متفورمین برای پیشگیری یا تاخیر در دیابت ملیتوس نوع ۲ (T2DM) و عوارض مرتبط با آن در افراد در معرض خطر ابتلا به T2DM

آیا داروی ضددیابت متفورمین قادر به پیشگیری یا تاخیر در ابتلا به دیابت نوع ۲ و عوارض مرتبط با آن در افرادی با سطوح نسبتا بالای قند خون هست یا خیر؟

پیشینه

گفته می‎‌شود که افراد با سطوح نسبتا بالای قند خون (اغلب به‌عنوان «پیش‌دیابت‌‌» به آن اشاره می‎‌شود) بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند. متفورمین یک داروی کاهش‌ ‎دهنده قند خون است که به‌مدت طولانی برای درمان افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ از آن استفاده شده است. دیابت‎ نوع ۲، که به‌عنوان دیابت‎‌ با شروع در دوران بزرگسالی نیز شناخته می‎‌شوند، شایع‌ترین نوع دیابت هستند و از استفاده صحیح انسولین توسط بدن جلوگیری می‎‌کند (مقاومت به انسولین). دیابت‌‎های نوع ۲، می‌توانند در بلندمدت اثرات بدی بر سلامت داشته باشند (عوارض دیابتیک)، مانند بیماری شدید چشم یا کلیه یا «پای دیابتیک»، که در نهایت منجر به زخم پا می‎‌شود.

ما بررسی کردیم که متفورمین نیز می‎‌تواند برای پیشگیری یا تاخیر در دیابت‎‌های نوع ۲ در افرادی که در معرض خطر قرار دارند، استفاده شود یا خیر. ما اثرات متفورمین را بر پیامدهای مهم از نظر بیمار، ازقبیل عوارض‌‎ دیابت‌، مرگ به هر علتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و عوارض جانبی دارو بررسی کردیم.

ویژگی‌های مطالعه

برای گنجاندن در این مطالعه، افراد می‌‎بایست سطح قند خونی بالاتر از حد نرمال، البته پایین‌‎تر از سطحی داشته باشند که برای تشخیص دیابت استفاده می‌شوند. ما ۲۰ کارآزمایی‌ تصادفی‌سازی و کنترل‎ شده (مطالعات بالینی که در آن افراد به‌صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار داده می‌شوند) را با مجموع ۶۷۷۴ شرکت‌کننده پیدا کردیم. گروه مقایسه‌‌کننده شامل رژیم‌غذایی و ورزش، رژیم غذایی شدید و ورزش یا داروی کاهش‌ دهنده قند خون بود. یک مطالعه بر شواهد حاکم بود (۴۸% از کل تعداد شرکت‌کنندگان). دوازده مطالعه در چین انجام شدند. ما فقط مطالعاتی را با طول دوره درمان یک سال یا بیش‌تر وارد کردیم. طول مدت درمان در مطالعات واردشده از یک تا پنج سال متفاوت بود.

این شواهد تا مارچ ۲۰۱۹ به‌روز هستند.

نتایج کلیدی

پانزده مطالعه، متفورمین را در مقابل رژیم‌ غذایی و ورزش مقایسه کردند. هشت مطالعه، متفورمین را در مقابل رژیم‌ غذایی شدید و ورزش و سه مطالعه، متفورمین را به‌همراه رژیم‌ غذایی شدید و ورزش در مقابل رژیم‌غذایی شدید و فقط ورزش مقایسه کردند. در مقایسه با رژیم‌ غذایی استاندارد و ورزش، متفورمین کمی باعث کاهش یا تاخیر در ابتلا به دیابت می‌شود. با این‌ حال، در مقایسه با رژیم ‎غذایی شدید و ورزش، متفورمین منفعتی اضافی را در کاهش یا به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت ایجاد نمی‎‌کند.

هفت مطالعه، متفورمین را با دیگر داروهای کاهش‎ دهنده گلوکز مقایسه کردند: سه مطالعه، متفورمین را با داروی آکاربوز (acarbose) مقایسه کردند. سه مطالعه، متفورمین را با یک داروی تیازولیدین‎‌دیون (thiazolidinedione) (مانند پیوگلیتازون (pioglitazone)) مقایسه کردند. در مقایسه متفورمین با این داروها از نظر ابتلا به دیابت، هیچ مزیت یا ضرری وجود نداشت. یک مطالعه، متفورمین را با یک داروی سولفونیل‌اوره (گلیمپیرید (glimepiride)) مقایسه کرد. این کارآزمایی، پیامدهای مهم از نظر بیمار را گزارش نکرد.

به‌طور کلی، گزارش عوارض جانبی جدی پراکنده بود. تعداد کمی از شرکت‌کنندگان فوت کردند و ما تفاوت آشکاری را بین گروه‌های مداخله و مقایسه‌کننده مشاهده نکردیم. ما هم‌چنین هیچ مزیت یا ضرری را از متفورمین در رابطه با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت پیدا نکردیم. مطالعات وارد شده ما، در مورد حملات قلبی غیرکشنده، سکته‌های مغزی یا عوارض دیابت از قبیل بیماری کلیه یا چشم گزارشی ارائه ندادند. تعداد کمی از مطالعات هزینه‌های مستقیم پزشکی را تخمین زدند. در مقایسه با رژیم‌غذایی و ورزش، متفورمین گران‌تر بود. در مقایسه با رژیم‌ غذایی شدید و ورزش، متفورمین کم‌هزینه‌تر بود.

ما ۱۱ مطالعه در حال انجام را شناسایی کردیم که به‌طور بالقوه می‌توانستند داده‌ها را برای این مطالعه مروری فراهم آورند. این مطالعات، در مجموع ۱۷,۸۵۳ شرکت‌کننده را در به‌روزرسانی‌‌های بعدی مطالعه مروری ما اضافه خواهند کرد.

مطالعات بعدی باید پیامدهای مهم‌تری را در رابطه با بیمار، مانند عوارض دیابت و به‌ویژه عوارض جانبی داروها، بررسی کنند. ما نمی‌دانیم آیا «پیش‌دیابت» فقط یک وضعیت است که با اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی تعریف می‌شود، یا اینکه در واقع یک عامل خطر واقعی برای دیابت است. هم‌چنین معلوم نیست درمان این وضعیت به پیامدهای مهم‌تری در رابطه با بیمار می‌انجامد یا خیر.

قطعیت شواهد

تمامی مطالعات وارد شده، مشکلاتی در نحوه‌ انجام یا گزارش‌دهی داشتند.