چطور تصویری بهتر و حرفهای تر از خود در محیط کار نمایش دهیم
شاید در شغل رؤیایی خودتان مشغول به کار باشید و بخواهید تا ابد همان‌جا که هستید بمانید. شاید هم ناراضی هستید و می‌خواهید از سال بعد جای جدیدی مشغول به کار شوید. در هر صورت، همه ما می‌خواهیم در حرفه خود موفق باشیم و از کارمان لذت ببریم؛ بنابراین سرمایه‌گذاری روی برند شخصی و اجتناب از اشتباه‌هایی که می‌توانند شما را در محیط کار غیرحرفه‌ای نشان دهند ضرری ندارد. در این مقاله، تصمیم داریم برخی از این اشتباه‌های رایج را باهم مرور کنیم، تا آنها را به خاطر بسپاریم و بهتر بتوانیم از تکرارشان در کار خود پیش‌گیری کنیم.
حفظ رفتار حرفهای در کوتاه‌مدت باعث بهبود روابط کاری شما و کسب تجربه‌ای بهتر در محیط کارتان خواهد شد؛ اما رعایت اصول حرفهایگری در درازمدت حتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چراکه به امضا و شخصیت حرفهای شما تبدیل می‌شود و می‌تواند باعث پیشرفت شما در شغلتان یا دریافت پیشنهادهای بهتر کاری شود.
واقعا دنیا جای کوچکی است!
به‌گفته امیلی لیو، متخصص مشاوره شغلی و مؤسس Cultivate، سابقه کاری شما واقعا همیشه همراهتان خواهد بود. امیلی دراین‌باره می‌گوید: «شاید شما هم جمله «چه دنیای کوچکی است! » را شنیده باشید. واقعیت این است که وقتی در صنعت یا حرفهای خاص فعالیت می‌کنید، این دنیا کوچک‌تر هم می‌شود. بیشترِ آدم‌ها در طول دوران فعالیت حرفه‌ای‌شان کار در چندین شرکت را تجربه خواهند کرد. همیشه باید سعی کنید در محیط کار فعلی خود آن‌طور که بایدوشاید شناخته شوید. همچنین باید مطمئن شوید اعتبار شغلی و برند شخصی شما به تصدیق همکاران سابقتان، که ممکن است مدیران و همکاران آینده شما باشند، رسیده است.»
همکاران سابق شما شاید مدیران و همکاران آینده شما باشند، پس نظرشان درباره رفتار حرفهای شما بسیار مهم است.
چه اشتباه‌هایی در محیط کار، شما را غیرحرفه‌ای نشان می‌دهد؟
حتی اگر تصمیم نداشته باشید محل کارتان را عوض کنید هم حفظ اصول اولیه حرفهایگری حائز اهمیت است. اشتباه‌های هرچند کوچک ممکن است باعث شوند تصویر عمومی از شخص در محیط کار مخدوش شود. هدر موناهان (Heather Monahan)، متخصص امور محیط کار و مؤسس Boss In Heels، می‌گوید: «زمان گذاشتن و رفع نواقص احتمالی در رفتار حرفهایتان نه‌تنها راه پیشرفت‌های آتی را برایتان هموار می‌کند، همچنین به شما اطمینان می‌دهد به‌عنوان فردی مهم در گروه که باید حفظ شود به شما نگاه خواهد شد.»
۱. به رئیستان احترام نمی‌گذارید
چیزی به‌عنوان رئیس ایدئال وجود خارجی ندارد و هر کس شیوه متفاوتی برای مدیریت نیروهای خود دارد. البته همیشه این‌طور نیست که مدیران یا بالادستی‌های شما استعداد ذاتی رهبری داشته باشند و آموزش کافی دراین‌باره دیده باشند. در این صورت، ممکن است بتوانید کمکشان کنید بهتر باشند؛ دادن راهنمایی و بازخورد روشن و مستقیم (البته به‌صورت خصوصی) هدیه‌ای است که مدیران باتجربه قدر آن را می‌دانند. با این حال، نباید فراموش کنید که رئیس شما، همان طور که از نامش پیداست، رئیس شماست. حتی اگر فرد بالادستی شما کسی نباشد که بخواهید برایش کار کنید، کماکان باید احترامش را حفظ کنید. رعایت همیشگیِ ادب در محیط کار و احترام به سلسله مراتب در هر شرایطی میزان حرفهایگری شما را نمایش می‌دهد.
هرگز نباید فراموش کنید رئیس شما نماینده سازمانی است که خدمات شما را خریداری می‌کند. فرقی ندارد که از رئیستان خوشتان می‌آید یا نه، او مشتری اصلی شما محسوب می‌شود؛ پس بهتر است همیشه با رئیستان مثل مشتری محبوبتان برخورد کنید. به این ترتیب، هم بهتر در مراحل شغلی خود ترقی می‌کنید و هم رابطه بسیار مستحکم‌تری با مدیران خود خواهید داشت.
۲. پل‌های پشت‌سرتان را خراب می‌کنید
حفظ رضایت رئیس یا مدیر بالادستی از کیفیت کارتان، حتی تا آخرین روز کاری، بسیار مهم است. نظر مدیر یا رئیستان درباره شما می‌تواند در مسیر شغلی‌تان بسیار تأثیرگذار باشد. آنها نه‌تنها تصمیم می‌گیرند در کارتان ارتقا پیدا کرده و پیشرفت کنید یا نه، بلکه تا سال‌ها مرجع نظرسنجی درباره کیفیت کار شما خواهند بود؛ پس به‌قول قدیمی‌ها «پل‌های پشت‌سرتان را خراب نکنید» و سعی کنید همیشه کارتان را به بهترین شکل انجام دهید.
۳. سعی نمی‌کنید اعتماد رئیستان را جلب کنید
اینکه تلاش کنید با رئیستان رابطه‌ای دوستانه و مثبت و مطبوع داشته باشید به‌هیچ‌عنوان به‌معنی متملق‌بودن شما نیست. به‌طور کلی، تصور کارفرما به‌عنوان دشمن و کسی که نباید دوست یا مورداعتماد شما باشد درست نیست. این کار نه‌تنها مغایر اخلاق حرفهای است، بلکه درهای بسیاری را به روی شما خواهد بست. در صورتی که واقعا رفتار دوستانه‌ای داشته باشید و بتوانید حس اعتماد متقابل را در رئیستان زنده کنید، اتفاق‌های خوبی در انتظارتان خواهد بود. به این ترتیب، نشان می‌دهید کارکردن با شما سخت و سرشار از اصطکاک‌های غیرضروری نیست. این موضوع درباره همکاران شما هم صادق است؛ اعتماد متقابل بین اعضای گروه شاکله پیشرفت و موفقیت در هر زمینه‌ای است.
۴. از رئیستان بازخورد نمی‌گیرید
ممکن است شما جزو اقلیت خوش‌شانسی باشید که رئیس یا همکارانی با روابط عمومی قوی دارند، اما در اغلب موارد آنها به‌صورت منظم درباره کیفیت و نحوه انجام کارتان به شما بازخورد نخواهند داد؛ بنابراین بهتر است خودتان به‌صورت دوره‌ای درباره موفقیت یا شکست خود در کار از مدیران و همکاران نظرسنجی کنید. اگر ندانید که مشکلات کار شما از دید مدیر یا همکارانتان چیست، چطور می‌توانید در جهت رفع آنها تلاش کنید؟
۵. اغراق می‌کنید
عنوان‌کردن و نمایش مستمر دستاوردها و میزان مشارکت شما در پیشرفت کارها هیچ اشکالی ندارد. اگر خودتان این کار را انجام ندهید، ممکن است به‌سادگی نتیجه تلاش‌های شما نادیده گرفته شود. این باعث می‌شود تأثیر شما در روند کار آن‌طور که باید به چشم نیاید. تهیه یک فهرست از دستاوردهایی که داشته‌اید، به‌خصوص در هنگام ارزیابی عملکرد دوره‌ای، می‌تواند به تقویت تصویر حرفهای شما بسیار کمک کند. لازم به تذکر نیست که بین نمایش توانایی‌ها و بزرگ‌نمایی و تکبر مرز باریکی وجود دارد که هرگز نباید از آن عبور کنید. اغراق درباره دستاوردهای شخصی، معرفی دستاوردهای دیگران به‌جای خود و بزرگ‌نمایی توانایی‌ها خصوصیاتی نیستند که بخواهید با آنها در کارتان شناخته شوید.
بین نمایش توانایی‌ها و بزرگ‌نمایی و تکبر مرز باریکی وجود دارد که هرگز نباید از آن عبور کنید.
۶. در قضاوت‌کردن دیگران مهربان نیستید
موناهان می‌گوید: «اگر فکر می‌کنید نظردادن درباره مدیر یا سایر همکارانتان هیچ ضرری ندارد، سخت در اشتباهید. هیچ‌کس دوست ندارد به‌عنوان آدم سخت‌گیری که دائماً اشتباه‌های دیگران را گوشزد می‌کند شناخته شود.» وقتی نظراتتان درباره دیگران را پیش خود نگه دارید، حرفه‌ای‌تر و قابل‌اعتمادتر به نظر خواهید رسید. همچنین هرگز نیازی نیست نگران حرف‌هایی که راجع به دیگران زده‌اید باشید.
قضاوت سخت‌گیرانۀ رئیس یا همکارانتان برای اشتباه‌ها، کوتاهی‌ها یا خصوصیات فردی‌شان اشتباه بسیار بزرگی است. هرگز نباید فراموش کنید که آنها هم مثل شما انسان و جایزالخطا هستند. فراموش‌کردن این نکته ممکن است فضای روابط کاری شما را تحت‌تأثیر قرار دهد و بر موفقیت شغلی شما در درازمدت تأثیر منفی بگذارد. به‌علاوه، هرقدر به بقیه سخت بگیرید، به همان میزان درباره شما سخت‌گیری خواهد شد. این اقدام کار را برای همه دشوار خواهد کرد.
۷. از دیگران جلوی جمع انتقاد می‌کنید
انتقاد کردن از رئیس یا همکارتان، آن‌هم بدون حضور خودشان و جلوی جمع، هرگز ایده خوبی نیست. حتی اگر این انتقادها را جلوی حلقه دوستانِ نزدیکِ کاریِ خود بیان کنید، بازهم مرتکب اشتباه بزرگی شده‌اید. این کار نه‌تنها عدم‌وفاداری شما را نشان می‌دهد، ممکن است باعث به‌خطر‌افتادن موقعیت و آینده شغلی شما هم بشود. احتمال اینکه رئیس یا همکارتان از حرفهای شما مطلع شده و برایتان دردسر درست شود اصلا کم نیست. به‌علاوه، افرادی که شاهد غیبت‌کردنتان هستند، به اینکه پشت‌سر آنها چه حرف‌هایی می‌زنید فکر می‌کنند!
۸. کمک نمی‌کنید دیگران بهتر به نظر برسند
تلاش برای بهتر به‌نظررسیدنِ مدیر یا همکارانتان منافع بسیاری برای خودتان خواهد داشت. فراموش‌کردن اهمیت کار گروهی و کمک‌کردن به بهتر دیده‌شدن کار همکارانتان ممکن است به‌قیمت پیشرفت‌نکردن در شغلتان تمام شود. اگر رئیس یا همکارانتان شما را به‌عنوان عنصر کلیدی موفقیت شغلی خود ببینند، به‌احتمال بسیار زیاد سعی می‌کنند به هیچ قیمتی از دستتان ندهند. این باعث می‌شود شما همگام با آنها رشد و ترقی کنید و در عین حال، تصویری حرفهای از خود به نمایش بگذارید.
۹. با همه رقابت می‌کنید
اینکه همیشه سعی کنید در کارتان بهترین باشید یکی از اصول حرفهایگری و از ملزومات موفقیت در هر شغلی است؛ اما رقابت دائمی با همه و تلاش برای بهتربودن در هر زمینه‌ای و نمایش این برتری (به‌خصوص جلوی جمع) هرگز ایده خوبی نیست. همکاری با کسی که می‌خواهد نشان دهد در همه کار از همه بهتر است اصلا تجربه دلپذیری نیست.
رفتار بیش از حد رقابتی، به‌جای نمایش توانایی‌ها، شما را درگیر غرور و خودنمایی نشان می‌دهد. این امر ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به آینده شغلی‌تان بزند.
۱۰. می‌سوزید و می‌سازید!
درست مثل رابطه‌ای اشتباه، ادامه‌دادنِ طولانی‌مدتِ شغلی که رئیس یا همکارانتان باعث رنجش شما می‌شوند ظلم در حق خودتان است. این کار اعتمادبه‌نفس شما را کاهش می‌دهد و ممکن است باعث به‌بن‌بست‌رسیدن مسیر حرفهای شما شود. اگر با مدیر یا همکارانتان سازگاری ندارید یا معتقدید آنها اصول اخلاقی و حرفهای را در کارشان رعایت نمی‌کنند، بهتر است هرچه زودتر به فکر یک شغل جدید باشید.
۱۱. میز کارتان را بیش از حد شلوغ می‌کنید
داشتن میز کار خیلی شلوغ یعنی شما به اوضاع مسلط نیستید. به‌گفته موناهان: «مدیران به‌ندرت به کارمندی که به‌نظر کنترلی بر اوضاع ندارد اعتماد می‌کنند.» نکته اینجاست که برای داشتن فضای کاری تمیز و مسلط بر اوضاع به نظر رسیدن، فقط به روزی ۵ دقیقه زمان نیاز دارید. کافی است هر روز در پایان وقت اداری کاغذها و وسایل و یادداشت‌های روی میزتان را مرتب کنید. ماندن لیوان یا ظرف کثیف روی میز کارتان، به‌خصوص در نظر کسی که فردا آن را می‌بیند، نهایت بی‌سلیقگی است. این موضوع تأثیر زیادی روی دیدگاه همکاران و مدیرانتان نسبت به شما دارد.
داشتن میز کار خیلی شلوغ یعنی شما به اوضاع مسلط نیستید.
۱۲. غلط املایی دارید
همان طور که گفتیم، همه ما انسان و جایزالخطا هستیم؛ به‌خصوص در دوران فعلی که بیشترمان روزانه ده‌ها پیام و ایمیل کاری با موضوعات مختلف ارسال می‌کنیم. منتها اگر قرار باشد پیام‌های اشتباه و غلط‌های املایی به رویه معمول شما تبدیل شود، ممکن است توجه برخی مدیران و همکارانتان را جلب کنید. پیام‌های کاری و ایمیل‌های سرشار از غلطی که برای افراد خارج از مجموعه ارسال می‌شوند تصویر شرکت را در ذهنشان مخدوش می‌کنند.
اگر مکاتبات شما به زبان انگلیسی باشد، راه‌های ساده‌ای برای پرهیز از اشتباه‌های خجالت‌آور وجود دارد. کافی است در مرورگرتان گزینه کنترلِ املا یا Spell Check را فعال کنید یا از نرم‌افزارهای مخصوص این کار مثل Grammarly کمک بگیرید. برای مکاتبات فارسی با نرم‌افزار Word نیز می‌توانید از افزونۀ «پاک‌نویس» استفاده کنید. این افزونه کمکتان می‌کند بدون غلط املایی و تایپی مکاتبه کنید. در نهایت، بهتر است عادت کنید همه‌چیز را قبل از ارسال مجددا کنترل کنید. به این ترتیب، می‌توانید اشتباه‌ها را قبل از عمومی‌‌شدن کشف و اصلاح کنید.
۱۳. برای جلسات، صورت‌جلسه آماده نمی‌کنید
همه‌مان می‌دانیم باید برای جلسات بزرگ و مهم آماده باشیم. به همین دلیل هم اکثرا قبل از شروع جلسه‌های این‌‌چنینی با تهیه صورت‌جلسه، خود را برای آن آماده می‌کنیم. نکته مهم در این زمینه، انجام این کار برای همه جلسات فارغ از میزان اهمیت و بزرگی آنهاست. جلسات کاری مفید سنگ‌بنای یک سازمان موفق هستند. همکاران و مدیران شما انتظار دارند توانایی اداره جلساتی را که مسئول برگزاری آن هستید داشته باشید. وقتی بدون آمادگی قبلی سر جلسه حاضر می‌شوید، نمی‌توانید انتظار جلسه مفیدی داشته باشید.
پس به خودتان لطف کنید و همیشه با آمادگی قبلی در جلسات کاری ظاهر شوید. همکاران شما از تمام تلاش‌هایی که برای هدرنرفتن وقتشان انجام می‌دهید قدردانی خواهند کرد. با این کار نه‌تنها به آنها کمک می‌کنید حس مفیدبودن پیدا کنند، خودتان هم حرفه‌ای‌تر و منظم‌تر دیده خواهید شد. همچنین این کار نشان‌دهنده احترامی است که شما برای همکارانتان قائل هستید.
۱۴. همیشه شاکی هستید
همه ما روزهای خوب و بد داریم و ممکن است گاهی ظرفیت همیشگی را نداشته باشیم. در نتیجه، ممکن است هر کسی گاهی خیلی سرحال نباشد یا از شرایط ابراز نارضایتی کند؛ اما اگر تمام روز را صرف بدگویی از کارتان و شکایت از زمین و زمان کنید، به‌سرعت وارد وادی رفتارهای غیرحرفه‌ای خواهید شد. ابراز نارضایتی مداوم، به‌جای دادن بازخورد مؤثر، اعتبار حرفهایتان را زیر سؤال می‌برد. هیچ‌کس دوست ندارد مدام غرغر بشنود. این کار روحیه گروه را کاهش و به‌سرعت شما را غیرحرفه‌ای جلوه می‌دهد.
اگر نیازمند تخلیه انرژی منفی و حرف‌زدن هستید، حرفهایتان را با همکار نزدیکتان بزنید. یک راه دیگر، بیرون‌رفتن و تمدد اعصاب به‌کمک پیاده‌روی است. اگر واقعا از کارتان متنفرید و هیچ راهی برای حل مسئله وجود ندارد، به فکر کار دیگری باشید. غرزدن هرگز راه مناسبی برای پیش‌بردن هیچ کاری نیست.
۱۵. ریخت‌وپاش دارید
رفتار شما در آشپزخانه یا غذاخوریِ شرکت تأثیر بسیاری بر برداشت دیگران از شما دارد. در واقع، این رفتارهای غیرکاری به دیگران نکات بسیاری درباره شخصیت واقعی شما نشان می‌دهند. اینکه بعد از خوردن غذا میز را تمیز و ظرف‌ها را جمع می‌کنید یا از آن دسته افرادی هستید که بعد از ترک میزِ غذا انبوهی از ظرف‌های کثیف را برای سایرین به‌جا می‌گذارند تأثیر زیادی روی تصور همکارانتان از شما دارد. عنصر اصلی کار گروهی هوای هم را داشتن و کمک به یکدیگر برای انجام سریع‌تر کارهاست. وقتی شما ظرف قهوه را مجددا پر می‌کنید، ظرف‌ها را از روی میز جمع می‌کنید و پس از ترک آشپزخانه آن را تمیزتر از آنچه بود تحویل می‌دهید، نظر همه همکارانتان را درباره خودتان بهتر می‌کنید.
۱۶. دیگران را نادیده می‌گیرید
همه ما روزهای پرمشغله داریم و ممکن است مجبور شویم گاهی بدون احوال‌پرسی با دیگران به کارمان بپردازیم؛ اما نادیده‌گرفتن دائمیِ همکاران عادت خوبی نیست، چون باعث می‌شود به‌عنوان عضوی از گروه دیده نشوید. عادت کنید وقتی وارد محل کارتان می‌شوید یا با همکاری روبه‌رو شدید، همیشه حضور سایرین را به رسمیت بشناسید. یک سلام و احوال‌پرسی ساده و صمیمی برای تأثیرگذاری مثبت کافی است و لازم نیست با همه دوست باشید. رابطه باکیفیت به همکارانتان حس عضوی از گروه بودن می‌دهد و برای تقویت اعتبار شغلی شما به‌عنوان یک حرفهای بسیار مفید خواهد بود.
۱۷. زبان تشکر ندارید
هرگز فراموش نکنید که باید از مدیران یا همکارانتان برای کمک‌هایی که به شما می‌کنند تشکر کنید. هرچند ممکن است فشار کاری و مشغله باعث شود گاهی این امر مهم فراموش شود، نباید در بین مدیران و همکاران خود به‌عنوان آدمی قدرناشناس مطرح شوید. آدم‌ها رفتارهای غیرمحترمانه را به خاطر می‌سپارند؛ پس همیشه قدردان زحمات دیگران باشید. قدردانی به آنها نشان دهید ارزش تلاششان را درک می‌کنید.
کلام آخر
همه ما ممکن است اشتباه کنیم و این بخشی اساسی از هویت انسانی ماست؛ اما اشتباه‌های کوچکی که می‌توانند به‌غلط تصویری غیرحرفه‌ای از شما ایجاد کنند و تمامی خصوصیات مثبت حرفهایتان را تحت‌الشعاع قرار دهند نباید تکرار شوند. به خاطر داشته باشید که هرگونه وقت و انرژی که صرف بهبود رفتارهای خود و پرهیز از چنین اشتباه‌هایی می‌کنید، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای موفقیت و رضایت شغلی آینده شماست.
