسیسات ضروری، ایجاد جاده های دسترسی و خاک برداری فوندانسیون می باشد. شرکت ساخت و ساز شما بر اساس برنامه هایی که شما پیشنهاد داده اید، با شما همکاری خواهد کرد. تعامل شما با پیمانکار در این مرحله محدود خواهد بود.

پس انداز هزینه ها

به درستی برنامه ریزی کنید و از هدررفت هزینه ها توسط پیمانکار جلوگیری کنید. در صورت تکمیل کار در مدت ۱ روز، نیازی به نصب تمامی تجهیزات سنگین نیست که این، متعاقبا به شما در صرفه جویی هزینه ها برای جابجایی ماشین آلات سنگین کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: ساختمان چیست؟

۶. بازرسی ها

در بسیاری از مراحل ساخت و ساز، پیمانکار شما باید پاسخگوی بازرسی های سازمان ها و ادارات مختلف باشد. تا زمانی که پیمانکار شما از برنامه های مصوب پیروی کند و از شیوه های استاندارد ساختمانی استفاده کند، شما در مورد بازرسی ها مشکلات زیادی نخواهید داشت. بازرسی ها معمولاً طی ۱ یا ۲ روز انجام می شود.

۷. خاک برداری فوندانسیون

فوندانسیون، به طور معمول از بتن و سایر مصالح ساخته می شود. برای شروع، کارگران با چوب، قالب را برای ساخت بتن آماده می کنند. پیمانکار معمولاً میلگرد را در قالب ها قرار می دهد تا استحکام بیشتری به بتن اضافه شود. در این مرحله از مراحل ساخت ساختمان، اشیاء دیگری مانند ستون های نگهدار پی و پیچ های مهار نیز نصب می شوند. پیش از تکمیل فونداسیون، از نصب میلگرد بازرسی انجام خواهد گرفت. نصب فوندانسیون معمولاً ۲ تا ۳ روز طول می کشد.

۸. ساخت اسکلت ساختمان

مرحله بعدی، ساخت اسکلت و چارچوب ساختمان است. چهار نوع روش اسکلت بندی وجود دارد، اما متداول ترین روش در ایران، اسکات بندی فلزی یا بتنی است. در اسکلت بندی چوبی با استفاده از گل میخ های فولادی و یا چوبی برای ساخت چارچوب ساختمان صورت می گیرد. سپس برای ایجاد فضای محوطه، با پوششی از چوب پوشانده می شود. این تکنیک بسیار سریع می باشد و اجازه می دهد کار اسکلت بندی ساختمان در طی ۲ تا ۴ هفته به طور کامل انجام شود.

۹. درها و پنجره ها

پس از مرحله چارچوب بندی، نوبت به نصب درها و پنجره ها می رسد. انواع مختلفی از مواد اولیه برای پنجره از جمله کامپوزیت، آلومینیوم، چوب، فایبرگلاس و وینیل وجود دارند که می توانید از بین آن ها انتخاب کنید. همچنین انواع مختلفی از پنجره از جمله پنجره دوطرفه و شاه نشین نیز وجود دارند. دست شما همچنین در انتخاب پنجره های عایق انرژی و اشعه ماوراء بنفش مانند پنجره های دو جداره یا سه جداره نیز باز است.

درها نیز مانند پنجره ها، دارای گزینه های مختلفی در سبک، میزان صرفه جویی در مصرف انرژی و ایمنی ساخت هستند. شما می توانید یک درب ورودی سفارشی را انتخاب کنید که هزینه بیشتری برای شما داشته باشد و یا یک درب استاندارد را انتخاب کنید که باعث صرفه جویی در هزینه شما بشود. علاوه بر این، انتخاب نصب درب ضد سرقت باعث می شود ساختمان شما از سارقان و مزاحمان دیگر در امان باشد.

۱۰. دیوارپوشی و سقف سازی

روکش دیوارهای خارجی می تواند با استفاده از موادی از قبیل چوب، فولاد، آلومینیوم، سدر، فیبر سیمانی و وینیل انجام می شود. روکش فیبر سیمانی بیشترین هزینه و بیشترین دوام را دارد؛ در حالی که روکش چوبی در برابر نور آفتاب مقاوم نیست.

انتخاب نوع سقف مورد نظر نیز می تواند کمی مشکل باشد، چرا که تنوع سقف های ارائه شده در بازار کمی زیاد است. انواع مواد اولیه برای سقف عبارتند از کاشی، فلز، توفال، اسفنج و غیره. سقف اسفنجی، از ویژگی های بسیار خوبی در بهره وری انرژی برخوردار است که در صورت داشتن یک سقف مسطح، می تواند مقدار قابل توجه ای در هزینه های برق شما صرفه جویی کند.

۱۱. لوله کشی و برق کشی ساختمان

پیمانکاران، ضمن نصب کانال های HVAC، نصب جعبه های خروجی برق و لوله کشی را نیز آغاز می کنند. سپس بعد از مرحله عایق کاری، نصب دیوار کاذب و رنگ آمیزی، نوبت به نصب چراغ ها و توالت توسط آنها می رسد.

۱۲. نصب عایق

عایق کاری برای حفظ احساس راحتی خانه در برابر نفوذ گرما و سرما و همچنین ورود سر و صدا و متعاقبا صرفه جویی در مصرف انرژی، بسیار مهم است. انواع مختلفی از عایق وجود دارند که در فرایند ساخت و ساز ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. رول های عایق فایبرگلاس بین گل میخ های چوبی و عایق دمیده شده در اتاق زیر شیروانی نصب می شوند و از اسپری کف برای پر کردن هرگونه شکاف بین گل میخ ها استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: قسمت های مختلف ساختمان

۱۳. نصب دیوار کاذب

بیشتر خانه ها و ساختمان های تجاری برای پوشاندن دیوارهای داخلی ساختمان، از دیوارهای کاذب استفاده می کنند. این یک روش ارزان قیمت برای پیش آماده سازی دیوارها برای بتونه کاری اولیه و نقاشی آن ها می باشد.

۱۴. بتونه کاری و نقاشی

روند نقاشی ساختمان مسکونی، شامل بتونه کاری با ۱ لایه ضدزنگ و نقاشی با ۲ لایه رنگ می شود. در هنگام انتخاب رنگ، شما همچنین می توانید میزان جلا و براق بودن رنگ را مشخص کنید. از بین فرابراق (براق ترین)، نیمه براق، ساتن، پوسته تخم مرغی و مات (حداقل براق بودن) نوع جلای رنگ خود را انتخاب کنید.

۱۵. انتخاب کفپوش

انواع مختلفی از کفپوش برای انتخاب از جمله کفپوش های چوبی، کفپوش وینیل، کفپوش لمینیت، کف سازی مهندسی شده و کفپوش کاشی یا سنگ طبیعی وجود دارند. کفپوش چوبی با وجود ظاهر منحصر به فرد، بیشترین هزینه و بیشترین نیاز به تعمیر و نگهداری را دارند. انتخاب کفپوش های ساخته شده از چوب سخت مهندسی ساز می تواند ضمن داشتن همان ظاهر کفپوش چوبی معمولی، هزینه های به مراتب کمتری را برای شما داشته باشد.

۱۶. قالب گیری و چوب بری

برش کاری شامل تخته کوبی، گچ بری و دکورچینی می شود. این عناصر می توانند ظاهر کلی خانه را به طرز چشمگیری تغییر دهند. پیمانکار ساختمان شما می تواند به شما در انتخاب پروفایل مناسب کمک کند. فرآیند قالب گیری می تواند از MDF اولیه، چوب اولیه و چوب معمولی ساخته شود. این مرحله را همچنین می توانید خودتان انجام دهید تا حتی پس انداز بیشتری در هزینه ها کرده باشید.

۱۷. تاسیسات مکانیکی و برقی

در این مرحله دوباره کار به پیمانکاران واگذار می شود. آن ها باید پنجره های مشبک، هواکش ها، چراغ ها، پنکه ها، کلیدهای روشنایی، پریزها، دوش ها، توالت و سینک ها را نصب کنند. شما در این فرآیند بسیار درگیر خواهید بود؛ زیرا باید نوع سینک، پنکه، چراغ و دیگر لوازم را انتخاب کنید تا قسمت داخلی منزلتان به همان شکلی که دوست دارید، ساخته شود.

۱۸. نصب کابینت و پیشخوان آشپزخانه

در این مرحله باید نوع کابینت آشپزخانه را انتخاب کنید. انتخاب پیشخوان آشپزخانه هم با توجه به تنوع مواد اولیه از جمله سنگ مرمر، گرانیت، کوارتز، استیل ضدزنگ و موارد دیگر، می تواند کار سختی باشد.

۱۹. رنگ نمای خارجی

اکنون ساختمان جدید شما تقریباً آماده است! پیمانکار اکنون باید شروع به نقاشی نمای بیرونی ساختمان شما کند (مگر اینکه مرحله دیوارپوشی به پایان نرسیده باشد). بعد از نقاشی ۲ لایه ضدزنگ، نوبت به نقاشی دو لایه رنگ می رسد. در این مرحله باید یک رنگ با کیفیت بالا انتخاب کنید تا پوشش مناسب تری برای کیفیت پایین مواد بکار گرفته شده در طول ساخت و ساز ایجاد کند.

۲۰. محوطه سازی

محوطه ساختمان باید در ابتدا از سنگ ریزه، چمن، درختچه و درخت پاکسازی شود. قابلیت دسترسی به ساختمان و ماهیت زیبایی شناختی آن، توجه به نحوه طراحی محوطه سازی شما قابل افزایش است. محوطه سازی، روش های مختلفی برای شخصی سازی جلو و یا پشت حیاط شما ارائه می دهد. شما می توانید با نصب فواره، مجسمه، آشپزخانه در فضای باز و موارد دیگر محوطه ساختمان را زیباتر کنید.

۲۱. فهرست وارسی

فهرست وارسی و یا لیست نواقص و کارهای باقیمانده، توسط پیمانکار برای تکمیل نازک کاری های باقیمانده تهیه می شود. این لیست شامل کلیه کارهایی می باشد که طبق برنامه نقشه و یا طبق استاندارد لازم برای کیفیت ساختمان ساخته نشده، می باشد. فهرست وارسی همچنین می تواند شامل تغییراتی باشد که شما در طول ساخت تصمیم به اعمال آن ها گرفته اید و در واقع، نیاز به “تغییر سفارش” دارید.

۲۲. پروژه به پایان رسید

ضمن عرض تبریک، ساختمان جدید شما اکنون به اتمام رسیده است!

نتیجه سرمایه گذاری شما روی ساختمان، به لطف کار پیمانکار ثمره داد که البته با تعمیر و نگهداری مناسب، می تواند به مرور، این سرمایه، افزایش قیمت پیدا کند.

توجه: اگر پیمانکار بدون تمیزکاری ساختمان پس از اتمام کار، محل ساخت را ترک کرد، شما باید طبق قراداد، خواستار تمیزکاری کامل برای استفاده ساکنین شوید.

۲۳. دوره گارانتی

بسیاری از پیمانکاران، گارانتی هایی برای کارهایی که برای شما انجام دادند، ارائه می کنند که طبق آن، می توانید در صورت مشاهده هرگونه مشکل در فرآیند ساخت و ساز (در دوره ای که ضمانت نامه آن را پوشش می دهد)، پیمانکار را موظف به تعمیر و یا جایگزینی آن بخش و یا قطعه کنید.
اما گارانتی مواد و مصالح ربطی به پیمانکار ندارد و شما برای این موارد لازم است که مستقیماً از کارخانه تولید کننده و یا توزیع کننده گارانتی بگیرید که البته این گارانتی، دیگر شامل هزینه نصب نمی شود.

سایر عوامل ساختمانی

خدمات رفاهی

دیگر امکانات رفاهی ساختمان شامل تأسیسات آب، فاضلاب، برق و تلفن می باشد که بخشی از آن ها، در طی مراحل ساخت انجام شده اند. به عنوان مثال، لوله کشی آب از چاه و یا سیستم آب شهری به داخل ساختمان کشیده می شود.

علاوه بر آب قابل شرب داخل ساختمان، یک لوله کشی مخصوص دیگر برای آب شستشو در توالت، سینک، و غیره وجود دارد که از فوندانسیون به داخل چارچوب بندی ساختمان کشیده و در طی مراحل داخلی ساخت نصب می شود.

بازرسی ها

در طول مراحل ساختمانی باید بازرسی هایی از سازه انجام شود که این کار، توسط مقامات دولتی که از آن ها مجوز گرفته اید، انجام می گیرد. این بازرسی ها می تواند از ساختار، آیین نامه ساختمان، سیستم گرمایشی، برق کاری و دیگر خدمات رفاهی ساختمان انجام شود. در پایان مراحل ساخت، نیز یک بازرسی نهایی از کل کار صورت می گیرد.

تغییر در سفارش

پیمانکاران در مورد مواردی مانند تغییر قیمت، تغییر نقشه و یا اضافه کردن مورد جدید با شما همکاری می کنند. این تغییر در سفارش به دو صورت انجام می گیرد که عبارتند از: وقتی بخشی از نقشه اصلی ساختمان را اضافه و یا حذف می کنید و یا هنگامی که مواردی وجود دارند که فراتر از توانایی پیمانکار برای ایجاد تغییر می باشند. اعمال بعضی از تغییرات می تواند هزینه بیشتری از مبلغ بودجه شما داشته باشد.
سفارشات جدید باید به صورت کتبی و همراه با تخمین میزان افزایش یا کاهش هزینه ها و زمان انجام ارائه شوند.

در صورتی که در حوزه صنعت ساختمان فعالیت می نمایید، پیشنهاد می شود با بانک اطلاعات ساختمان های در حال ساخت پرشین سازه آشنا شوید.