ساتوشی ناکاموتو کیست؛ آیا هویت خالق بیت کوین فاش شده است؟

اگرچه شاید ندانیم ساتوشی ناکاموتو کیست، خوب می‌دانیم چه کرده است. این شخص مخترع پروتکل بیت‌ کوین بود و در نوامبر ۲۰۰۸ مقاله‌ای در فهرست ایمیل رمزنگاری منتشر کرد. سپس در سال ۲۰۰۹، اولین نسخه از نرم‌افزار مشتری بیت‌ کوین را عرضه کرد و از طریق فهرست‌های ایمیلی با افراد دیگری روی این پروژه متمرکز شد تا بالاخره نزدیک به اواخر سال ۲۰۱۰، حضورش در این اجتماع کمرنگ شد. ناکاموتو در تیم متن‌باز نرم‌افزار بیت‌ کوین با دیگران همکاری می‌کرد، اما مراقب بود که هرگز هیچ‌گونه اطلاعات شخصی درباره‌ی خودش فاش نکند. در این مقاله‌ی چطور، درباره‌ی هویت ساتوشی ناکاموتو مخترع بیت کوین، فعالیت‌های او و میزان ثروت او صحبت خواهیم کرد.

آیا صحت دارد که او ژاپنی بود؟

می‌گویند بهتر است کتاب را از روی جلدش قضاوت نکنید. اما شاید باید این کار را کنیم.

«ساتوشی» یعنی «فردی باهوش و با قدرت تفکر بالا؛ خردمند.» «ناکا» می‌تواند به‌معنی «واسطه، درون یا رابطه» باشد. «موتو» هم ممکن است معنی «منشأ» یا «اساس»‌ را بدهد. تمام این صفت‌ها به فردی نسبت داده می‌شود که با طراحی الگوریتمی هوشمندانه، بنیان‌گذار جنبشی شد. و مشکل این است که هرکدام از این کلمات چند معنی احتمالی دارند.

نمی‌توانیم با قطعیت بدانیم که او ژاپنی بود یا نه. درواقع، کمی هم زیاده‌روی به‌نظر می‌رسد که او را «مرد» فرض کنیم . اگر در متون انگلیسی از ضمیر مذکر برای ساتوشی استفاده می‌شود، صرفا برای راحت‌تر کردن کار است، اما واقعیت این است که این فرد می‌تواند «مذکر»، «مؤنث» یا حتی چند نفر باشد.

آیا کسی ناکاموتو را می‌شناسد؟

نه، اما تکنیک‌های کارآگاهی که آدم‌ها هنگام حدس زدن به‌کار می‌برند، گاهی حتی جالب‌توجه‌تر از جواب هستند. جاشوآ دیویس (Joshua Davis) از اعضای تیم تحریریه‌ی مجله‌ی نیویورکر باور داشت که ساتوشی ناکاموتو، مایکل کلیر (Michael Clear) است. کلیر دانشجوی مقطع فوق لیسانس رمزنگاری در دانشگاه ترینیتی در دوبلین بود.

دیویس با تحلیل ۸۰ هزار کلمه از نوشته‌های آنلاین ناکاموتو و جست‌وجو برای نشانه‌های زبانی به چنین نتیجه‌ای رسید. او به ویلی لدونویرتا (Vili Lehdonvirta)، جامعه‌شناس اقتصادی و توسعه‌دهنده‌ی سابق بازی‌ها (منظور game developer است) هم مشکوک بود.

هر دو نفر انکار کرده‌اند که مخترع بیت‌ کوین هستند. مایکل کلیر در نشست وب ۲۰۱۳ علنا انکار کرد که ساتوشی است.

آدام پننبرگ (Adam Penenberg) از فست‌کامپانی با این ادعا مخالف بود و در مقابل بحث کرد که ناکاموتو شاید درواقع سه نفر باشد: نیل کینگ (Neal King)، ولادیمیر اوکسمن (Vladimir Oksman) و چارلز بری (Charles Bry). او زمانی به این نتیجه رسید که عبارت‌های منحصربه‌فردی از مقاله‌ی بیت‌کوین ناکاموتو را در گوگل وارد کرد تا ببیند آیا این عبارات در جای دیگری هم به‌کار رفته‌اند یا نه.

یکی از این عبارات «از نظر محاسباتی معکوس کردنش امکان‌پذیر نیست»، در درخواست ثبت اختراعی دیده شد که این سه نفر برای به‌روزرسانی و پخش کلیدهای رمزگذاری نوشته بودند. اسم دامنه‌ی bitcoin.org که ساتوشی برای انتشار مقاله از آن استفاده کرده بود، سه روز بعد از پر کردن درخواست ثبت اختراع، به‌ثبت رسیده بود.

دامنه در فنلاند ثبت شده بود و یکی از نویسندگان درخواست ثبت اختراع، شش ماه قبل از اینکه دامنه ثبت شود، به آنجا سفر کرده بود. هر سه نفر این ادعا را رد کردند.

در هر صورت، وقتی دامنه‌ی bitcoin.org در هجدهم آگوست ۲۰۰۸ ثبت شده بود، فرد ثبت‌کننده واقعا از یک سرویس ثبت ناشناس ژاپنی استفاده و با استفاده از یک آی‌اس‌پی ژاپنی هاستش را فراهم کرده بود. ثبت سایت تازه در هجدهم ماه مه ۲۰۱۱ به فنلاند منتقل شد که همین تاریخ باعث می‌شود تئوری فنلاند خیلی قابل اطمینان نباشد.

بقیه فکر می‌کنند این فرد مارتی مالمی (Martii Malmi) بود، توسعه‌دهنده‌ای که در فنلاند زندگی می‌کرد و از آغاز درگیر بیت‌ کوین بود و رابط کاربری آن را توسعه داد.

توجه‌ها به جد مک‌کالب (Jed McCaleb) هم جلب شده است که عاشق فرهنگ ژاپن و ساکن ژاپن بود و مرکز مبادله‌ی پردردسر بیت‌کوین به اسم ام تی گاکس را ایجاد کرد و در ساختن سیستم‌های پرداخت غیرمتمرکز ریپل و بعدا استلار نقش داشت.

طبق نظریه‌ی دیگری، دانشمندان علوم کامپیوتر به نام دونال اوماهونی (Donal O’Mahony) و مایکل پیرس (Michael Peirce) ساتوشی بودند. این نظریه براساس مقاله‌ای است که آنها همراه با هیتش تواری (Hitesh Tewari) درباره‌ی پرداخت‌های دیجیتال نوشته و براساس کتابی بود که با هم منتشر کرده بودند. اوماهونی و تواری هم در دانشگاه ترینیتی درس خوانده بودند؛ یعنی همان جایی که مایکل کلیر دانشجو بود.

دانشمندان اسرائیلی، دوریت ران (Dorit Ron) و آدی شامیر (Adi Shamir) از مؤسسه‌ی ویزمن در مقاله‌ای گفته بودند بین ساتوشی و سیلک‌رود (سایت بازار سیاهی که در اکتبر ۲۰۱۳ اف‌بی‌آی آن را بست) ارتباطی وجود دارد، اما بعدا ادعای خود را پس گرفتند. آنها معتقد بودند که بین آدرسی که ادعا می‌شد متعلق به ساتوشی است و این سایت، ارتباطی وجود دارد. داستین دی ترامل (Dustin D. Trammell) که محقق حوزه‌ی امنیت است مالک این آدرس بود و ادعاهایی را مبنی بر اینکه او ساتوشی بود انکار کرد.

در ماه مه ۲۰۱۳ تد نلسون (Ted Nelson) که از پیشگامان اینترنت است، به فرد دیگری مظنون شد؛ ریاضیدان ژاپنی، پروفسور شینیچی موچیزوکی (Shinichi Mochizuki). البته نلسون تصدیق می‌کند که شواهد در بهترین شرایط غیرمستقیم و ضمنی است.

در فوریه‌ی ۲۰۱۴، لی مک‌گرث گودمن (Leah McGrath Goodman) از مجله‌ی نیوزویک ادعا کرد که رد ساتوشی ناکاموتو اصلی را گرفته است. دوریان اس ناکاموتو از آن زمان انکار کرده است که چیزی درباره‌ی بیت‌ کوین می‌داند و در نهایت وکیلی استخدام و بیانیه‌ای رسمی در این رابطه صادر کرد.

هال فینی (Hal Finney)، مایکل وبر (Michael Weber)، وی دای (Wei Dai) و چند توسعه‌دهنده‌ی دیگر در میان افرادی بودند که طی دوره‌هایی، در گزارش‌های رسانه‌ها و بحث‌های آنلاین، نام‌شان به‌عنوان ساتوشی‌های احتمالی مطرح شد. گروهی از متخصصان زبان‌شناسی حقوقی از دانشگاه آستون بر این باورند که سازنده‌ی واقعی بیت‌ کوین نیک زابو (Nick Szabo)‌ است؛ ادعای آنها براساس تحلیل پروتکل بیت‌ کوین است.

دومینیک فریزبی (Dominic Frisby) که کمدین و نویسنده است نیز در کتابش به‌نام «بیت‌ کوین: آینده‌ی پول» پیشنهاد کرده است که سازنده‌ی بیت‌گلد یعنی زابو، محتمل‌ترین کاندیداست که ساتوشی باشد. تحلیل پرجزئیات او شامل زبان‌شناسی سبک نوشتن ساتوشی، قضاوت سطح مهارت فنی او در سی پلاس پلاس و حتی زمان احتمالی تولد ساتوشی است.

در کتاب ناتاییل پوپر (Nathaniel Popper) به‌نام «طلای دیجیتال» که در ماه مه ۲۰۱۵ منتشر شد، پوپر اعلام می‌کند که در مواجهه‌ای نادر در یک رویداد، زابو مجددا ساتوشی بودنش را انکار کرده است.

سپس در اوایل دسامبر ۲۰۱۵، گزارش‌هایی در مجلات وایرد و گیزمودو با تردید مدعی شدند که کرگ اس رایت (Craig S Wright)، کارآفرین استرالیایی را به‌عنوان ناکاموتو شناسایی کرده‌اند. مجله‌ی وایرد نقل کرد «منبعی ناشناس و نزدیک به رایت» حافظه‌ای نهان از ایمیل‌ها، رونوشت‌ها و سایر اسناد را فراهم کرده است که به نقش رایت در ساختن بیت‌ کوین اشاره می‌کند. گیزمودو هم به حافظه‌ی نهان اسنادی استناد کرد که منبع‌شان علاوه‌بر فردی که مدعی بود حساب ایمیل کاری رایت را هک کرده است، تلاش‌هایی برای مصاحبه با افراد نزدیک به او رایت بود. این فکر که ارتباط رایت-ساتوشی چیزی به‌جز یک فریب نیست، به ذهن افراد دنبال‌کننده اخبار رسیده است، اما شواهد منتشرشده جالب هستند و تا مدتی باعث گمانی‌زنی می‌شوند.

در کل، تمام این ساتوشی‌های احتمالی اصرار کرده‌اند که ناکاموتو نیستند.

پس ما درباره‌ی ساتوشی ناکاموتو چه می‌دانیم؟

یکی از چیزهایی که می‌دانیم و براساس مصاحبه با افرادی است که در مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی بیت‌ کوین با او در ارتباط بوده‌اند، این است که او درباره‌ی سیستم به‌شکل جامع و کامل فکر کرده بود.

به‌گفته‌ی جف گارزیک (Jeff Garzik) که توسعه‌دهنده‌ای مرکزی است، کدنویسی ناکاموتو مرسوم نبود و او در کدنویسی خود بعضی از آزمون‌ و خطاهای سختی را که از یک مهندس نرم‌افزار کلاسیک انتظار می‌رفت، به‌کار نمی‌بست.

او چقدر پولدار است؟

طبق تحلیلی از سرجیو لرنر (Sergio Lerner) که مرجعی در بیت‌ کوین و رمزنگاری است، ساتوشی بیشتر بلاک‌های اولیه در شبکه‌ی بیت‌ کوین را استخراج کرده و ثروتی حدود ۱ میلیون بیت‌ کوین خرج‌نشده برای خود دست‌وپا کرده است. این اندوخته با ارزش ۶۰۰۰ دلاری فعلی هر بیت‌ کوین، معادل ۶ میلیارد دلار می‌شود.

او درحال‌حاضر چه می‌کند؟

هیچ‌کس نمی‌داند ساتوشی الان مشغول به چه کاری است، اما در یکی از آخرین ایمیل‌هایی که به توسعه‌دهنده‌ی نرم‌افزاری فرستاد و تاریخش ۲۳ آوریل ۲۰۱۱ بود، می‌گوید: «من سراغ چیزهای دیگر رفتم. بیت‌ کوین با وجود گوین و بقیه در موقعیت خوبی قرار دارد.»

آیا او برای دولت کار می‌کرد؟

مسلما شایعاتی وجود دارد. خیلی‌ها اسم ساتوشی ناکاموتو را به‌معنای «اطلاعات مرکزی» تفسیر کرده‌اند، اما آدم‌ها هر چه دل‌شان بخواهد برداشت می‌کنند. این طبیعت تئوری‌های توطئه است.

سؤال مشخص این خواهد بود که چرا یکی از سازمان‌ها با داشتن اسم مخفف سه حرفی (اشاره به سازمان سیا)‌ باید به ساختن ارز رمزی علاقه داشته باشد که متعاقبا به‌عنوان یک مکانیزم تجارت ناشناس استفاده شده و سناتورها و نیز پلیس فدرال آمریکا را به‌خاطر خطر تروریسم احتمالی و سایر تلاش‌های مجرمانه بسیار نگران کرده است. هیچ شکی نیست که تئوری‌های توطئه دراین‌باره هم توجیه‌هایی دارند.

احتمالا این موضوع اهمیتی ندارد. جف گارزیک به‌طور خلاصه می‌گوید: «ساتوشی سیستم متن‌بازی با این هدف منتشر کرد که مجبور نباشی بدانی او چه کسی بود یا به اینکه چه کسی بود اعتماد کنی یا به دانشش اهمیتی بدهی.» کد متن‌باز امکان پنهان کردن رازها و اسرار را از بین می‌برد، زیرا کد منبع کاملا روشن و شفاف است.

همچنین، گارزیک مدعی است که استفاده از اسم مستعار هوشمندانه بود و مردم را مجبور می‌کرد به‌جای توجه به شخصیت پشت آن تکنولوژی، روی خود تکنولوژی تمرکز کنند. در نهایت، بیت‌ کوین حالا بسیار بزرگ‌تر از ساتوشی ناکاموتو است.