بایدها و نبایدها در صحبت با فرد دارای تمایل خودکشی
برای همه ما اتفاق می افتد که بخواهیم به فردی با حس و حال خود کشی دلداری دهیم و او را از تصمیمی که گرفته منصرف کنیم . تک تک کلماتی که از دهان ما خارج می شوند می توانند این افراد را قدمی به خودکشی نزدیک تر یا دور تر کنند . اگر باید ها و نباید های صحبت با این افراد را نمی دانید تا انتها با ما همراه باشید .
به فرد مستعد خودکشی چه نگوییم؟
همه ما دوست داریم که دوستان و عزیزانمان را از تصمیم هولناک خود کشی منصرف کنیم . اما گاهی یک انتخاب اشتباه و بیان نامناسب شرایط را بحرانی تر از قبل می کند ؛ بی آنکه بدانیم که حرفمان چه تاًثیر مخربی بر روی فرد آسیب دیده دارد . بعضی از این جملات اشتباه عبارت اند از :
۱-
۱. «اوضاع آن‌قدرها هم بد نیست»
بسیاری از ما با شنیدن اسم خود کشی نا خودآگاه عینک خوش بینی به چشم می زنیم ، سعی می کنیم جنبه های مثبت زندگی را ببینیم و این مثبت اندیشی را به فرد القا کنیم . به خصوص اگر آن فرد عزییز و مهم باشد . نیتمان خیر است ، اما در عمل چه اتفاقی می افتد ؟ فرد مقابل احساس می کند دردش را نادیده می گیریم ، کوچک می شماریم و بی اعتبار می خوانیم . در نتیجه بیشتر از قبل احساس تنهایی و نا امیدی می کنیم .
۲. «بدتر از تو هم هست»
تا امروز حال کسی با شنیدن این جمله بهتر نشده ! متاًسفانه این مقایسه منفی اولین راهکاری است که به ذهن بسیاری از ما می رسد ، در حالی که نتیجه ای جزء تقویت احساس شرم و گناه ندارد. هر زمان خواستید لب به مقایسه باز کنید و به فرد بفهمانید که بد تر از تو هم هست ، به یاد بیاورید که خوش بخت نبودن دیگران ذره ای به این فرد کمک نمی کند .
۳. «چقدر حساس و زودرنج!»
خود کشی یک تصمیم جدی است و باید جدی گرفته شود . اگر کسی احساس افسردگی و ناامیدی اش را برایتان فاش کرد ، او را نادیده نگیرید . با برچسب هایی مثل حساس و زود رنج فقط احساسات فرد را بی اعتبار و خودتان غیر قابل اعتماد می کنید . فراموش نکنید که شما جای فرد مقابل نیستید و از عمق مشکلاتش خبر ندارید .
۴. «قصد جلب‌توجه داری؟»
این جمله رنگ و بوی قضاوت دارد ! وقتی کسی افکارش را برایتان فاش می کند یعنی آن قدر برای او قابل اعتماد هستید که زخمش را باز کند و پیش شما آسیب پذیر باشد . با گفتن این جمله همزمان جدیت مسئله را کم کرده اید ، اعتماد فرد به خودتان را از بین برده اید و موجب انزوای بیشتر فردشده اید . مراقب باشید با همین حرف ساده انگیزه و تمایل به خودکشی را بیشتر نکند .
۵. «فکرش هم درست نیست»
با گفتن جملات اینن چنینی و اصطلاحاً پاک کردن صورت مسئله ، عملاً تلاش می کنید فرد را از فکر خودکشی کردن باز دارید . اما مسئله اینجاست که حتی اگر موفق شوید این حس شرم نه تنها خیال خودکشی را از ذهن پاک نمی کند ، بلکه زمینه احساس گناه را فراهم می کند که آن ها به نوبه خود محرک افکار خود کشی هستند .
۶. «این نهایت خودخواهی است»
اتفاقاً فکر خودکشی حاصل ضعف عزت نفس است . فرد به نقطه ای می رسد که نگران سر باز بودن است و جهان را در نبود خود جای بهتری می بیند . فرد خودخواهی که به منافعش بیشتر از هر چیزی اهمیت می دهد به این راحتی فرصت زندگی را از خود نمی گیرد . با گفتن این جمله فقط نشان می دهد که درک درستی از وضعیت فرد مقابل ندارد .
۷. «تغییر ایجاد کن»
ارائه راه حل هایی مثل ورزش کن ریال، کارت را تغییر بده، بیشتر تفریح کن و موارد این چنینی در واقع تلاش نا امیداانه ما برای تسکین درد طرف مقابل است . اگر دوست یا عزیزانی درصدد خودکشی است قطعاً مدت ها ست با این فکر دست و پنجه نرم می کنند و احتمالاً برای مقابله با آن راههکار هایی را هم در ذهن خود دارند .
۸. «با خودکشی همه را غصه‌دار می‌کنی»
البته که همه غصه دار می شوند ؛ اما آیا این دلیل برای فرد مقابل کافی است ؟ با این جمله فقط احساس گناه و شرم را چند برابر کرده اید . مدام به خود یادآور کنید که این مکالمه در مورد احساس شما و اطرافیانتان نیست و فقط تسکین اندیشه های ویرانگر فرد مقابل اهمیت دارد .
۹. «به داشته‌هایت فکر کن»
خوش بینی تا حدی در تغییر افکار منفی موًثر است ، اما نه در شرایطی که فرد با حس افسردگی دست و پنجه نرم می کند ! یادآوری داشته ها در این مرحله بیشتر از آآنکه به وضعیت فعلی فرد کمک کند. موجب عذاب وجدان و پررنگ شدن احساس گناه است .
به فرد مستعد خودکشی چه بگوییم؟
این چند پرسش جدیت این تصمیم و میزان خطر را برایتان روشن می کند :
چند وقت است که با این افکار دست و پنجه نرم می کنی ؟
چه برنامه ای برای خود کشی داری ؟
آیا ابزاری برای صدمه زدن به خود داری ؟
اگر زنگ خطر را از نزدیک می شنوید ، به جای جملات ممنوعه ، از عبارات آرام بخش استفاده کنید .
۱. «تو تنها نیستی»
اولین احساسی که باید از فرد درصدد خود کشی بگیریم حس تنهایی است . باید به او بفهمانیم که فکر خودکشی از او موجودی ضعیف و خود خواه نمی سازد و تحت هر شرایطی هر احساسی داشته باشد ، تنهایش نمی گذاریم . .
۲. «خوشحالم به من گفتی»
این یک روش دیگر برای ابراز همدردی و همراهی است . با همین چند کلمه به فرد مقابل میفهمانیم که تصمیمش را قضاوت نمی کنید و تمام قد آماده اید که به او کمک کنید . حتی اگر در عمل کاری از دست تان بر نیاید . بودن و گوش دادن به صحبت های آنها احساس منزجر کننده تنهایی را دور می کند .
۳. «از احساست برایم بگو»
او را تشویق کنید تا از افکار و تمایلاتش حرف بزند . صحبت کردن ، شنیده شدن و برقراری ارتباط فرصتی فراهم می کند تا فرد احساسات درونی خود را بهتر بشناسد . شاید در خلال همین صحبت ها به این نتیجه برسد که وزن این تصمیم بر خلاف تصورش چندان زیاد نیست .
