رزومه نویسی؛ آشنایی با مراحلی که در نوشتن رزومه حرفه‌ای باید طی کنید
بسیاری از افراد رزومه نویسی را کاری دلهره‌آور می‌دانند. منابع زیادی درباره‌ی روش‌های نوشتن رزومه وجود دارد، اما فقط تعداد کمی از آنها رزومه نویسی را به صورت مرحله‌به‌مرحله آموزش می‌دهند. در این مطلب، روش نوشتن روزمه را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح خواهیم داد. با دنبال‌کردن این مراحل، می‌توانید یک رزومه‌ی حرفه‌ای بنویسید.
قبل از هر چیز تصورات نادرست رایج درباره‌ی رزومه را از ذهن خود پاک کنید. به یاد داشته باشید:
- رزومه تاریخچه‌ی شغلی شما نیست.
- رزومه فقط خلاصه‌ای از مهارت‌های شما نیست.
- روزمه به صورت خودکار، شغلی برای‌تان ایجاد نمی‌کند.
رزومه چیست؟
رزومه، مانند یک آگهی تبلیغاتی است که شما محصول آن هستید. هدف شما این است که نظر مسئولان استخدام را جلب کنید تا برای مصاحبه با شما ترغیب شوند. برای رسیدن به این هدف باید به رزومه به‌عنوان یک ابزار بازاریابی نگاه کنید که به شما کمک می‌کند شغل مورد نظرتان را به دست آورید. بااین‌حال، فقط داشتن یک رزومه برای به‌دست‌آوردن مصاحبه‌ی شغلی کافی نیست.
درباره‌ی آن خوب فکر کنید، هرکسی تبلیغاتی دارد. چرا کسی باید محصول شما را بخرد؟ مسئولان استخدامی موظفند تا از بین تبلیغات رسیده، چیزی را انتخاب کنند که برای شرکت‌شان مناسب است و بهراحتی نظرشان به‌سمت رزومه‌هایی جلب می‌شود که قالب خیلی خوب و جزئیات گیرا دارد. در اینجا، بازاریابی درست مهارت‌هایتان می‌تواند به شما کمک کند.
درباره‌ی رزومه‌تان خوب فکر کنید. چه نکاتی را می‌توانید در آن درج کنید که رزومه‌تان جذاب به نظر بیاید؟ مسئولان استخدام باید از بین همه‌ی رزومه‌ها، مناسب‌ترین آنها را برای شرکت انتخاب کنند و این کار بسیار دشوار است. معمولا رزومه‌هایی که به خوبی قالب‌بندی شده‌اند و جزئیات جالبی دارند، بهراحتی نظر مسئولان استخدام را به خود جلب می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهد که ۸ مورد از هر ۱۰ رزومه، پس از یک نگاه گذرا، در همان ۱۰ ثانیه‌ی اول کنار گذاشته می‌شوند. بنابراین باید دقیقا آن دسته از مهارت‌هایی را در رزومه‌ی خود درج کنید که نشان دهد شما از پس شغل مورد نظر برمی‌آیید.
نکته‌ی مهم این است که در رزومه نویسی هیچ قاعده و قانون ثبت‌شده‌ای وجود ندارد. بااین‌حال، برخی نکات و دستورالعمل‌ها هستند که با دنبال‌کردن آنها می‌توانید رزومه‌ای بنویسید که اهداف حرفه‌ای شما را بهتر نشان دهد.
مرحله‌ی یک: انتخاب قالب برای رزومه نویسی
در مرحله‌ی اول باید قالب رزومه‌ی خود را مشخص کنید. ۳ نوع قالب‌بندی متفاوت وجود دارد که می‌توانید قالب رزومه‌ی خود را براساس آنها تنظیم کنید. هر یک از آنها مزایا و معایبی دارند، بنابراین آنها را به‌طور دقیق مطالعه کنید تا بهترین قالب را برای رزومه‌یتان برگزینید.
۱. براساس تاریخ وقوع از جدید به قدیم
قالب‌بندی براساس تاریخ، متداول‌ترین نوع قالب‌بندی است و انعطاف‌پذیری بالایی دارد. به همین دلیل حتی کم‌تجربه‌ترین افراد در رزومه نویسی نیز بهراحتی می‌توانند از آن استفاده کنند.
در چه مواردی می‌توان از این قالب‌بندی استفاده کرد:
- هنگامیکه می‌خواهید پیشرفت کاری‌تان را نشان بدهید.
- هنگامیکه می‌خواهید برای کاری با زمینه‌ی مشابه درخواست بدهید.
- به‌منظور ارتقای شغلی.
در چه مواردی نباید از این قالب‌بندی استفاده کرد:
- اگر یک وقفه‌ی طولانی در تاریخ کاری‌تان داشته‌اید.
- اگر می‌خواهید مسیر شغلی‌تان را تغییر دهید.
- اگر هر چند ماه یک‌بار شغل خود را عوض می‌کنید.
۲. براساس عملکرد
قالب تاریخی بر روی پیشرفت شغلی شما تأکید دارد، اما قالب عملکردی بر روی توانایی‌ها و مهارت‌های شما تمرکز می‌کند. آنجا که در این نوع قالب‌بندی روی صلاحیت‌های متقاضی تأکید می‌شود، استفاده از آن برای کسانی‌که تخصص‌های تجربی دارند، مناسب‌تر است.
در چه مواردی می‌توان از این قالب استفاده کرد:
- اگر وقفه‌ای در تاریخچه‌ی کاری‌تان وجود دارد.
- اگر می‌خواهید مسیر شغلی‌تان را تغییر دهید.
- اگر می‌خواهید یک مهارت خاص را در رزومه‌تان برجسته‌تر نشان دهید.
در چه مواردی نباید از این قالب استفاده کرد:
- اگر می‌خواهید پیشرفت کاری‌تان را برجسته کنید.
- اگر داوطلب ورود به شغلی هستید که هیچ تجربه‌ای در آن ندارید.
- اگر مهارت‌هایی دارید که برای این شغل مناسب نیستند.
۳. ترکیبی
در قالب ترکیبی، بخش‌هایی از قالب تاریخی با بخش‌هایی از قالب عملکردی ادغام می‌شوند. در این قالب‌بندی، از یک سو روی شایستگی‌های خاص فرد تأکید می‌شود (عملکردی) و ازسوی‌دیگر، بدنه‌ی قالب‌بندی شامل تجربیات حرفه‌ای است (تاریخی). معمولا افرادی از قالب ترکیبی استفاده می‌کنند که در یک حرفه‌ی خاص، تجربه‌ی زیادی دارند.
در چه مواردی می‌توان از این قالب استفاده کرد:
- اگر می‌خواهید پیشرفت مهارت‌تان در یک شغل خاص را پررنگ کنید.
- اگر می‌خواهید مسیر شغلی خود را عوض کنید.
- اگر از مهارت زیادی برخوردارید.
در چه مواردی نباید از این قالب استفاده کرد:
- اگر می‌خواهید تحصیلات‌تان را برجسته کنید.
- اگر بی‌تجربه هستید.
- اگر متقاضی یک سطح ابتدایی هستید.
مرحله‌ی دوم: نحوه‌ی آماده‌کردن رزومه
به یاد داشته باشید که انتخاب قالب بسیار مهم است. پس از انتخاب قالب مناسب، سوابق‌تان را بنویسید. در ادامه، بعضی از سوابقی که در رزومه نویسی لازم است، آورده شده است:
۱. مشخصات فردی
مشخصات فردی، یک بخش کاملا شخصی است. برای مشخصات فردی لازم است موارد زیر را وارد کنید:
- اسم (با فونت (قلم) بزرگ، وسط‌چین‌بودن آن اختیاری است)؛
- آدرس پستی؛
- شماره تلفن؛
- آدرس ایمیل (بهتر است ایمیل‌تان اسم مناسبی داشته باشد)؛
- درصورتی‌که نمونه‌کار دارید، می‌توانید لینک آنلاین آن را درج کنید (این گزینه اختیاری است)؛
- درصورتی‌که حساب کاربری لینکدین دارید، می‌توانید آن را درج کنید.
دقت کنید که مشخصات فردی خود را به‌طور واضح و خوانا وارد کنید تا مشکلی (ابهام) پیش نیاید.
۲. یک مقدمه‌ی خوب برای رزومه‌ی خود انتخاب کنید
متقاضیان کار، می‌توانند سه موضوع اصلی را برای مقدمه‌ی رزومه انتخاب کنند. خلاصهی شایستگی‌ها، هدف شغلی و مشخصات حرفه‌ای. هدف از هر سه نوع مقدمه این است که نظر کارفرمایان به مهارت‌ها و تجربیاتی جلب شود که برای اهداف شرکت‌شان مناسب است. بااین‌حال، روش رسیدن به این هدف در هر مقدمه با دیگری تفاوت دارد.
خلاصهی شایستگی‌ها
با توجه به قالبی که انتخاب کرده‌اید، خلاصهی شایستگی‌ها فهرستی متشکل از ۴ تا ۶ مورد از مهم‌ترین دستاوردهای حرفه‌ای شما خواهد بود. از توضیحات عمومی استفاده نکنید، سعی کنید مهارت‌هایتان را به‌نحوی فهرست کنید که ویژگی‌های منحصربه‌فرد شما را نشان دهد.
در چه مواردی باید از این روش استفاده کرد:
- اگر می‌خواهید برای شغلی درخواست دهید که به توانایی خاصی نیاز دارد.
- اگر در صنعت خاصی بسیار پرتجربه هستید.
- اگر چند مهارت مختلف دارید.
در چه مواردی نباید از این روش استفاده کرد:
- اگر بی‌تجربه هستید.
- اگر متقاضی شغلی هستید که در آن مهارتی ندارید.
- اگر دستاورد مهمی ندارید.
هدف شغلی
یک هدف رزومه (که هدف شغلی یا حرفه‌ای نیز نامیده می‌شود)، شامل ۲ تا ۳ جمله است که یک دیدگاه کلی از مهارت‌ها و تجارب شما ارائه می‌کند. این مقدمه برای داوطلبان ورود به یک سطح ابتدایی بسیار عالی است.
در چه مواردی باید از این روش استفاده کرد:
- اگر شما داوطلب یک سطح ابتدایی هستید.
- اگر در صنعت خاصی تجربه‌ی زیادی ندارید.
- اگر به‌تازگی مدرک تحصیلی گرفته‌اید.
در چه مواردی نباید از این روش استفاده کرد:
- اگر دارای مهارت در صنعت خاصی هستید.
- اگر درحال تغییر مسیر شغلی‌تان هستید.
- اگر می‌خواهید یک کاورلتر (cover letter) به رزومه ضمیمه کنید. (توضیح – کاورلتر به نامه‌ای گفته می‌شود که به رزومه پیوست می‌شود و شامل شرح حال مختصری از متقاضی است).
مشخصات حرفه‌ای
مشخصات حرفه‌ای ترکیبی از هدف شغلی و خلاصهی شایستگی‌ها است. این نوع مقدمه از دو نوع دیگر انعطاف‌پذیرتر است و می‌تواند یک پاراگراف کوتاه از فهرست کارهای مهم باشد.
در چه مواردی باید از این قسمت استفاده کنید:
- اگر در تجربه‌های قبلی خود به موفقیت بزرگی دست پیدا کرده‌اید.
- اگر برای موقعیت شغلی مشابهی درخواست کار می‌دهید.
- اگر در زمینه‌ی شغلی خودتان، تخصص خاصی دارید.
در چه مواردی نباید از این بخش استفاده کنید:
- اگر داوطلب یک سطح ابتدایی هستید.
- اگر تازه فارغ‌التحصیل شده‌اید.
- اگر دستاورد خاصی ندارید.
درآخر، هنگامیکه تصمیم گرفتید مهارت‌هایتان را در قسمت هدف شغلی بنویسید، از نوشتن بی‌هدف مهارت‌هایتان (از ذکر مهارت‌هایی که ارتباطی به شغل درخواستی ندارند) خودداری کنید و سعی کنید مطالب مرتبط با صنعت مورد درخواست خود را بنویسید.
۳. تجارب حرفه‌ای
این قسمت بخش مرکزی و اصلی رزومه شماست و مهارت‌هایی که در خلاصهی شایستگی‌ها و هدف شغلی فهرست کردید، باید در این بخش ثابت کنید. در بعضی مواقع به‌جای تجارب حرفه‌ای، از عبارت‌های تجارب مرتبط یا تجارب کاری نیز استفاده می‌شود.
به یاد داشته باشید که در این بخش باید تجارب کاری خود را براساس تاریخ وقوع از جدید به قدیم بنویسید و حتما تجربه‌های کاری شما باید با شغل درخواستی‌تان مرتبط باشد. این فهرست باید شامل اسم شرکت، شهر و آدرس، منصبی که داشته‌اید و تاریخ اشتغال‌تان (براساس ماه و سال) باشد.
قانون کلی این است که برای هر یک از تجربیات‌تان ۳ تا ۵ مورد از وظایف اصلی و دستاوردهایتان را فهرست کنید.
یک فهرست موردی خوب، باید شامل ۳ بخش زیر باشد:
- فعالیت‌های کاری (این بخش حتما باید در ابتدا باشد)؛
- نقاط قابل اندازه‌گیری (نیازی نیست که این قسمت حتما بعد از مرحله‌ی اول نوشته شود)؛
- وظایف شغلی خاص و مرتبط.
وقتی درباره‌ی تجارب گذشته خود صحبت می‌کنید، از افعال در زمان گذشته استفاده کنید.
درضمن، برای نقاط قابل اندازه‌گیری هر مهارت، توانایی‌های خود را به‌نحوی بنویسید که مسئول استخدام را تحت تأثیر قرار دهید. به‌علاوه، هر یک از وظایف شغلی شما باید خاص باشد و بخش‌های مهم آنها شرح داده شود.
۴. تحصیلات
بخش مربوط به آموزش و تحصیلات خود را کامل و خوب بنویسید. این کار پایه‌های دانش و تخصص‌تان را به‌خوبی نشان خواهد داد. بسته به سطح حرفه‌ای تجربیات‌تان، تصمیم بگیرید که بهتر است ابتدا بخش‌های حرفه‌ای را درج کنید یا باید بر بخش تحصیلات و آموزش‌ها تأکید کنید.
در بخش تحصیلات و آموزش باید موارد زیر را ذکر کنید:
- نام دانشگاه یا آموزشگاه؛
- آدرس دانشگاه یا آموزشگاه؛
- تاریخ اخذ مدرک؛
- نمرات؛
- معدل.
۵. سایر موارد
در این بخش، می‌توانید هر چیزی را که باعث تأثیرگذاری بیشتر رزومه‌ی شما می‌شود، اضافه کنید. گواهینامه‌ها مهم‌ترین مواردی هستند که می‌توانید در این بخش درج کنید. توجه داشته باشید که این گواهی‌ها و مجوزها باید در ارتباط با شغل درخواستی‌تان باشد. برای مثال ممکن است در رشته‌ی پرستاری موفق به اخذ مجوزهایی شده باشید؛ اما اگر برای شغلی مانند خدمات‌رسانی به مشتریان درخواست داده‌اید، درج مجوزهای مربوط به پرستاری در رزومه ضرورتی ندارد.
درصورتی‌که شغل مورد نظرتان به یک سری مجوزها و مدارک نیاز دارد، یا آن مدارک را تهیه کنید یا به دنبال شغلی باشید که به مدارک خاصی نیاز نداشته باشد.
انتشارات
این بخش مختص دانشجویان یا فارغ‌التحصیلان است که مقاله‌هایی از آنها منتشر شده است. چنانچه این مقالات منتشر شده به شغل درخواستی ارتباط دارند، باید در این بخش ذکر شوند. این مقالات، باید براساس تاریخ از جدید به قدیم نوشته شوند. برای این قسمت می‌توانید از عنوان‌های «کارهای دردست انجام» یا «آماده‌ی انتشار» استفاده کنید. این بخش بهراحتی توانایی‌های شما را نشان می‌دهد و یک گام از رقبای خود پیشی خواهید گرفت.
اگر مطالب این بخش زیاد بود، می‌توانید آن را به چند قسمت تقسیم کنید. مانند:
- کمک‌های مالی (Grant)؛
- افتخارات دانشگاهی؛
- بورس تحصیلی؛
- اقدامات داوطلبانه؛
- حرفه‌های وابسته.
در رزومه بخش منابع وجود ندارد.
مهارت‌های فنی
بعضی مشاغل مانند IT یا رشته‌های مهندسی به دانش و مهارت‌های فنی نیاز دارد. در صنعت IT ممکن است مسئولیت‌های مدیریت نرم‌افزار یک شرکت با شرکت دیگر تفاوت داشته باشد. مهارت‌های فنی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی دانش خاص شما باشد.
می‌توانید برای نوشتن این بخش از دسته‌بندی‌های زیر استفاده کنید:
- مهارت‌های نرم‌افزاری؛
- مسلط بودن به زبان‌های برنامه‌نویسی مانند اکسل.
بخش مهارت‌های اضافی بسیار ارزشمند است. این بخش معمولا کوتاه و شامل مهارت‌های مرتبط با صنعت شما است. این بخش همانند بخش مهارت‌های فنی است، اما معمولا برای صنایعی که به مهارت‌های پیشرفته نیاز ندارند، استفاده می‌شود.
این بخش شامل موارد زیر است:
- مهارت در یک زبان دیگر؛
- مهارت در کار با رایانه؛
- توانایی استفاده از ماشین‌آلات سنگین.
مواردی که ذکر آنها در این بخش لازم نیست:
- مهارت‌های عمومی ( ارتباط با مشتری)؛
- انجام کارهای ساده؛
- مهارت‌های غیرمرتبط.
حتی اگر بخش هدف شغلی و شایستگی‌ها را کامل کرده‌اید، باز هم نوشتن مهارت‌های بیشتر ضرر ندارد. کافی است این مهارت‌ها مرتبط با شغل درخواستی باشند. برای مثال اگر شخصی در زمینه‌ی IT مهارت‌های فنی زیادی دارد، می‌تواند هر دو بخش خلاصهی شایستگی‌ها و مهارت‌های اضافی را پر کند
مرحله‌ی سوم: سبک نگارش روزمه
مشکل‌ترین بخش نوشتن رزومه، تنظیم مواردی است که نوشته‌اید.
۱. تعداد صفحات
تعداد صفحات در رزومه نویسی همیشه مورد بحث بوده است. بعضی از رزومه نویسان حرفه‌ای تأکید دارند که روزمه‌ی داوطلبان نباید از یک صفحه بیشتر شود، اما بعضی دیگر معتقدند که اگر رزومه‌ی شما کاملا مرتبط با کار درخواستی شماست، می‌توانید ادامه دهید و به تعداد صفحات اضافه کنید. بااین‌حال، اگر فقط می‌خواهید تعداد صفحات را بیشتر کنید رزومه‌ی شما ارزشی نخواهد داشت.
۲. بایدها و نبایدهایی درباره‌ی قلم (فونت) و سایز (اندازه)
فونت و اندازه‌ی نوشته‌ها تا حدزیادی به سلیقه‌ی خودتان بستگی دارد. شما نمی‌دانید مسئول استخدام چه فونت و اندازه‌ای را ترجیح می‌دهد، اما می‌توانید از یک سری نکات کلی برای انتخاب یک فونت و اندازه‌ی متعارف استفاده کنید.
نکاتی در رابطه با انتخاب فونت و اندازه‌ی نوشته‌ها:
- فونتی را انتخاب کنید که بهراحتی خوانده شود.
- در تمام متن از یک فونت استفاده کنید.
- در قسمت اسم، عناوین و فهرست‌های با اهمیت از اندازه‌ی بزرگتری برای نوشته‌ها استفاده کنید.
- از فونتی استفاده کنید که با اندازه‌ی نوشته‌ها همخوانی داشته باشد.
- در یک صفحه همه‌ی مطالب را با یک اندازه ننویسید.
- از فونت‌های حواس‌پرت‌کن استفاده نکنید.
- از اندازه‌ی کوچکتر از ۹ برای نوشته‌ها استفاده نکنید.
- زمان زیادی را برای انتخاب فونت تلف نکنید.
در بسیاری از رزومه‌ها از اندازه‌های ۲۴، ۱۲ و ۱۰ به ترتیب برای اسم، عناوین و نکات اصلی استفاده می‌شود.
۳. خطوط
استفاده از خطوط به تفکیک‌کردن بخش‌های مختلف رزومه کمک می‌کند و اجازه می‌دهد که کارفرمایان بهتر بتوانند مهارت‌هایتان را بررسی کنند. خط تفکیک معمولا بعد از هدف شغلی یا خلاصهی شایستگی‌ها درج می‌شود. برای جداکردن هر کدام از قسمت‌ها می‌توان از این خط استفاده کرد. چگونگی استفاده از این خطوط به شما بستگی دارد، اما بعد از هر بخش کوچکی آن را به‌کار نبرید. اگر بیش‌ازاندازه از خطوط استفاده کنید خوانایی مطالب از بین می‌رود.
۴. حاشیه‌ها
برای متقاضیانی که تجربیات چندانی ندارند، استفاده از حاشیه‌ی ۲٫۵ سانتی‌متری لازم است. اما افرادی که تجربیات مهمی را می‌خواهند در یک صفحه جای دهند، می‌توانند از میزان حاشیه‌ها کم کنند. هنگام کاهش حاشیه‌ها مراقب باشید. اگر بیش‌ازحد کوچک باشند، نمای صفحات، به‌هم‌ریخته به نظر خواهد رسید.
